پرسش :

آش تلبينه چه خواصي دارد؟


پاسخ :
ابن اثير در النهاية (ج4 ص229) آورده است: تلبينه و تلبين ، شوربايى است كه از آرد يا سبوس فراهم مى‏سازند و گاه نيز قدرى عسل بدان مى‏آميزند. اين شوربا به سبب شباهت به شير (لبن) و نيز غلظت كم آن ، «تلبين» نام گرفته كه اسم مرّه است از «تلبين»، مصدر «لَبَّنَ القوم» به معناى : به آنان شير نوشاند.
در قاموس (ج4 ص265) نيز آمده است : «تلبين» و همين واژه با افزوده «هاء» در آخر آن ، شوربايى است فراهم‏آمده از : سبوس، شير و عسل و يا فقط از سبوس.
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
إنَّ التَّلبينَ يَجلُو القَلبَ الحَزينَ ، كَما تَجلُو الأَصابِـعُ العَرَقَ مِنَ الجَبينِ؛
تلبينه ، دل اندوهگين را جلا مى‏بخشد ، چنان كه انگشتان ، عرق را از پيشانى مى‏زدايند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 320 ، حديث 2
پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
- فيمَن بِهِ وَجَعٌ لا يَطعَمُ الطَّعامَ: عَلَيكُم بِالتَّلبِينَةِ فَحَسّوهُ إيّاها ، - فَوَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ - إنَّها لَتَغسِلُ بَطنَ أحَدِكُم ، كَما يَغسِلُ أحَدُكُم وَجهَهُ بِالماءِ مِنَ الوَسَخِ؛
- درباره كسى كه به بيمارى بى‏اشتهايى گرفتار آمده بود - : بر شما باد [خوردن] تلبينه. آن را به وى [جرعه جرعه] بخورانيدكه سوگند به آن كه جانم در دست اوست ، شكم هر يك از شما را چونان مى‏شويد كه كسى با آب، چرك را از صورت خويش، فرو بشويد .
كنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 37 ، حديث
پيامبراکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم می فرمایند:
إنَّ التَّلبينَةَ تُجِمُّ فُؤادَ المَريضِ ، وتَذهَبُ بِبَعضِ الحُزنِ؛
تَلبينه دل بيمار را آرامش مى‏دهد و بخشى از اندوه را مى‏برد.
صحيح مسلم ، جلد 4 ، صفحه 1736 ، حديث 2216
امام صادق عليه‏السلام می فرمایند:
قالَ النَّبِيُ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم لَو أغنى عَنِ المَوتِ شَيءٌ لَأَغنَتِ التَّلبينَةُ؛
حضرت رسول اکرم صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّمفرمودند: اگر چيزى وجود داشت كه انسان را در برابر مرگ ، سود مى‏بخشيد ، تلبينه سود مى‏بخشيد» .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 321 ، حديث 3
نسخه چاپی