پرسش :
نقش الگوهاي رفتاري در تربيت کودکان و نوجوانان چیست؟
پاسخ :
پاسخ از دکتر حسن ضياء‌الديني:
از موثرترين و کارسازترين شيوه‌هاي تربيتي، شيوه الگودهي و ارايه مصداق عيني است. تاثير الگودهي و ارايه الگو در نقش‌پذيري و همانندسازي، امري طبيعي و فطري است که در همه انسان‌ها نهفته است.امروزه روان‌شناسان تعليم و تربيت اذعان دارند که يادگيري ضمني و مشاهده‌اي که وجود فرد را متاثر مي‌سازد، فوق‌العاده قوي و پايدارتر است.
بخش قابل‌توجهي از رفتارها و مهارت‌هاي کلامي و اجتماعي کودکان و نوجوانان صرفا از طريق مشاهده رفتار والدين و مربيان و همسالان به وجود مي‌آيد. هر قدر الگوهاي رفتار بزرگسالان به خصوص والدين در خانواده، براي کودکان و نوجوانان مطلوب‌تر و محبوب‌تر باشد، ميزان تاثيرپذيري بيشتر و پايدارتر مي‌شود.
بچه‌ها رفتار الگوهاي مطلوب‌شان را بسيار دوست دارند و مايل هستند که همانندسازي کنند و رفتاري همانند رفتار الگوي خود داشته باشند. روان‌شناسان تربيتي به اين نتيجه رسيده‌اند که يادگيري اساس رفتار آدمي را تشکيل مي‌دهد. يادگيري غيرمستقيم و ضمني يا مشاهده، پايدارترترين و موثرترين نوع يادگيري است که در اين ميان بيشترين نقش بر عهده الگوهاي رفتاري است. يادگيري در تاثير شخصيتي الگوها و در شکل‌گيري رفتار و منش کودکان و نوجوانان فوق‌العاده، چشم‌گير است، به ويژه براي کودکان پيش‌دبستاني و به خصوص دبستاني که در کنار خانواده‌ها با الگوهاي رفتاري ديگري همچون معلمان روبه‌رو مي‌شوند.
مدرسه دومين عامل مهم آشنايي کودکان و نوجوانان با هنجارها و ارزش‌هاي جامعه است. مدرسه عامل رسمي تربيت اجتماعي و اخلاقي است که در آن طبق برنامه معيني، کودکان و نوجوانان راه و رسم زندگي اجتماعي را فرا مي‌گيرند. آموزش و پرورش سالم، کودکان را به صورت اعضاي سالم و سازنده جامعه درمي‌آورد و آموزش و پرورش غيرسالم ممکن است کودکان را به سوي انحراف و حتي بزه‌کاري سوق دهد.
منبع: www.salamat.com
پاسخ از دکتر حسن ضياء‌الديني:
از موثرترين و کارسازترين شيوه‌هاي تربيتي، شيوه الگودهي و ارايه مصداق عيني است. تاثير الگودهي و ارايه الگو در نقش‌پذيري و همانندسازي، امري طبيعي و فطري است که در همه انسان‌ها نهفته است.امروزه روان‌شناسان تعليم و تربيت اذعان دارند که يادگيري ضمني و مشاهده‌اي که وجود فرد را متاثر مي‌سازد، فوق‌العاده قوي و پايدارتر است.
بخش قابل‌توجهي از رفتارها و مهارت‌هاي کلامي و اجتماعي کودکان و نوجوانان صرفا از طريق مشاهده رفتار والدين و مربيان و همسالان به وجود مي‌آيد. هر قدر الگوهاي رفتار بزرگسالان به خصوص والدين در خانواده، براي کودکان و نوجوانان مطلوب‌تر و محبوب‌تر باشد، ميزان تاثيرپذيري بيشتر و پايدارتر مي‌شود.
بچه‌ها رفتار الگوهاي مطلوب‌شان را بسيار دوست دارند و مايل هستند که همانندسازي کنند و رفتاري همانند رفتار الگوي خود داشته باشند. روان‌شناسان تربيتي به اين نتيجه رسيده‌اند که يادگيري اساس رفتار آدمي را تشکيل مي‌دهد. يادگيري غيرمستقيم و ضمني يا مشاهده، پايدارترترين و موثرترين نوع يادگيري است که در اين ميان بيشترين نقش بر عهده الگوهاي رفتاري است. يادگيري در تاثير شخصيتي الگوها و در شکل‌گيري رفتار و منش کودکان و نوجوانان فوق‌العاده، چشم‌گير است، به ويژه براي کودکان پيش‌دبستاني و به خصوص دبستاني که در کنار خانواده‌ها با الگوهاي رفتاري ديگري همچون معلمان روبه‌رو مي‌شوند.
مدرسه دومين عامل مهم آشنايي کودکان و نوجوانان با هنجارها و ارزش‌هاي جامعه است. مدرسه عامل رسمي تربيت اجتماعي و اخلاقي است که در آن طبق برنامه معيني، کودکان و نوجوانان راه و رسم زندگي اجتماعي را فرا مي‌گيرند. آموزش و پرورش سالم، کودکان را به صورت اعضاي سالم و سازنده جامعه درمي‌آورد و آموزش و پرورش غيرسالم ممکن است کودکان را به سوي انحراف و حتي بزه‌کاري سوق دهد.
منبع: www.salamat.com