پرسش :
زیارت عاشورا را – با توجه به معنی‌اش- می‌خواندم، که این سؤال مرا به خود مشغول کرد. «وَ الْعَنْ عُبَیْدَ اللَّهِ بْنَ زِیادٍ وَ ابْنَ مَرْجانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ اَبى سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ اِلى یَوْمِ الْقِیمَةِ» «عَلَیْهِمْ مِنْکَ اللَّعْنَةُ اَبَدَ الْآبِدینَ» اصولا کسی که مرده و دستش از دنیا کوتاه است، آیا این از بدخواهی نیست که بخواهیم او از رحمت حق دور شود؟ آیا این از «رحمة للعالمین» بودن دور نیست؟ ما معتقدیم ائمه دشمنانشان را هم دوست داشتند، حتی کسی را که با او می‌جنگیدند، به سرنوشتشان علاقه‌مند بودند، و همیشه پیش از شروع جنگ آنها را به راه حق و صحیح راهنمایی می‌کرده‌اند. یعنی می‌خواستند مردم را به رحمت حق نزدیک سازند. ما از انسان‌ها متنفر نیستیم، بلکه از اعمالشان متنفریم (لو علم المدبرین کیف اشتیاقی بهم لماتوا شوقا). پس چرا کسی که مرده است را لعن می‌کنیم. آن هم لعنی همیشگی؟
پاسخ :
ذات حق تعالی که خود خاستگاه رحمت است ، در قرآن کریم افراد زیادی را مورد لعن قرار داده است؛ مانند: کسانی که خداوند و رسولش را اذیت می کنند، منافقین و مشرکین از زن و مرد، آنانی که آیات الاهی را کتمان کردند، یهودیانی که معتقد بودند دست خداوند بسته است و کسانی که نسبت ناروا به زنان مؤمن می دهند.[1]
همۀ این موارد نشان می دهد، بعضی انسان ها با توجه به اختیاری که خداوند به آنها داده است، آن قدر در گناه و معصیت فرو می روند که خود را مستحق عذاب همیشگی خداوند می کنند. رحمت حق بنا بر تعالیم قرآن کریم، پیامبر و اهل بیت (ع) به افرادی تعلق می گیرد که خود را در مسیر نسیم آن قرار دهند. قرآن از کسانی یاد می کند که برای ابد در عذاب خداوند معذّب اند.[2]
پس اگر از طرف خداوند و یا پیامبر و ائمه (ع) نسبت به لعن عده ای دستوری رسیده باشد؛ نتیجه می گیریم که این افراد کسانی بوده اند که تمام راه های وصول رحمت خداوند را به سوی خود بسته و غرق در معاصی و مخالفت با خداوند شده اند، به طوری که دیگر امیدی به نجاتشان نیست. امام علی (ع) و امام حسین و ... (ع) اگرچه همان طور که گفتید در ابتدای هر جنگ، افراد را به راه حق راهنمایی می کردند؛ اما در صورت نپذیرفتن، با آنها به شدیدترین وجه برخورد می کردند.
اصولاً چرا نباید کارهای شخص ظالمی که فوت کرده است بازگو گردد و به سبب آن، او را مورد لعن قرارداد؟
هنوز هم بعد از بیش از هزارسال از نزول قرآن، پروندۀ کسانی مانند ابولهب باز است که در قران می خوانیم:"دو دست ابولهب بریده باد! "[3]
تبرّی(بیزاری) جستن از دشمنان خداوند و اهل بیت (ع) یکی از دستورات اساسی مذهب شیعه است. دوست داشتن(یا همان تولّا) درکنار تبری است که معنا می دهد.
در بعضی از روایات، لعن بر دشمنان خدا و اهل بیت (ع) بر صلوات و درود بر این ذوات مقدسه برتری داده شده است.[4]
بله! ما از انسان های مؤمن که احیاناً کارهای خلافی هم انجام می دهند متنفر نیستیم، بلکه از عمل آنان بیزاریم. اما کسانی که با آشکار شدن حقیقت، باز هم گناهان بزرگی همچون قتل اولیاء خدا را انجام می دهند، چطور؟!
