پرسش :

اين كه گفته مى‏شود "المجاز قنطرة الحقيقة" مراد چيست؟ نظر اسلام را در مورد "عشق مجازى" بفرماييد.


پاسخ :
1. از نظر انديشمندان اسلامى يك عشق حقيقى بيشتر در عالم وجود ندارد و آن عشق به خدا است و ساير عشق‏ها، عشق كاذب يا غير حقيقى يا مجازى هستند و بلكه اطلاق عشق بر غير خدا صحيح نيست؛ چون آنها شوق هستند، نه عشق. خصوصيت آنها اين است كه انسان تا آن معشوق‏ها را ندارد به آنها علاقه و عشق دارد، ولى پس از وصول كم‏كم علاقه‏ى نسبت به آنها كم شده و از بين مى‏رود، در حالى كه عشق حقيقى آن است كه پس از وصول نه تنها كم نمى‏شود، بلكه زيادتر هم مى‏گردد.


2. عشق مجازى به سالك عارف براى تلطيف روح، كمك مى‏رساند؛ زيرا عاشق همواره متوجه معشوق است و سعى در به دست آوردن دل او دارد و حاضر است براى رضاى او از همه چيز دست بكشد.


3. عشق مجازى انسان را از علايق و دلبستگى‏هاى اين جهان آزاد كرده و تمام هموم و خواسته‏هاى او را در يك جهت متمركز مى‏كند، و همين كار باعث مى‏شود كه توجه او به معشوق حقيقى، نسبت به ديگران آسان تر باشد؛ زيرا ديگران بايد از هزاران خواسته و هدف دست بردارند، اما او از همه دست كشيده و فقط بايد از يك مورد دل بركند تا به آستان معشوق حقيقى برسد.


4. بعضى استعداد اين كه مستقيماً عشق الاهى در وجودشان شعله‏ور شود ندارند، ولى در اثر ابتلا به عشق مجازى و ارضا نشدن بعد از وصول متوجه عشق حقيقى مى‏شوند و مى‏فهمند كه تنها معشوق لايق به عشق‏شان و تنها موجود سزاوار محبت خدا ست.


5. علمای اسلام در مورد عشق مجازى اكثراً اظهار نظر قطعى نكرده‏اند. البته عرفا و صوفيان عموماً طرفدار عشق مجازى هستند، ولى عده‏اى از فقها و متكلمين شديداً با عشق مجازى مخالفت كرده و آن را نوعى انحراف از عشق حقيقى، بلكه انحراف از دين برمى‏شمارند. و اصولاً اطلاق واژه ی "معشوق" را بر خدا صحيح نمى‏دانند و كلّاً آثار منظوم صوفيان در مورد عشق را ناشى از تمايلات جنسى يا شكست در عشق‏هاى مادى مى‏دانند.

منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی