پرسش :
آیا بعد از نهی عمر در متعه، امام علی (ع) در زمان حکومتشان نص صریحی را در برداشتن این محدودیت فرمودند؟
پاسخ :
همان طور که مستحضرید بعد از رحلت پیامبر (ص) بدعت های زیادی؛ مثل فرق گذاشتن بین عرب و عجم در تقسیم بیت المال، روزه در سفر، شستن پاها در وضو، به جماعت خواندن نوافل ماه مبارک رمضان (نماز تراویح)، حرام کردن متعۀ حج و متعۀ زنان و... صورت گرفت. این بدعت ها به مرور زمان در بین مردم به ویژه در میان عوام به عنوان سنت مطرح شد و مردم اینها را به عنوان دین انجام می دادند و حاضر به ترک آنها نبودند.
به عنوان نمونه در حدیث آمده است: اهل كوفه از امير المؤمنين خواستند براى آنها امامى برگزيند كه نافلۀ ماه رمضان (كه يك بدعت در عبادت بود) را به جماعت بر پا دارند. امير المؤمنين نپذيرفت و ايشان را از بدعت بودن اين عمل آگاه ساخت. آنان حضرت على (ع) را ترك كردند و از ميان خود امامى براى آن نماز برگزيدند، امير المؤمنين فرزند خود حسن (ع) را به سوى ايشان گسيل داشت.[1] و آنها صدا و شيون و... بلند کردند كه تو ما را از سنت گذشتگان باز می دارى، در حالی که می دانستند بدعت است و پيغمبر (ص) از آن نهى كرده[2]؛ زيرا پيامبر مىفرمود: «اى مردم نماز نافلۀ شامگاهى رمضان بدعت است در ماه رمضان نافله را به جماعت بر پا نداريد... سنت اندك بهتر از بدعت بسيار است. بدانيد كه هر بدعتى گمراهى است و هر گمراهى به سوى آتش است».[3]
حضرت علی بعد از آن که به خلافت ظاهری رسید در مورد این که چرا برخی از اموری که در زمان خلفای قبلی انجام گرفته است را تصحیح نمی کند، فرمود: "اگر من آن انحراف ها و مال های غصبی و بیت المال به یغما برده را بخواهم به جای خود برگردانم ، جنگ جویی که در لشکر من است به روی من شمشیر می کشد و مردم فکر می کنند که این من هستم که مخالف با سنّت و کتاب الاهی عمل نموده ام؛ به عنوان مثال عمر نماز مستحبی را در ماه رمضان به ناحقّ سنّت نمود در حالی که چنین سنّتی نبود. بعد از او و در خلافت من کسانی آمدند که برای ما امام جماعتی تعیین کن تا در ماه رمضان نمازهای مستحبی را به جماعت بخوانیم، من به آنها گفتم نماز مستحبی به جماعت خوانده نمی شود، ولی آنها در حالی که می رفتند داد می زدند: « وا رمضاناه و .. » از جمله سنن غلط که در زمان عمر ریشه دواند ممنوعیت متعه بود که فعلا امکان این که آن ممنوعیت برداشته شود و قباحت آن بریزد وجود ندارد".[4]
البته در خصوص موضوع ازدواج موقت مخالفت های زیادی از جانب ائمه و علی (ع) نسبت به نهی خلیفۀ دوم صورت گرفت و مردم را از زیان های این گونه نهی ها آگاه نمودند؛ به عنوان نمونه در حدیث صحیح آمده است که علی (ع) فرموده است: و فرمان صادر می كردم كه متعه حج و متعه زنان حلالند.[5]
پی نوشتها:
[1] علامه حلی، نهج الحق و كشف الصدق، ترجمه، كهنسال، على رضا، ص 298، ناشر عاشورا، مشهد، 1379 ش، چاپ اول.
[2] كراجكى، ابو الفتح، كمرهاى، كنز الفوائد و التعجب، محمد باقر، گنجينه معارف شيعه ، ترجمه كنز الفوائد و التعجب، ج 2، ص 303، ناشر چاپخانه فردوسى، تهران، چاپ اول؛ طوسی، تهذيبالأحكام، ج 3، ص 70، چاپ دار الكتب الإسلاميه، تهران، چاپ چهارم، 1365 ش، چاپ اول؛ نهج الحق و كشف الصدق، ترجمه كهنسال، ص 298.
[3] كمرهاى، محمد باقر، گنجينه معارف شيعه، ترجمه كنز الفوائد و التعجب، ج2، ص 303.
[4] علامه مجلسى، بحار الأنوار، همان ، ج 34 ، ص 172 .
[5] کلینی، روضه كافى، ترجمه كمرهاى، ج 1، ص 105، كتاب فروشى اسلاميه، تهران، 1382 ق، چاپ اول؛ علم الهدى خراسانى، نهج الخطابة-سخنان پيامبر (ص) و اميرالمؤمنين (ع)، ج 2، ص 128، ناشر كتابخانه صدر، تهران، 1374 ش، چاپ دوم.
