پرسش :
آیا می شود زن و شوهر بعد از مرگ با هم زندگی کنند؟ اگر می شود با چه شرایطی؟
پاسخ :
در آیات و روایات مواردی بسیار اندکی از نحوۀ زندگی در آخرت بیان شده است و جزئیات زندگی انسان پس از مرگ در آخرت به طور کامل برای کسی جز حضرات معصومین (ع)روشن نیست، اما مسلم است که پیوند زناشویی بین مرد و زن و تعهدات آن مربوط به همین عالم دنیا است و زنانی که در دنیا همسر داشته اند ملزم نیستند که در آخرت هم با همان شخص زندگی کنند؛ چون عقد زناشویی آنان مربوط به همین زندگی دنیایی آنها است و در آخرت هر کسی در گرو عمل خود است و باید جواب گوی اعمال خود باشد. اگرچه در برخی روایات آمده است که "در آخرت خداوند زنان مؤمن را به صورت حورالعین در می آورد و با همسران صالح خود در بهشت نیز زندگی می کنند"[1] اما این بدان معنی نیست که زنان مؤمن مجبور باشند در آخرت نیز با همسران دنیایی خود زندگی کنند. بله اگر خود بخواهند می توانند با آنان زندگی کنند. همچنین در تفسیر مجمع البیان آمده :" ممکن است مراد از زنانی که در بهشت نصیب مؤمنین می شود، همین زنان دنیایی آنها باشد که در آخرت به صورت حورالعین در می آیند و با همسران خود در بهشت زندگی می کنند."[2]
اما برای زنانی که در این دنیا بی شوهر بوده اند و یا زنانی که شوهرشان اهل جهنم است نظیر آسیه همسر فرعون، در بهشت همه چیز فراهم است و هرگونه لذت از جمله همسران صالح بهشتی در اختیار آنان قرار می گیرد؛ زیرا در قرآن کریم آمده است: "در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است."[3] این آیه همه نوع لذت ها از جمله همسران صالح بهشتی را شامل می شود. در آیۀ دیگر به خصوص همسران بهشتی تصریح شده و می فرماید: "برای بهشتیان در آن جا همسران پاک و پاکیزه است."[4] از مجموع این آیات بخوبی به دست می آید که زنان بهشتی همانند مردان بهشتی از هرگونه لذت دل خواه بهره مند خواهند بود و از جمله از لذت زندگی با همسر صالح بهشتی و دل خواه.
قرآن کریم در بعضی از آیات "حور العین" را به عنوان همسران بهشتی معرفی کرده چنان چه می فرماید: "ما آنها را با حورالعین تزویج می کنیم."[5] این آیات زنان و مردان بهشتی را شامل می شود؛ زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که این وعده های ال هی اختصاص به مردان داشته باشد، بخصوص آن که اگر در واژه "حور" و واژه "عین" و مفهوم لغوی آنها دقت شود معلوم خواهد شد نعمت حورالعین اختصاص به مردان ندارد و نصیب زنان نیز خواهد شد.
طبیعی است که این معنایش این نیست که کسی به آنها ملحق نمی شود بلکه همچنان که مفسران گفتند: آيات قرآن صريحاً اين مطلب را بيان مىكند كه در جمع بهشتيان، پدران و همسران و فرزندان آنها كه صالح بودهاند وارد مىشوند، و اين در حقيقت براى تكميل نعمت هاى الاهى بر آنان است، تا هيچ كمبودى حتى از نظر فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آن جا كه در آن سرا كه سراى نوين و متكاملى است همه چيز تازه و نو مىشود آنها نيز با چهرههاى تازه و نو و محبت و صميميتى داغتر و گرمتر وارد مىشوند، محبتى كه ارزش نعمت هاى بهشتى را چند برابر مىكند.
گر چه در آيه 23 سوره رعد تنها پدران و فرزندان و همسران ذكر شدهاند، ولى در واقع همه بستگان در اين جمع، جمعند، چرا كه حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتى ساير بستگان ممكن نيست، و اين مطلب با كمى دقت روشن مىشود، زيرا هر گاه كسى بهشتى باشد پدر صالح او نيز به او ملحق مىشود، و از آنجا كه پدر صالح بهشتى است، همه فرزندانش به او مىپيوندند و به اين ترتيب برادران به هم ملحق مىشوند. و با همين محاسبه ساير بستگان نيز در آن جمع حضور خواهند داشت.[6]
پی نوشتها:
[1] . سیوطی، درالمنثور، ج 7 ص 633.
[2] . مجمع البيان في تفسير القرآن، ج1، ص: 163.
[3]. زخرف،71:ٍ وَ فيها ما تَشْتَهيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فيها خالِدُون.
[4]. بقره، 25: وَ لَهُمْ فيها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فيها خالِدُونَ.
[5] .طور،20: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عينٍ.
[6] تفسير نمونه، ج 10، ص 195.
