پرسش :

قرآن يكى از منابع اجتهاد است. آيا فقيه يا عالم دينی بدون هيچ پيش فرضى مى‏تواند به قرآن تمسك كند؟ اگر جواب منفى است، چه پيش فرض‏هايى قبل از تمسك به قرآن لازم است؟


پاسخ :
آنچه اجمالاً در پاسخ به اين سؤال مى توان گفت، عبارت است از:

1 . قرآن مهم‏ترين منبع شريعت و نخستين مرجع براى به‏دست آوردن رأى دينى است.

2 . بهره‏بردارى از قرآن اعتبارى نخواهد داشت، جز آن كه دو اصل: حجيت صدورى و حجيت دلالى قرآن اثبات گردد.

۳ . مبانى مورد پذيرش فقيه در برداشت از قرآن به دو دسته: صدورى و دلالى تقسيم مى‏شود.

4 . مبانى صدورى قرآن عبارت اند از:

أ- قرآن از سوى خدا نازل شده است.

ب - قرآن از هرگونه تحريف به زيادت يا نقصان، مصون است.

ج - وحى مصون از خطا است.

د - پيامبر اسلام هم در تلقى وحى، و هم در ابلاغ آن از هرگونه اشتباه عمدى، يا سهوى معصوم بوده است.

5 . مبانى دلالى قرآن عبارت اند از:

الف- خداوند از كلمات قرآن معانى خاصى را اراده فرموده است.

ب - در بيان مراد الاهى . لااقل در احكام فرعى . از شيوه‏ى عمومى مفاهمه و طريقه‏ى عقلا عدول نگشته و از بيان رمزى و تمثيلى استفاده نشده است.

ج - زمينه‏ى فهم معانى اراده شده از آيات فقهى در زمان نزول آيات، براى عقلا وجود داشته است.

د - احكام الاهى جهان شمول است و اختصاص به مورد يا موقعيت خاص ندارد، جز آن كه منسوخ گشته، يا متغير بودن آن اثبات گردد.

منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی