پرسش :

نقش ژن در ريزش مو چیست؟


پاسخ :
پاسخ از دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده، متخصص پوست و مو:
طاسي ارثي سر يا نازک شدن مو شايع‌ترين نوع کم مويي است که هر دو جنس را درگير مي‌کند و البته بروز آن در مردان خيلي بيشتر است. اين اختلال ژنتيکي باعث تبديل تدريجي موهاي انتهايي به موهاي کرکي مي‌شود و به تدريج نسبت موهاي انتهايي به کرکي از حالت طبيعي (دو به يک) هم کمتر مي‌شود. اين بيماري 50 درصد مردان و اغلب زنان بالاي 40 سال را درگير مي‌کند. ميزان بروز آن به تدريج با نزديک شدن به سن يائسگي بيشتر شده و 75 درصد زنان بالاتر از 65 سال را درگير مي‌کند.
اولين علامتي که معمولا در مردان ظاهر مي‌شود نازک شدن موها در نواحي شقيقه‌ها و بالاي ابروهاست که به بلند شدن پيشاني منجر مي‌شود. در مورد خانم‌ها هم کم شدن منتشر موها در ناحيه تاج سر است و خط پيشاني. همان‌طور که از نام آن (ريزش آندروژنيک مو) پيداست دو فاکتور مهم (هورمون آندروژن و ژنتيک) نقش اصلي را در اين ريزش مو ايفا مي‌کنند. هيچ شکي وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمي در رشد و نحوه پراکندگي موهاي بدن دارد. در زمان بلوغ، رشد موهاي ثانويه در نواحي زيربغل و شرمگاهي و همچنين رشد مو در صورت آقايان و موهاي کوتاه و نازک‌تر در بدنشان به دليل افزايش هورمون مردانه (تستوسترون) است. در سلول‌هاي خاصي از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قوي‌تر دي‌هيدروتستوسترون تبديل مي‌شود که اين کار توسط آنزيم خاصي انجام مي‌شود. فوليکول مو گيرنده‌هاي زيادي براي اين هورمون دي هيدروتستوسترون داشته و اين هورمون اثر مخرب روي فوليکول‌هاي موي سر دارد و باعث ضعيف شدن آنها شده و موهاي درآمده نازک‌تر به نظر مي‌رسد تا اينکه ديگر مويي از آن فوليکول رشد نمي‌کند. دي‌هيدروتستوسترون از طريق کوتاه کردن سيکل رشد مو باعث مي‌شود موي ضخيم از فوليکول‌هاي حساس موي سر به موي کرکي و نازک تبديل شود.
در صورتي که اين سيکل رشد معيوب چند بار تکرار شود يک موي ضخيم به موي کرکي تبديل مي‌شود و سرانجام موي قابل رويتي از اين فوليکول رشد نخواهد کرد؛ فوليکول مرده و طاسي کامل مي‌شود. ارث نقش مهمي در بروز اين نوع طاسي دارد. نحوه توارث به شکل چند ژني است و ريسک بروز طاسي با درگير بودن تعداد بيشتري از افراد فاميل بيشتر مي‌شود. بيشترين ميزان طاسي در افرادي است که پدرشان طاس باشد.
ژن گيرنده آندروژن روي کروموزوم x قرار دارد که از مادر به فرزند پسر منتقل مي‌شود ولي همان‌طور که گفته شد اين انتقال به صورت چندژني است. بر اساس برخي مطالعات، ژن طاسي روي کروموزوم اتوزومال (غيرجنسي) قرار گرفته است و جايگاه دقيق آن مشخص نيست. در مرحله تشکيل جنين، ژن طاسي سبب مي‌شود يک سري از فوليکول‌هاي مو نسبت به دي‌هيدروتستوسترون حساس شوند و پس از بلوغ به دنبال افزايش سطح هورمون‌هاي آندروژني، اين فوليکول‌هاي حساس از بين مي‌روند.
منبع: http://salamat.com

نسخه چاپی