پرسش :

چرا پیامبر و امامان کنیز وغلام داشتند؟ آیا این برده داری نیست؟


پاسخ :
درست است احكامى مانند احكام ازدواج با بردگان ، محرميت با بردگان ،مكاتبه ( قرارداد براى آزادى بردگان )و.... که در قرآن ذكر شده است، اصل وجود بردگى را در زمان پيامبر (ص) و صدر اسلام اثبات مى‏كند. اما باید گفت که اسلام برنامه بسیار دقيق و زمانبندى شده ای براى آزادى بردگان دارد كه در نتیجه همه آنها تدريجا آزاد مى‏شوند. در برخورد اسلام با این مسأله باید به این نکات توجه داشت که:
1 - اسلام هرگز ابداع كننده بردگى نبوده است.
2 - اسلام به سرنوشت دردناك بردگان در گذشته به عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی نگریسته است.
3 - اسلام براى آزادى بردگان طرح بسیار دقیق و حساب شده ای ارائه کرده است. زيرا گاه نيمى از جامعه را بردگان تشكيل مى‏دادند، که نه كسب و كار مستقلى داشتند، و نه وسيله‏اى براى ادامه زندگى. اگر اسلام با يك فرمان عمومى دستور مى‏داد همه بردگان را آزاد كنند ، یا بيشتر آنها تلف مى‏شدند و یا این جمعيت عظيم بيكار و گرسنه ای كه محروميت به او فشار ‏آورده به همه جا حمله‏ور می شد و درگيرى و خونريزى به راه انداخته نظم جامعه را مختل می کرد.بنابراین اسلام طرح و برنامه حساب شده ای وضع کرد تا اینان تدريجا آزاد شده و جذب جامعه گردند .
اين طرح مواد زيادى دارد كه عبارتند از :
ماده اول - بستن سرچشمه‏هاى بردگى
ماده دوم - گشودن دريچه آزادى
ماده سوم - احياى شخصيت بردگان
ماده چهارم - رفتار انسانى با بردگان
ماده پنجم – اعلام انسان‏فروشى بعنوان بدترين كار !
پیشوایان اسلام اگر برده یا بردگانی در اختیار داشتند در قالب همین برنامه حساب شده و حکیمانه اسلام بوده است و معاشرت آنان با بردگان به گونه ای بود که در بسیاری از موارد وقتی برده ای را آزاد می کردند آن برده حاضر نمی شد منزل امام (ع) را ترک کند.
علاوه بر خورد و معاشرت رهبران دین با بردگان یک الگوی عملی برای مسلمانان در بر خورد با این مسأله بسیار مهم ، در جهت از بین بردن برده داری بوده است.

منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی