پرسش :
چرا امام زمان (عج) کتابی تألیف نمی کند تا مردم و علما به آن رجوع کنند؟
پاسخ :
هم اکنون ما در دوره "غيبت كبري" بسر می بریم که دوران "نيابت عامه" است. به اين معنا كه در اين دوره راهنمايي شيعيان به عهدۀ فقیهان و علمای بزرگ شيعه است، كه داراي شرايط تعيين شده براي راهنمايي هستند و وظیفه و تکلیف مردم نیز اطاعت و پیروی از راهنمایی های آنان است. اما این که در این زمان امام زمان (عج) کتابی تألیف نمی کند تا مردم و علما بر آن رجوع کنند می تواند علت های زیادی داشته باشد از جمله :
1- غیبت آن حضرت به فرمان الهی و بر اساس مصلحت هایی است که در این امر وجود دارد؛ از جمله فلسفۀ غیبت، عدم آمادگی بشر بوده است، اگر بشر آمادگی برای پذیرش خود امام را نداشته باشد آیا آمادگی برای پذیرش کتاب امام را خواهد داشت، مشکل بشر مشکل نبودن کتاب از ناحیۀ آن امام نیست، اگر بشریت آمادگی لازم را دارا بود همین مقدار از دستورات قرآن و اهل بیت، که فعلا در دست ماست، کافی بود.[1]
2- باتوجه به مصلحتی که برای غیبت امام زمان (عج) وجود دارد و ویژگی های زمان غیبت و عدم دسترسی همگان به امام زمان (عج) و ...، اگر بنا بود کتابی در چنین شرایطی از طرف حضرت در این زمان نوشته شود مدعیان داشتن چنین کتابی زیاد می شدند و مطالب خود را به آن حضرت نسبت می دادند و تشخیص حق از باطل بسیار مشکل می شد. همانگونه که امروزه مدعیان دروغین ارتباط و ملاقات با آن حضرت کم نیستند و باعث انحراف و سوء استفاده های بسیاری شده اند.
3- غيبت امام زمان (عج) فقط از نظر ظاهري است و از نظر معنوي رابطه آن حضرت با مردم قطع نشده است. در حديثي از پيامبر (ص) درباره دوره غيبت امام زمان (عج) آمده است: "ايشان مانند خورشيد پنهان شده در پس ابر است كه ديده دیده نمی شود اما مردم از وجود او بهره مند می شوند[2]." بنا براین آن حضرت همیشه ناظر اوضاع بوده و هر جا نیازی باشد از را ه هایی که خود صلاح می دانند به هدایت امور می پردازند. چنان که از آغاز زمان غیبت کبری تا کنون جریان کارها به همین شکل بوده و هیچ گاه آن حضرت مردم را به حال خود رها نکرده اند. و بدیهی است که پرداختن به هدایت انسان ها، منحصر در نوشتن کتاب نیست.
پی نوشتها:
[1] زیرا اسلام آخرین و کامل ترین دین و پیامبر اکرم(ص) خاتم پیامبران است آنچه که لازم بوده بیان شود تا زمان رحلت آن حضرت از طریق وحی در قرآن مجید جمع آوری شده است و نیز هر آنچه لازم بوده در تبیین و تفسیر آیات و روشن ساختن معانی بلند بیان شود تا زمان غيبت كبري امام زمان (عج) توسط پیامبر (ص) و ائمه (ع) از طریق روایات معصومین بیان شده است و در مسائل جدیدی که پیش می آید نیز حضرت مهدی (عج) تکلیف مردم را بیان کرده و فرموده اند:"در مورد رويدادهاي زمان بايد به راويان حديث ما رجوع كنيد كه آنان حجت من بر شمايند و من حجت خدا بر آنان مي باشم؛ اما الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الي رواة حديثنا ، فانهم حجتي عليكم و انا حجة الله عليهم " وسائلالشيعة ج : 27 ص : 140: 33424. در این دوران به لحاظ اينكه همه موارد احكام فقهي را نمي شود مستقيماً از قرآن و سنت گرفت، اصول فقهي خاصي مقرر شده است، كه فقيه جامع الشرايط با توجه به اصول القاء شده از طرف امامان شيعه (ع) با تحليل و استدلال هاي عقلي در چارچوب قرآن و سنت پيامبر اكرم(ص) احكام شرعي را بدست مي آورند. بنا براین تکلیف همگان روشن است.
[2] بحارالأنوار ج : 52 ص : 92 - 8 ك، [إكمال الدين] غَيْرُ وَاحِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَمَّامٍ عَنِ الْفَزَارِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَارِثِ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنِ ابْنِ ظَبْيَانَ عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِعَنْ جَابِرٍ الْأَنْصَارِيِّ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ ص هَلْ يَنْتَفِعُ الشِّيعَةُ بِالْقَائِمِ ع فِي غَيْبَتِهِ فَقَالَ ص إِي وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ لَيَنْتَفِعُونَ بِهِ وَ يَسْتَضِيئُونَ بِنُورِ وَلَايَتِهِ فِي غَيْبَتِهِ كَانْتِفَاعِ النَّاسِ بِالشَّمْسِ وَ إِنْ جَلَّلَهَا السَّحَابُ.
منبع: http://farsi.islamquest.net
هم اکنون ما در دوره "غيبت كبري" بسر می بریم که دوران "نيابت عامه" است. به اين معنا كه در اين دوره راهنمايي شيعيان به عهدۀ فقیهان و علمای بزرگ شيعه است، كه داراي شرايط تعيين شده براي راهنمايي هستند و وظیفه و تکلیف مردم نیز اطاعت و پیروی از راهنمایی های آنان است. اما این که در این زمان امام زمان (عج) کتابی تألیف نمی کند تا مردم و علما بر آن رجوع کنند می تواند علت های زیادی داشته باشد از جمله :
1- غیبت آن حضرت به فرمان الهی و بر اساس مصلحت هایی است که در این امر وجود دارد؛ از جمله فلسفۀ غیبت، عدم آمادگی بشر بوده است، اگر بشر آمادگی برای پذیرش خود امام را نداشته باشد آیا آمادگی برای پذیرش کتاب امام را خواهد داشت، مشکل بشر مشکل نبودن کتاب از ناحیۀ آن امام نیست، اگر بشریت آمادگی لازم را دارا بود همین مقدار از دستورات قرآن و اهل بیت، که فعلا در دست ماست، کافی بود.[1]
2- باتوجه به مصلحتی که برای غیبت امام زمان (عج) وجود دارد و ویژگی های زمان غیبت و عدم دسترسی همگان به امام زمان (عج) و ...، اگر بنا بود کتابی در چنین شرایطی از طرف حضرت در این زمان نوشته شود مدعیان داشتن چنین کتابی زیاد می شدند و مطالب خود را به آن حضرت نسبت می دادند و تشخیص حق از باطل بسیار مشکل می شد. همانگونه که امروزه مدعیان دروغین ارتباط و ملاقات با آن حضرت کم نیستند و باعث انحراف و سوء استفاده های بسیاری شده اند.
3- غيبت امام زمان (عج) فقط از نظر ظاهري است و از نظر معنوي رابطه آن حضرت با مردم قطع نشده است. در حديثي از پيامبر (ص) درباره دوره غيبت امام زمان (عج) آمده است: "ايشان مانند خورشيد پنهان شده در پس ابر است كه ديده دیده نمی شود اما مردم از وجود او بهره مند می شوند[2]." بنا براین آن حضرت همیشه ناظر اوضاع بوده و هر جا نیازی باشد از را ه هایی که خود صلاح می دانند به هدایت امور می پردازند. چنان که از آغاز زمان غیبت کبری تا کنون جریان کارها به همین شکل بوده و هیچ گاه آن حضرت مردم را به حال خود رها نکرده اند. و بدیهی است که پرداختن به هدایت انسان ها، منحصر در نوشتن کتاب نیست.
پی نوشتها:
[1] زیرا اسلام آخرین و کامل ترین دین و پیامبر اکرم(ص) خاتم پیامبران است آنچه که لازم بوده بیان شود تا زمان رحلت آن حضرت از طریق وحی در قرآن مجید جمع آوری شده است و نیز هر آنچه لازم بوده در تبیین و تفسیر آیات و روشن ساختن معانی بلند بیان شود تا زمان غيبت كبري امام زمان (عج) توسط پیامبر (ص) و ائمه (ع) از طریق روایات معصومین بیان شده است و در مسائل جدیدی که پیش می آید نیز حضرت مهدی (عج) تکلیف مردم را بیان کرده و فرموده اند:"در مورد رويدادهاي زمان بايد به راويان حديث ما رجوع كنيد كه آنان حجت من بر شمايند و من حجت خدا بر آنان مي باشم؛ اما الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الي رواة حديثنا ، فانهم حجتي عليكم و انا حجة الله عليهم " وسائلالشيعة ج : 27 ص : 140: 33424. در این دوران به لحاظ اينكه همه موارد احكام فقهي را نمي شود مستقيماً از قرآن و سنت گرفت، اصول فقهي خاصي مقرر شده است، كه فقيه جامع الشرايط با توجه به اصول القاء شده از طرف امامان شيعه (ع) با تحليل و استدلال هاي عقلي در چارچوب قرآن و سنت پيامبر اكرم(ص) احكام شرعي را بدست مي آورند. بنا براین تکلیف همگان روشن است.
[2] بحارالأنوار ج : 52 ص : 92 - 8 ك، [إكمال الدين] غَيْرُ وَاحِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَمَّامٍ عَنِ الْفَزَارِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَارِثِ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنِ ابْنِ ظَبْيَانَ عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِعَنْ جَابِرٍ الْأَنْصَارِيِّ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ ص هَلْ يَنْتَفِعُ الشِّيعَةُ بِالْقَائِمِ ع فِي غَيْبَتِهِ فَقَالَ ص إِي وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالنُّبُوَّةِ إِنَّهُمْ لَيَنْتَفِعُونَ بِهِ وَ يَسْتَضِيئُونَ بِنُورِ وَلَايَتِهِ فِي غَيْبَتِهِ كَانْتِفَاعِ النَّاسِ بِالشَّمْسِ وَ إِنْ جَلَّلَهَا السَّحَابُ.
منبع: http://farsi.islamquest.net