منبع: http://farsi.islamquest.net
همان طور که مستحضرید بعد از رحلت پیامبر (ص) بدعت های زیادی؛ مثل فرق گذاشتن بین عرب و عجم در تقسیم بیت المال، روزه در سفر، شستن پاها در وضو، به جماعت خواندن نوافل ماه مبارک رمضان (نماز تراویح)، حرام کردن متعۀ حج و متعۀ زنان و... صورت گرفت. این بدعت ها به مرور زمان در بین مردم به ویژه در میان عوام به عنوان سنت مطرح شد و مردم اینها را به عنوان دین انجام می دادند و حاضر به ترک آنها نبودند.
به عنوان نمونه در حدیث آمده است: اهل كوفه از امير المؤمنين خواستند براى آنها امامى برگزيند كه نافلۀ ماه رمضان (كه يك بدعت در عبادت بود) را به جماعت بر پا دارند. امير المؤمنين نپذيرفت و ايشان را از بدعت بودن اين عمل آگاه ساخت. آنان حضرت على (ع) را ترك كردند و از ميان خود امامى براى آن نماز برگزيدند، امير المؤمنين فرزند خود حسن (ع) را به سوى ايشان گسيل داشت.[1] و آنها صدا و شيون و... بلند کردند كه تو ما را از سنت گذشتگان باز می دارى، در حالی که می دانستند بدعت است و پيغمبر (ص) از آن نهى كرده[2]؛ زيرا پيامبر مىفرمود: «اى مردم نماز نافلۀ شامگاهى رمضان بدعت است در ماه رمضان نافله را به جماعت بر پا نداريد... سنت اندك بهتر از بدعت بسيار است. بدانيد كه هر بدعتى گمراهى است و هر گمراهى به سوى آتش است».[3]
حضرت علی بعد از آن که به خلافت ظاهری رسید در مورد این که چرا برخی از اموری که در زمان خلفای قبلی انجام گرفته است را تصحیح نمی کند، فرمود: "اگر من آن انحراف ها و مال های غصبی و بیت المال به یغما برده را بخواهم به جای خود برگردانم ، جنگ جویی که در لشکر من است به روی من شمشیر می کشد و مردم فکر می کنند که این من هستم که مخالف با سنّت و کتاب الاهی عمل نموده ام؛ به عنوان مثال عمر نماز مستحبی را در ماه رمضان به ناحقّ سنّت نمود در حالی که چنین سنّتی نبود. بعد از او و در خلافت من کسانی آمدند که برای ما امام جماعتی تعیین کن تا در ماه رمضان نمازهای مستحبی را به جماعت بخوانیم، من به آنها گفتم نماز مستحبی به جماعت خوانده نمی شود، ولی آنها در حالی که می رفتند داد می زدند: « وا رمضاناه و .. » از جمله سنن غلط که در زمان عمر ریشه دواند ممنوعیت متعه بود که فعلا امکان این که آن ممنوعیت برداشته شود و قباحت آن بریزد وجود ندارد".[4]
البته در خصوص موضوع ازدواج موقت مخالفت های زیادی از جانب ائمه و علی (ع) نسبت به نهی خلیفۀ دوم صورت گرفت و مردم را از زیان های این گونه نهی ها آگاه نمودند؛ به عنوان نمونه در حدیث صحیح آمده است که علی (ع) فرموده است: و فرمان صادر می كردم كه متعه حج و متعه زنان حلالند.[5]
پی نوشتها:
[1] علامه حلی، نهج الحق و كشف الصدق، ترجمه، كهنسال، على رضا، ص 298، ناشر عاشورا، مشهد، 1379 ش، چاپ اول.
[2] كراجكى، ابو الفتح، كمرهاى، كنز الفوائد و التعجب، محمد باقر، گنجينه معارف شيعه ، ترجمه كنز الفوائد و التعجب، ج 2، ص 303، ناشر چاپخانه فردوسى، تهران، چاپ اول؛ طوسی، تهذيبالأحكام، ج 3، ص 70، چاپ دار الكتب الإسلاميه، تهران، چاپ چهارم، 1365 ش، چاپ اول؛ نهج الحق و كشف الصدق، ترجمه كهنسال، ص 298.
[3] كمرهاى، محمد باقر، گنجينه معارف شيعه، ترجمه كنز الفوائد و التعجب، ج2، ص 303.
[4] علامه مجلسى، بحار الأنوار، همان ، ج 34 ، ص 172 .
[5] کلینی، روضه كافى، ترجمه كمرهاى، ج 1، ص 105، كتاب فروشى اسلاميه، تهران، 1382 ق، چاپ اول؛ علم الهدى خراسانى، نهج الخطابة-سخنان پيامبر (ص) و اميرالمؤمنين (ع)، ج 2، ص 128، ناشر كتابخانه صدر، تهران، 1374 ش، چاپ دوم.
منبع: http://farsi.islamquest.net