منبع: http://farsi.islamquest.net
در آیات و روایات مواردی بسیار اندکی از نحوۀ زندگی در آخرت بیان شده است و جزئیات زندگی انسان پس از مرگ در آخرت به طور کامل برای کسی جز حضرات معصومین (ع)روشن نیست، اما مسلم است که پیوند زناشویی بین مرد و زن و تعهدات آن مربوط به همین عالم دنیا است و زنانی که در دنیا همسر داشته اند ملزم نیستند که در آخرت هم با همان شخص زندگی کنند؛ چون عقد زناشویی آنان مربوط به همین زندگی دنیایی آنها است و در آخرت هر کسی در گرو عمل خود است و باید جواب گوی اعمال خود باشد. اگرچه در برخی روایات آمده است که "در آخرت خداوند زنان مؤمن را به صورت حورالعین در می آورد و با همسران صالح خود در بهشت نیز زندگی می کنند"[1] اما این بدان معنی نیست که زنان مؤمن مجبور باشند در آخرت نیز با همسران دنیایی خود زندگی کنند. بله اگر خود بخواهند می توانند با آنان زندگی کنند. همچنین در تفسیر مجمع البیان آمده :" ممکن است مراد از زنانی که در بهشت نصیب مؤمنین می شود، همین زنان دنیایی آنها باشد که در آخرت به صورت حورالعین در می آیند و با همسران خود در بهشت زندگی می کنند."[2]
اما برای زنانی که در این دنیا بی شوهر بوده اند و یا زنانی که شوهرشان اهل جهنم است نظیر آسیه همسر فرعون، در بهشت همه چیز فراهم است و هرگونه لذت از جمله همسران صالح بهشتی در اختیار آنان قرار می گیرد؛ زیرا در قرآن کریم آمده است: "در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت می برد موجود است."[3] این آیه همه نوع لذت ها از جمله همسران صالح بهشتی را شامل می شود. در آیۀ دیگر به خصوص همسران بهشتی تصریح شده و می فرماید: "برای بهشتیان در آن جا همسران پاک و پاکیزه است."[4] از مجموع این آیات بخوبی به دست می آید که زنان بهشتی همانند مردان بهشتی از هرگونه لذت دل خواه بهره مند خواهند بود و از جمله از لذت زندگی با همسر صالح بهشتی و دل خواه.
قرآن کریم در بعضی از آیات "حور العین" را به عنوان همسران بهشتی معرفی کرده چنان چه می فرماید: "ما آنها را با حورالعین تزویج می کنیم."[5] این آیات زنان و مردان بهشتی را شامل می شود؛ زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که این وعده های ال هی اختصاص به مردان داشته باشد، بخصوص آن که اگر در واژه "حور" و واژه "عین" و مفهوم لغوی آنها دقت شود معلوم خواهد شد نعمت حورالعین اختصاص به مردان ندارد و نصیب زنان نیز خواهد شد.
طبیعی است که این معنایش این نیست که کسی به آنها ملحق نمی شود بلکه همچنان که مفسران گفتند: آيات قرآن صريحاً اين مطلب را بيان مىكند كه در جمع بهشتيان، پدران و همسران و فرزندان آنها كه صالح بودهاند وارد مىشوند، و اين در حقيقت براى تكميل نعمت هاى الاهى بر آنان است، تا هيچ كمبودى حتى از نظر فراق افراد مورد علاقه خود نداشته باشند، و از آن جا كه در آن سرا كه سراى نوين و متكاملى است همه چيز تازه و نو مىشود آنها نيز با چهرههاى تازه و نو و محبت و صميميتى داغتر و گرمتر وارد مىشوند، محبتى كه ارزش نعمت هاى بهشتى را چند برابر مىكند.
گر چه در آيه 23 سوره رعد تنها پدران و فرزندان و همسران ذكر شدهاند، ولى در واقع همه بستگان در اين جمع، جمعند، چرا كه حضور فرزندان و پدران بدون حضور برادران و خواهران و حتى ساير بستگان ممكن نيست، و اين مطلب با كمى دقت روشن مىشود، زيرا هر گاه كسى بهشتى باشد پدر صالح او نيز به او ملحق مىشود، و از آنجا كه پدر صالح بهشتى است، همه فرزندانش به او مىپيوندند و به اين ترتيب برادران به هم ملحق مىشوند. و با همين محاسبه ساير بستگان نيز در آن جمع حضور خواهند داشت.[6]
پی نوشتها:
[1] . سیوطی، درالمنثور، ج 7 ص 633.
[2] . مجمع البيان في تفسير القرآن، ج1، ص: 163.
[3]. زخرف،71:ٍ وَ فيها ما تَشْتَهيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فيها خالِدُون.
[4]. بقره، 25: وَ لَهُمْ فيها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فيها خالِدُونَ.
[5] .طور،20: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عينٍ.
[6] تفسير نمونه، ج 10، ص 195.
منبع: http://farsi.islamquest.net