پرسش :

در هر يك از موارد زير جداگانه حكم آن را بيان كنيد 1. اگر كتابي را كه براي قبولي در دانشگاه ميخوانيم پا پول حرام خريداري شده باشد. 2. از كسي كتاب را قرض گرفته باشيم و غيبت صاحبش را كرده باشيم به طوري كه اگر بفهمد راضي به مطالعه ما نباشد. 3. نام آن كتاب را از راه حرام فهميده باشيم (مثلا با كلاه برداري) 4. يا آن كتاب را به شرط مطالعه در سال مثلا 86 گرفته باشيم ولي نخوانده باشيم و به قول خود عمل نكرده باشيم و آن كتاب در نزد ما مانده باشد حالا بخواهيم آن را مطالعه كنيم. 5. اگر انسان راه خريد از اينترنت را از راه حرام ياد گرفته باشد و كتابي بخرد و براي كنكور بخواند: 1. مطالعه آنها حلال است 2. قبولي در دانشگاه و تحصيل در آن حرام است؟ 3. فوايدي (مثل درآمد و موقعيت اجتماعي حاصل از آن) كه از مدرك تحصيلي بدست مي آید حلال است؟


پاسخ :
پاسخ های دریافتی این سؤال از دفاتر مراجع معظم تقلید به شرح زیر است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
ج1) اگر كتاب را اول به ذمّه خريده‌ايد و بعد از پول حرام پرداخت كرده‌ايد، اصل كتاب مال شما است و لكن نسبت به آن مالى كه از حرام صرف كرده‌ايد، ضامن هستيد.
ج2و 4) تا يقين به عدم رضايت صاحب آن پيدا نكرده‌ايد، مطالعه آن اشكال ندارد.
ج3و 5) اگر با مال حلال خريده باشيد، اشكال ندارد، و در تمامى موارد مذكور، قبولى در دانشگاه و همچنين فوايدى كه از طريق مدرك تحصيلى براى شما حاصل مى‌شود، حلال است.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
باید از این کارهای خلاف توبه کند ولی ضرری به قبولی او در کنکور و شرکت در دانشگاه و گرفتن مدرک نمی زند.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1. در فرض سؤال، چناچه طبق معمول و متعارف معامله با پول معین واقع نشده باشد مطالعه کتاب مانعی ندارد.
2. در فرض سؤال، استفاده از کتاب مانعی ندارد ولی باید از صاحبش بخاطر غیبت طلب حلیت کند و در صورت مفسده داشتن برای ایشان طلب مغفرت کند.
3. در فرض سؤال، مطالعه کتاب مانعی ندارد ولی بخاطر ارتکاب حرام باید توبه کند.
4. در فرض سؤال، باید از صاحب کتاب اجازه بگیرد.
5. 1و2و3– در فرض سؤال خرید کتاب و مطالعه آن و نیز قبولی در دانشگاه و تحصیل در آن و نهایتا گرفتن مدرک و استخدام و درآمد حاصل از آن در صورتی که شغل فی نفسه مشروع باشد و از عهده شغل برآید مانعی ندارد ولی بخاطر ارتکاب حرام باید توبه حقیقی کرده و تصمیم جدی بگیرد که در آینده هرگز مرتکب حرام مزبور نشود.
منبع: http://farsi.islamquest.net
نسخه چاپی