پرسش :

درباره گريه حضرت زهرا(سلام الله علیها) و علت و چگونگي آن را توضيح دهيد؟


پاسخ :
اگر بخواهيم مسأله گريه حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را درست بفهميم بايد مطالب زير بدرستى فهميده شود:
1. غصب خلافت
2. غصب فدك
3. غصب عوالى
4. منع فاطمه زهرا از ارث پدرش پيامبر اكرم( صلّی الله علیه و آله و سلّم ) كه شامل اين موارد بود:
الف ـ زمينهايى كه انصار به پيامبر داده بودند
ب ـ سرزمينهاى بنى نضير
ج ـ دو قلعه وطيح و سلالم
د ـ خمس تمام سرزمينهايى كه با لشكركشى فتح شده بود.
5. عظمت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)
6. عظمت حضرت على(علیه السّلام)
7. ستمهايى كه بر شخص فاطمه زهرا(سلام الله علیها) كردند.
8. ستمهايى كه بر شخص حضرت على(علیه السّلام) كردند.
در حق حضرت فاطمه زهرا آن اندازه ستم كردند كه حتى مانع گريه او در خانه‏اش شدند و او براى گريه وناله به قبور شهدا مى‏رفت و در آنجا گريه مى‏كرد و فرياد مظلوميت سر مى‏داد.
با توجه به اين موضوعات هشتگانه، مطالبى درباره گريه حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) تقديم مى‏گردد:
در حديثى آمده است: بكائون پنج نفرند:
حضرت آدم(علیه السّلام)، حضرت يعقوب(علیه السّلام)، حضرت يوسف(علیه السّلام)، حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و حضرت امام زين‏العابدين(علیه السّلام). حضرت يعقوب در فِراق يوسف آنقدر گريه كرد كه به او گفتند: اگر اين قدر گريه بكنيد، هلاك مى‏شويد. امام زينالعابدين(علیه السّلام) بيست يا چهل سال براى پدرش امام حسين(علیه السّلام) گريه كرد. حضرت يوسف در فراق پدرش آنقدر گريه كرد كه زندانيان گفتند: يا شب گريه بكن يا روز. حضرت فاطمه هم در فراق پدر آنقدر گريه كرد كه اهل مدينه ناراحت شدند و حضرت فاطمه براى اينكه اهل مدينه ناراحتنشوند به قبور شهداء مى‏رفت و در آنجا گريه مى‏كرد و شب برمى‏گشت، (بحارالانوار، ج 43، ص 155، ح 1) .
حقيقت اين است كه گريه حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) تنها براى از دست دادن پدر نبود بلكه آن گريه‏ها مردم را به ياد دردها و رنج‏هايى مى‏انداخت كه حضرت فاطمه زهرا( صلّی الله علیه و آله و سلّم ) از هيئت حاكمه ديده بود و همچنين حقيقت اين است كه مردم مدينه از گريه حضرت فاطمه ناراحتنمى‏شدند بلكه اين هيئت حاكمه بود كه از اين گريه‏ها رنج مى‏بردند و هيئت حاكمه اعتراض مى‏كردند نه اهل مدينه، (مأساة الزهرا، سيد جعفر مرتضى عاملى، ج 1، ص 335 و 337، چاپ اول، بيروت 1414قمرى) .
البته در اين حديث نيامده كه مردم مدينه بگويند: يا شب گريه بكن و يا روز.
در حديث غير قابل اعتمادى آمده است كه مردم آمدند و گفتند: يا على! فاطمه هم شب گريه مى‏كند و هم روز و ما راحتى و آسايش نداريم. شما از او بخواهيد كه يا شب گريه كند و يا روز. آن حضرت هم در جواب آنها گفت: چشم. حضرت على(علیه السّلام) به حضرت فاطمه گفت:بزرگان مدينه چنين مى‏گويند: حضرت زهرا(سلام الله علیها) گفت: يا على! در ميان اين مردم خيلى كم مى‏مانم و قسم به خدا ساكت نمى‏شوم. حضرت على(علیه السّلام) براى فاطمه زهرا(علیه السّلام) اطاقى در قبرستان بقيع ساخت. حضرت زهرا هر روز با حسن و حسين به آنجا مى‏رفت و تا شب مى‏ماند و گريهمى‏كرد. شب على(علیه السّلام) مى‏رفت و او را به خانه مى‏آورد. حضرت فاطمه 27 روز چنين عمل كرد و پس از آن مريض شد.
اين حديث، معروف به حديث فضه است ولى معلوم نيست از چه مأخذى است و براى همين قابل اعتماد نيست، (بحارالانوار، ج 43، ص 174، ح 15) .

