پرسش :
مگر خدا این قدر ناتوان است که نمی تواند کاری را انجام دهد و باید کسی دیگری کارهای او را انجام دهد؟
پاسخ :
مدعا و پیش فرضی که در این سؤال مطرح شده این است که گویا هرجا ذات خداوند قدرت بر انجام فعلی داشته باشد خود آن را انجام می دهد واگر قدرت آنرا نداشته باشد از اسباب استفاده می کند و چون می دانیم که خداوند قدرت بر هرکاری دارد بنابراین محال است که فعل او از مجرای اسباب تحقق یابد و هرکس ادعا کند که امری از طریق اسباب انجام می پذیرد ادعایش باطل است چون قطعا خداوند را عاجر می داند.
این نحوه از استدلال درست نبوده و مغالطه ای که در آن صورت گرفته بسیار واضح است چرا که بالوجدان می دانیم، بسیاری از امور در عالم، علت بر اموری دیگر بوده و در عین حال خود نیز محتاج به علت دیگری هستند و هستی مستقلی از خود ندارند. انکار این اصل وجدانی به معنای سفسطه بوده و هیچ کسی در زندگی روزمرۀ خود منکر این قاعده نیست.
این که خداوند امور عالم را از مجرای برخی اسباب انجام می دهد به هیچ وجه به معنای این نیست که خود از انجام آن ناتوان است! چرا که خود اسباب و هرچه به آن تعلق دارد از خود هیچ هستی از خود ندارد بلکه همۀ هستی او عین آویختگی به ذات خداوند است. بنابراین افعال الاهی چه در امور دنیوی و چه در امور غیبی از مجرای اسباب خاص به خود انجام می پذیرد و این از حکمت خداوند است نه دلیل بر نقصان در ذات او.
همچنان که در امور طبیعی نیازهای انسان از طریق سلسلۀ اسبابی محقق می شود که البته هیچ استقلالی در سبیت ندارند ،در امور معنوی نیز می توان همین قاعده را پذیرفت. می دانیم که بسیاری از افعال الاهی توسط ملائکه مدبر به اذن خداوند انجام می شود و این مطلب هیچ منافاتی با قدرت خداوند ندارد و اگر قرار بود که هیچ سببی حتی بطور اعتباری(عدم استقلال در سببیت)در عالم محقق نشود اساساً هیچ موجودی غیر خداوند امکان وجود نداشت چون هرچه جز اوست همگی باطل است واگر وجودی داشته باشد بالعرض و اعتباریی است و وجود اسباب هم از همین نوع است.
منبع: http://farsi.islamquest.net
مدعا و پیش فرضی که در این سؤال مطرح شده این است که گویا هرجا ذات خداوند قدرت بر انجام فعلی داشته باشد خود آن را انجام می دهد واگر قدرت آنرا نداشته باشد از اسباب استفاده می کند و چون می دانیم که خداوند قدرت بر هرکاری دارد بنابراین محال است که فعل او از مجرای اسباب تحقق یابد و هرکس ادعا کند که امری از طریق اسباب انجام می پذیرد ادعایش باطل است چون قطعا خداوند را عاجر می داند.
این نحوه از استدلال درست نبوده و مغالطه ای که در آن صورت گرفته بسیار واضح است چرا که بالوجدان می دانیم، بسیاری از امور در عالم، علت بر اموری دیگر بوده و در عین حال خود نیز محتاج به علت دیگری هستند و هستی مستقلی از خود ندارند. انکار این اصل وجدانی به معنای سفسطه بوده و هیچ کسی در زندگی روزمرۀ خود منکر این قاعده نیست.
این که خداوند امور عالم را از مجرای برخی اسباب انجام می دهد به هیچ وجه به معنای این نیست که خود از انجام آن ناتوان است! چرا که خود اسباب و هرچه به آن تعلق دارد از خود هیچ هستی از خود ندارد بلکه همۀ هستی او عین آویختگی به ذات خداوند است. بنابراین افعال الاهی چه در امور دنیوی و چه در امور غیبی از مجرای اسباب خاص به خود انجام می پذیرد و این از حکمت خداوند است نه دلیل بر نقصان در ذات او.
همچنان که در امور طبیعی نیازهای انسان از طریق سلسلۀ اسبابی محقق می شود که البته هیچ استقلالی در سبیت ندارند ،در امور معنوی نیز می توان همین قاعده را پذیرفت. می دانیم که بسیاری از افعال الاهی توسط ملائکه مدبر به اذن خداوند انجام می شود و این مطلب هیچ منافاتی با قدرت خداوند ندارد و اگر قرار بود که هیچ سببی حتی بطور اعتباری(عدم استقلال در سببیت)در عالم محقق نشود اساساً هیچ موجودی غیر خداوند امکان وجود نداشت چون هرچه جز اوست همگی باطل است واگر وجودی داشته باشد بالعرض و اعتباریی است و وجود اسباب هم از همین نوع است.
منبع: http://farsi.islamquest.net