پرسش :
چه دليلي بر همساني پيامبراکرم(ص) و حضرت علي(ع) در شهود عرفاني وجود دارد؟
پاسخ :
اكنون نموداري از آنچه رسول گرامي اسلام(ص) درباره علم شهودي عليّ بن ابيطالب(ع) فرموده است ارائه مي شود:
«خُلِقْتُ أنا و عليّ من نور واحدٍ»؛(خصال، ص31، ح108) اين مضمون كه رسول اكرم (ص) و اميرالمؤمنين(ع) از يك نور آفريده شدند در جوامع روايي كاملاً مضبوط است؛ چنانكه حيات و ممات اين دو بزرگوار هماهنگ است و چون رسول گرامي(ص) داراي جهانبيني شهودي بود، نه حصولي؛ چنانكه حيات آن حضرت عارفانه بود، نه حكيمانه و متكلمانه، عليّ بن ابيطالب (ع) نيز كه در نور آفرينش همتاي رسول اكرم(ص) است و در حيات و ممات همسان آن حضرت است، گرچه در نبوت و رسالت تشريعي سهمي ندارد، ميتوان گفت كه جهانبيني عليّ بن ابيطالب شهودي بود، نه حصولي و حيات آن حضرت(ع) عارفانه بود، نه حكيمانه و متكلمانه؛ چنانكه از آيه كريمه «وأنفسنا و أنفسكم ...» آل عمران/61 نيز با بررسي دقيق ميتوان همسان بودن اين دو ذات نوراني را در شهود عرفاني استظهار كرد.
همين تقارن در نحوه شهود و حيات در احاديث ديگر ملحوظ است؛ نظير آنچه از رسول گرامي اسلام(ص) رسيده است كه فرمود:
«يا عَلي ما عَرف اللهَ إِلّا أنَا و أَنت و ما عَرَفَني إلّا الله و أنت و ما عَرَفَك إلّا الله و أنا»؛ (مختصر بصائر الدرجات/125) زيرا معلوم ميشود چنين انسان كاملي كه معرفت او جز براي خداوند مقدور ديگري نيست و شناخت خداوند به آن اندازه كه براي موجود امكاني مقدور است فقط ميسور اوست در جايگاه رفيع اعتلاي روح قرار دارد و چنان روح كاملي حتماً اسرار جهان امكان را در پرتو تجرّد تامّ عقلي خود مشاهده ميكند و در اين جهت عليّ بن ابيطالب(ع) همتاي رسول گرامي(ص) خواهد بود.
البته امتياز حضرت رسول(ص) همچنان محفوظ است، ليكن تعبير آن حضرت(ع) از عليّ بن ابيطالب(ع) به اين كه «علي نسبت به من به منزله سرِ من از بدن من است» (مناقب خوارزمي/148، 174 و ... .) مفيد چنان اهتمامي است.1
پی نوشت:
1.آية الله جوادي آملي،حيات عارفانة امام علي(ع)
منبع: www.payambarazam.ir
اكنون نموداري از آنچه رسول گرامي اسلام(ص) درباره علم شهودي عليّ بن ابيطالب(ع) فرموده است ارائه مي شود:
«خُلِقْتُ أنا و عليّ من نور واحدٍ»؛(خصال، ص31، ح108) اين مضمون كه رسول اكرم (ص) و اميرالمؤمنين(ع) از يك نور آفريده شدند در جوامع روايي كاملاً مضبوط است؛ چنانكه حيات و ممات اين دو بزرگوار هماهنگ است و چون رسول گرامي(ص) داراي جهانبيني شهودي بود، نه حصولي؛ چنانكه حيات آن حضرت عارفانه بود، نه حكيمانه و متكلمانه، عليّ بن ابيطالب (ع) نيز كه در نور آفرينش همتاي رسول اكرم(ص) است و در حيات و ممات همسان آن حضرت است، گرچه در نبوت و رسالت تشريعي سهمي ندارد، ميتوان گفت كه جهانبيني عليّ بن ابيطالب شهودي بود، نه حصولي و حيات آن حضرت(ع) عارفانه بود، نه حكيمانه و متكلمانه؛ چنانكه از آيه كريمه «وأنفسنا و أنفسكم ...» آل عمران/61 نيز با بررسي دقيق ميتوان همسان بودن اين دو ذات نوراني را در شهود عرفاني استظهار كرد.
همين تقارن در نحوه شهود و حيات در احاديث ديگر ملحوظ است؛ نظير آنچه از رسول گرامي اسلام(ص) رسيده است كه فرمود:
«يا عَلي ما عَرف اللهَ إِلّا أنَا و أَنت و ما عَرَفَني إلّا الله و أنت و ما عَرَفَك إلّا الله و أنا»؛ (مختصر بصائر الدرجات/125) زيرا معلوم ميشود چنين انسان كاملي كه معرفت او جز براي خداوند مقدور ديگري نيست و شناخت خداوند به آن اندازه كه براي موجود امكاني مقدور است فقط ميسور اوست در جايگاه رفيع اعتلاي روح قرار دارد و چنان روح كاملي حتماً اسرار جهان امكان را در پرتو تجرّد تامّ عقلي خود مشاهده ميكند و در اين جهت عليّ بن ابيطالب(ع) همتاي رسول گرامي(ص) خواهد بود.
البته امتياز حضرت رسول(ص) همچنان محفوظ است، ليكن تعبير آن حضرت(ع) از عليّ بن ابيطالب(ع) به اين كه «علي نسبت به من به منزله سرِ من از بدن من است» (مناقب خوارزمي/148، 174 و ... .) مفيد چنان اهتمامي است.1
پی نوشت:
1.آية الله جوادي آملي،حيات عارفانة امام علي(ع)
منبع: www.payambarazam.ir