بيت‏الاحزان


در بقيع، اطاقى براى فاطمه زهرا ساخته شد كه بيت‏الاحزان نام گرفت. بيت‏الاحزان را حضرت على(علیه السّلام) ساخت تا حضرت فاطمه راحت باشد و جاى آن مشخص است. اين بيت‏الاحزان ربطى به حديث «فضّه» ندارد گرچه در آن حديث هم به اين اشاره شده است، (مأساة الزهرا، ج 1، ص 337) .
در روايات آمده است كه حضرت فاطمه پس از پيامبر اسلام هميشه محزون و غمگين بود و هيچگاه نخنديد و آنگاه كه مريض شد در شكايت خودش به سوى خدا چنين مى‏گفت: «يا حىّ يا قيّوم برحمتك استغيث فأغثنى،اللهم زحزحنى عن النار و ادخلنى الجنة و الحقنى بأبى محمد صلى الله عليه و آله»، (بحارالانوار، ج 43، ص 217) .
از آنچه گذشت فهميده شد كه:
1. حضرت فاطمه تنها براى مرگ پدر گريه نمى‏كرد بلكه ستمهايى بر او شده بود و او با گريه فرياد مظلوميت سر مى‏داد. پس علت گريه فقدان پدر و ستمها بود.
2. مردم مدينه از گريه‏هاى او ناراحت نمى‏شدند بلكه هيئت حاكمه از گريه‏هاى او ناراحت مى‏شدند چون گريه حضرت فاطمه ستمهاى هيئت حاكمه را بر ملا مى‏ساخت.
3. گريه‏ها با صداى بلند بود و براى همين مردم مى‏شنيدند و هيئت حاكمه بخاطر بلند گريه كردن اعتراض مى‏كردند و گرنه گريه بى صدا كه به گوش كسى نمى‏رسد.
4. گريه آن حضرت پس از وفات پيامبر اسلام( صلّی الله علیه و آله و سلّم ) شروع شد.
5. گريه مظلوميت، بدون اشك نمى‏شود همانطوريكه گريه شوق هم بى اشك نمى‏شود.
6. گريه‏اش شبانه روز بود چون مظلوم همواره گريان است. البته وقتى مى‏گوئيم شبانه‏روز گريه مى‏كرد معنايش اين نيست كه از طلوع فجر تا غروب آفتاب گريه مى‏كرد و از غروب آفتاب تا طلوع فجر گريه مى‏كرد بلكه معنايش اين است كه مظلوميت او شب و روز نداشت و درهر فرصتى گريه مى‏كرد مانند امام زين‏العابدين كه چهل سال گريه كرد. اين چهل سال نه اينكه از اول تا آخر گريه مى‏كرد بلكه در هر فرصتى گريه به او دست مى‏داد.
7. آنها آن همه ستم كردند و با اين حال راضى نبودند حتى او گريه هم بكند و مانع گريه او مى‏شد.
8. مآخذى كه براى مطالعه مظلوميت فاطمه زهرا مناسب است، كتاب «مأساة الزهرا» است.«
منبع: نرم افزار معمای هستی
نسخه چاپی