پرسش :
آيا بودن ولي فقيه كه معصوم نيست و خود درمعرض اشتباه است سبب شناخت حقيقت است؟
پاسخ :
همان گونه که می دانید، تمام انسان های غیر معصوم در معرض اشتباه اند، اما بدیهی است که احتمال خطا و اشتباه در افراد مختلف، بسیار متفاوت بوده و شخصی که در عمر خود مرتکب چند اشتباه می شود، با فردی که هر روز را با اشتباهات فراوانی سپری می کند، قابل مقایسه نیست.
از طرفی، انسان ها برای زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به راهنمایانی دارند که یاریگر آنان، در باقی ماندن در مسیر مستقیم باشند. بدیهی است که هر مقدار اشتباه و خطای راهنما و زمامداری کمتر باشد، پیروی از او نتایج بهتری را به ارمغان خواهد آورد.
براین اساس، اگر شخصی که از عناصری؛ چون فقاهت، عدالت، شجاعت و .... برخوردار بوده، در رأس مدیریت جامعه قرار گیرد، به مراتب، نسبت به اشخاصی که فاقد چنین خصوصیاتی هستند، اشتباهات کمتری خواهد داشت و حتی اگر مرتکب اشتباهی شود، شهامت اعلام و جبران آن را خواهد داشت.
بنیان گذار فقید جمهوری اسلامی (ره)، در این زمینه می فرماید: "آنچه مهم است، اين است كه ما می خواهيم مطابق شرع اسلام مسائل را پياده كنيم. پس اگر قبلاً اشتباه كرده باشيم بايد صريحاً بگوييم اشتباه نمودهايم. و عدول در بين فقها از فتوايى به فتواى ديگر درست همين معنا را دارد. وقتى فقيهى از فتواى خود برمىگردد يعنى من در اين مسئله اشتباه نمودهام و به اشتباهم اقرار مى كنم. فقهاى شوراى نگهبان و اعضاى شورايعالى قضائى هم بايد اينطور باشند كه اگر در مسئلهاى اشتباه كردند صريحاً بگويند اشتباه كرديم و حرف خود را پس بگيرند، ما كه معصوم نيستيم ... پس در اين رابطه ممكن است من ديروز حرفى را زده باشم و امروز حرف ديگرى را و فردا حرف ديگرى را، اين معنا ندارد كه من بگويم چون ديروز حرفى زدهام بايد روى همان حرف باقى بمانم".[1]
به همین دلیل، معتقدیم که پیروی از افرادی که مجموعه ای از دانش دینی و تقوای الاهی را در خود جای داده اند، راه بهتری برای شناخت حقیقت بوده و جایگزین مناسب تری برای آن وجود نخواهد داشت.
پی نوشت:
[1]. صحیفۀ امام، ج 18، ص 241 (در دیدار با اعضای شورای نگهبان، 20/8/1362).
منبع: http://farsi.islamquest.net
همان گونه که می دانید، تمام انسان های غیر معصوم در معرض اشتباه اند، اما بدیهی است که احتمال خطا و اشتباه در افراد مختلف، بسیار متفاوت بوده و شخصی که در عمر خود مرتکب چند اشتباه می شود، با فردی که هر روز را با اشتباهات فراوانی سپری می کند، قابل مقایسه نیست.
از طرفی، انسان ها برای زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به راهنمایانی دارند که یاریگر آنان، در باقی ماندن در مسیر مستقیم باشند. بدیهی است که هر مقدار اشتباه و خطای راهنما و زمامداری کمتر باشد، پیروی از او نتایج بهتری را به ارمغان خواهد آورد.
براین اساس، اگر شخصی که از عناصری؛ چون فقاهت، عدالت، شجاعت و .... برخوردار بوده، در رأس مدیریت جامعه قرار گیرد، به مراتب، نسبت به اشخاصی که فاقد چنین خصوصیاتی هستند، اشتباهات کمتری خواهد داشت و حتی اگر مرتکب اشتباهی شود، شهامت اعلام و جبران آن را خواهد داشت.
بنیان گذار فقید جمهوری اسلامی (ره)، در این زمینه می فرماید: "آنچه مهم است، اين است كه ما می خواهيم مطابق شرع اسلام مسائل را پياده كنيم. پس اگر قبلاً اشتباه كرده باشيم بايد صريحاً بگوييم اشتباه نمودهايم. و عدول در بين فقها از فتوايى به فتواى ديگر درست همين معنا را دارد. وقتى فقيهى از فتواى خود برمىگردد يعنى من در اين مسئله اشتباه نمودهام و به اشتباهم اقرار مى كنم. فقهاى شوراى نگهبان و اعضاى شورايعالى قضائى هم بايد اينطور باشند كه اگر در مسئلهاى اشتباه كردند صريحاً بگويند اشتباه كرديم و حرف خود را پس بگيرند، ما كه معصوم نيستيم ... پس در اين رابطه ممكن است من ديروز حرفى را زده باشم و امروز حرف ديگرى را و فردا حرف ديگرى را، اين معنا ندارد كه من بگويم چون ديروز حرفى زدهام بايد روى همان حرف باقى بمانم".[1]
به همین دلیل، معتقدیم که پیروی از افرادی که مجموعه ای از دانش دینی و تقوای الاهی را در خود جای داده اند، راه بهتری برای شناخت حقیقت بوده و جایگزین مناسب تری برای آن وجود نخواهد داشت.
پی نوشت:
[1]. صحیفۀ امام، ج 18، ص 241 (در دیدار با اعضای شورای نگهبان، 20/8/1362).
منبع: http://farsi.islamquest.net