از امام کاظم(ع) روایت شده است که فرمود: در بارۀ دوستان ما که کارهای خلاف انجام می دهند از عملشان بیزاری بجوئید نه از خودشان.[5]
اما کسانی که حق ائمه (ع)، که برای دستگیری و هدایت مردم به سوی خداوند و کشاندن آنان به سوی رحمت واسعۀ الاهی آمده بودند، را انکار کرده وخون مقدس آنان را بر زمین ریخته و نسلهای بشریت را از این فیض عظیم دور کردند؛ خود را برای همیشه مستحق لعن و نفرین خداوند و همۀ اولیاء الاهی کردند. عذاب جاودانه ای که به جرم محروم کردن بشر، تا قیامت، از مشعل های هدایت، برآنان نازل می شود.
پی نوشتها:
[1] احزاب، 57؛ فتح، 6؛ بقره، 159؛ مائده، 64؛ نور، 23.
[2] احزاب، 65.
[3] مسد، 1.
[4] نجفی رازی،ابوالحسن بن محمد،مجمع النورین وملتقی البحرین، ص 243، انتشارات آل عبا، قم
[5] قَالَ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ مُوسَى ع الرَّجُلُ مِنْ مَوَالِيكُمْ يَكُونُ عَارِفاً يَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ يَرْتَكِبُ الْمُوبِقَ مِنَ الذَّنْبِ نَتَبَرَّأُ مِنْهُ فَقَالَ تَبَرَّءُوا مِنْ فِعْلِهِ وَ لَا تَتَبَرَّءُوا مِنْهُ أَحِبُّوهُ وَ أَبْغِضُوا عَمَلَهُ قُلْتُ فَيَسَعُنَا أَنْ نَقُولَ فَاسِقٌ فَاجِرٌ فَقَالَ لَا الْفَاسِقُ الْفَاجِرُ الْكَافِرُ الْجَاحِدُ لَنَا النَّاصِبُ لِأَوْلِيَائِنَا أَبَى اللَّهُ أَنْ يَكُونَ وَلِيُّنَا فَاجِراً وَ إِنْ عَمِلَ مَا عَمِلَ وَ لَكِنَّكُمْ تَقُولُونَ فَاسِقُ الْعَمَلِ فَاجِرُ الْعَمَلِ مُؤْمِنُ النَّفْسِ خَبِيثُ الْفِعْلِ طِيبُ الرُّوحِ وَ الْبَدَنِ الْخَبَرَ . مستدركالوسائل ج : 12 ص : 237.
منبع: http://farsi.islamquest.net
ذات حق تعالی که خود خاستگاه رحمت است ، در قرآن کریم افراد زیادی را مورد لعن قرار داده است؛ مانند: کسانی که خداوند و رسولش را اذیت می کنند، منافقین و مشرکین از زن و مرد، آنانی که آیات الاهی را کتمان کردند، یهودیانی که معتقد بودند دست خداوند بسته است و کسانی که نسبت ناروا به زنان مؤمن می دهند.[1]
همۀ این موارد نشان می دهد، بعضی انسان ها با توجه به اختیاری که خداوند به آنها داده است، آن قدر در گناه و معصیت فرو می روند که خود را مستحق عذاب همیشگی خداوند می کنند. رحمت حق بنا بر تعالیم قرآن کریم، پیامبر و اهل بیت (ع) به افرادی تعلق می گیرد که خود را در مسیر نسیم آن قرار دهند. قرآن از کسانی یاد می کند که برای ابد در عذاب خداوند معذّب اند.[2]
پس اگر از طرف خداوند و یا پیامبر و ائمه (ع) نسبت به لعن عده ای دستوری رسیده باشد؛ نتیجه می گیریم که این افراد کسانی بوده اند که تمام راه های وصول رحمت خداوند را به سوی خود بسته و غرق در معاصی و مخالفت با خداوند شده اند، به طوری که دیگر امیدی به نجاتشان نیست. امام علی (ع) و امام حسین و ... (ع) اگرچه همان طور که گفتید در ابتدای هر جنگ، افراد را به راه حق راهنمایی می کردند؛ اما در صورت نپذیرفتن، با آنها به شدیدترین وجه برخورد می کردند.
