پرسش :

در مطالعه ی كتاب های اخلاقى - عرفانى، به اصطلاحات "شريعت"، "طريقت" و "حقيقت" برخورد کردم. لطفاً این اصطلاحات را توضيح دهيد.


پاسخ :
اهل عرفان انسان را موجودى مى‏دانند كه با قدم سير و سلوك به اصلى كه از آن جا آمده است باز مى‏گردد و دورى و فاصله با ذات حق از بين رفته و در بساط قرب، از خود فانى و به او باقى مى‏گردد. بنابراين، سير و سلوك عرفانى، پويا و متحرك است (نه ساكن) و اين حركت و سير، آغاز و پايان و مسير و مراحلى دارد كه بايد پيموده شود. از اين رو، رسيدن به "حقيقت" كمال انسانى و مقام قرب الاهى، با دست‏يابى به باطن "شريعت" كه همان "طريقت" است، ممكن خواهد شد.
شريعت: از "شرع" به معناى "راه و روش" گرفته شده است و در اصطلاح به معناى "مجموعه ی تعاليم انسان ساز است كه از طرف خداوند در اختيار بشر نهاده شده و توسط انبيا و اوصيا (ع) تبيين گشته و تفصيل داده شده و به مرحله ی اجرا و عمل گذاشته شده است". به عبارت ديگر "شريعت مجموعه ی كتاب و سنت نبوى (‏ص) و امامان معصوم (‏ع) مى‏باشد كه با تعلم و به كارگيرى آنها انسان به هدف نهاييش مى‏رسد."
طريقت: از "طريق" (راه) اخذ شده و به معناى "پيمودن راه" است و در اصطلاح عرفان به معناى "پيمودن مراتب انسانيت و طى منازل تعالى و ترقى و صعود به كمال نهايى، انسان است."
حقيقت: از "حق" مأخوذ است و به معناى "مطابق با واقع و خارج" مى‏باشد و در اصطلاح به معناى "كشف حقايق هستى و رسيدن به حق اليقين" است. عمل به شريعت در واقع چيزى جز پيمودن مدارج كمال انسانى نيست و پيمودن مدارج كمال، سبب ارتقاى معارف و ايمان انسان مى‏گردد و به تعبير ديگر حقيقت، باطنِ طريقت و طريقت، باطنِ شريعت است.

منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی