پرسش :
تعریف حکم حکومتی چیست؟ چه دلیل روایی بر این مطلب وجود دارد؟ آیا حکم حکومتی مخصوص هر مجتهد جامع الشرایط است یا خیر؟ چرا؟
پاسخ :
حكم حكومتى دستورى است از سوى حاكم براى عمل كردن به يك حكم شرعى تكليفى. این تعریف از حکم حکومتی در روایات نیامده است، ولی فقها با استفاده از روایات و مضمون آنها (که بحث اختلاف در مصادیق خارجی است)، حکم را تعریف کرده اند. مرحوم صاحب جواهر در تعریف حکم می گوید:" حکم؛ ایجاد دستوری از طرف حاکم، دربارۀ یک حکم شرعی یا وضعی یا موضوع حکم شرعی و وضعی در موضوع خاص است. اصل اولیه با توجه به روایات این است که هر فقیه عادل و جامع الشرایط که شرایط ولایت را داشته باشد می تواند حکم (علاوه بر فتوا) صادر کند. اما با توجه به این که در یک جامعه اسلامی احکام صادره از طرف فقهای محترم با ادارۀ جامعۀ اسلامى و با نظم اجتماع، ارتباط دارد و كثرت مراكز تصميم گيرى در آن موجب اغتشاش مى شود، قاعده اقتضا مى كند، حتی المقدور رهبر و کسی که احکام ولایی صادر می کند، يكى باشد.
منبع: http://farsi.islamquest.net
حكم حكومتى دستورى است از سوى حاكم براى عمل كردن به يك حكم شرعى تكليفى. این تعریف از حکم حکومتی در روایات نیامده است، ولی فقها با استفاده از روایات و مضمون آنها (که بحث اختلاف در مصادیق خارجی است)، حکم را تعریف کرده اند. مرحوم صاحب جواهر در تعریف حکم می گوید:" حکم؛ ایجاد دستوری از طرف حاکم، دربارۀ یک حکم شرعی یا وضعی یا موضوع حکم شرعی و وضعی در موضوع خاص است. اصل اولیه با توجه به روایات این است که هر فقیه عادل و جامع الشرایط که شرایط ولایت را داشته باشد می تواند حکم (علاوه بر فتوا) صادر کند. اما با توجه به این که در یک جامعه اسلامی احکام صادره از طرف فقهای محترم با ادارۀ جامعۀ اسلامى و با نظم اجتماع، ارتباط دارد و كثرت مراكز تصميم گيرى در آن موجب اغتشاش مى شود، قاعده اقتضا مى كند، حتی المقدور رهبر و کسی که احکام ولایی صادر می کند، يكى باشد.
منبع: http://farsi.islamquest.net