اصولاً چرا نباید کارهای شخص ظالمی که فوت کرده است بازگو گردد و به سبب آن، او را مورد لعن قرارداد؟
هنوز هم بعد از بیش از هزارسال از نزول قرآن، پروندۀ کسانی مانند ابولهب باز است که در قران می خوانیم:"دو دست ابولهب بریده باد! "[3]
تبرّی(بیزاری) جستن از دشمنان خداوند و اهل بیت (ع) یکی از دستورات اساسی مذهب شیعه است. دوست داشتن(یا همان تولّا) درکنار تبری است که معنا می دهد.
در بعضی از روایات، لعن بر دشمنان خدا و اهل بیت (ع) بر صلوات و درود بر این ذوات مقدسه برتری داده شده است.[4]
بله! ما از انسان های مؤمن که احیاناً کارهای خلافی هم انجام می دهند متنفر نیستیم، بلکه از عمل آنان بیزاریم. اما کسانی که با آشکار شدن حقیقت، باز هم گناهان بزرگی همچون قتل اولیاء خدا را انجام می دهند، چطور؟!
از امام کاظم(ع) روایت شده است که فرمود: در بارۀ دوستان ما که کارهای خلاف انجام می دهند از عملشان بیزاری بجوئید نه از خودشان.[5]
اما کسانی که حق ائمه (ع)، که برای دستگیری و هدایت مردم به سوی خداوند و کشاندن آنان به سوی رحمت واسعۀ الاهی آمده بودند، را انکار کرده وخون مقدس آنان را بر زمین ریخته و نسلهای بشریت را از این فیض عظیم دور کردند؛ خود را برای همیشه مستحق لعن و نفرین خداوند و همۀ اولیاء الاهی کردند. عذاب جاودانه ای که به جرم محروم کردن بشر، تا قیامت، از مشعل های هدایت، برآنان نازل می شود.
پی نوشتها:
[1] احزاب، 57؛ فتح، 6؛ بقره، 159؛ مائده، 64؛ نور، 23.
[2] احزاب، 65.
[3] مسد، 1.
[4] نجفی رازی،ابوالحسن بن محمد،مجمع النورین وملتقی البحرین، ص 243، انتشارات آل عبا، قم
[5] قَالَ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ مُوسَى ع الرَّجُلُ مِنْ مَوَالِيكُمْ يَكُونُ عَارِفاً يَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ يَرْتَكِبُ الْمُوبِقَ مِنَ الذَّنْبِ نَتَبَرَّأُ مِنْهُ فَقَالَ تَبَرَّءُوا مِنْ فِعْلِهِ وَ لَا تَتَبَرَّءُوا مِنْهُ أَحِبُّوهُ وَ أَبْغِضُوا عَمَلَهُ قُلْتُ فَيَسَعُنَا أَنْ نَقُولَ فَاسِقٌ فَاجِرٌ فَقَالَ لَا الْفَاسِقُ الْفَاجِرُ الْكَافِرُ الْجَاحِدُ لَنَا النَّاصِبُ لِأَوْلِيَائِنَا أَبَى اللَّهُ أَنْ يَكُونَ وَلِيُّنَا فَاجِراً وَ إِنْ عَمِلَ مَا عَمِلَ وَ لَكِنَّكُمْ تَقُولُونَ فَاسِقُ الْعَمَلِ فَاجِرُ الْعَمَلِ مُؤْمِنُ النَّفْسِ خَبِيثُ الْفِعْلِ طِيبُ الرُّوحِ وَ الْبَدَنِ الْخَبَرَ . مستدركالوسائل ج : 12 ص : 237.
منبع: http://farsi.islamquest.net