پرسش :
در خصوص ازدواج پيامبر مكرم اسلام با همسر زيد (پسر خوانده خود)چه توضيحي داريد. در صورت امكان فهرستي از منابعي كه به اين موضوع اشارت دارند را بيان كنيد؟
پاسخ :
در جواب اين سؤال به اين مطالب توجه کنيد:
الف) زيد بن حارثه، به عنوان برده در بازار «عکاظ» به فروش گذاشته شد. پيامبر اسلام قبل از بعثت، اين برده را خريد. وقتي که آن حضرت مبعوث شد، زيد را به اسلام دعوت کرد و او هم پذيرفت. پس از آن که زيد مسلمان شد، پدرش نزد ابوطالب آمد و گفت: اي ابوطالب به برادرزاده ات بگو: يا زيد را بفروشد و يا اين که آزاد کند. ابوطالب اين درخواست را به پيامبر رساند. پيامبر اسلام فرمود: زيد آزاد است، هر کجا مي خواهد برود.
زيد بن حارثه به همراه پدرش نرفت و ماندن در خدمت پيامبر را ترجيح داد. پدر زيد از اين که او پيامبر را انتخاب کرد، ناراحت شد و به مردم گفت: اي مردم! گواه باشيد که از اين لحظه به بعد، زيد پسر من نيست.
رسول خدا وقتي اين عمل را از پدر زيد ديد فرمود: اي مردم! بدانيد که زيد پسر من است و از آن به بعد زيد را زيد بن محمدمي گفتند و پيامبر هم او را دوست مي داشت و جزو اهل بيت پيامبر به شمار مي رفت (سفينه البحار، ماده زيد)
در آن زمان که زيد اسير شد و به عنوان برده به فروش رسيد، کودک خردسال بود. براساس برخي از مآخذ تاريخي، زيد را حکيم بن حزام خريد و به عمه اش خديجه بخشيد و حضرت خديجه هم او را به شوهرش حضرت محمد(ص) بخشيد و پيامبر هم که هنوز پيامبر بودنش براي مردم معلوم نبود او را آزاد کرد و به عنوان پسر خوانده در نزد خود نگه داشت و همين زيد در جنگ موته يکي از فرماندهان بود و در همان جنگ به شهادت رسيد (فروغ ابديت، ج 2، ص 521، ضمن حوادث سال پنجم هجرت).
ب) در آن زمان رسم اين بود که اشراف زاده ها و صاحبان مقام، با افرادي که «برده» و يا «آزاد شده» بودند ازدواج نمي کردند. زينب، دختر عمه پيامبر اسلام(ص) و نوه عبدالمطلب بود. اينگونه دخترها اشراف زاده به حساب مي آمدند و زيد بن حارثه برده آزاد شده و پسر خوانده بود. آداب و رسوم آن زمان اجازه نمي داد که اينگونه جوانان با هم ازدواج کنند. مأموريت اصلي پيامبر هدايت مردم به راه خدا و شکستن سنت ها و آداب جاهلي آن زمان بود. پيامبر اسلام شخصا به منزل دختر عمه اش رفت و از او براي زيد خواستگاري کرد (فروغ ابديت، ص 521 به بعد)
وقتي که پيامبر مسأله خواستگاري را مطرح کرد، در آغاز زينب و برادرش چنين تصور کردند که پيامبر براي خودش مي خواهد و هر دو هم راضي شدند )(فروغ ابديت) ولي وقتي که فهميدند براي زيد بن حارثه خواستگاري مي کند قبول نکردند و زينب گفت: من از او برترم (الميزان، ج 16، ص 326، بحث روايي، تفسير نمونه، ج 17، ص 316).
در اين باره آيه آمد و اعلام کرد که هيچ زن و مرد مؤمني حق ندارد در برابر درخواست پيامبر از خود استقلال نشان بدهد (احزاب، آيه 36).
پس از نزول اين آيه زينب و برادرش عبدالله رضايت دادند و زينب همسر زيد شد و به اين ترتيب، يکي از سنت هاي جاهلي و باطل مردم آن زمان، با اين ازدواج باطل شد و مردم فهميدند که از نظر اسلامي هيچگونه عيبي نيست در اين که يک اشراف زاده با يک برده آزاد شده ازدواج کند. اين ازدواج دوام نياورد و به طلاق منجر شد.
پيامبر اسلام بارها زيد را از طلاق دادن نهي کرد ولي اين دو نتوانستند با هم زندگي کنند و از هم جدا شدند. اين جدايي براي دختر عمه پيامبر بسيار سنگين بود چون طلاق دهنده او به ظاهر يک برده آزاد شده است نه يک انسان شريف گرچه از نظر معنوي زيد داراي مقامات بلندي بود ولي به صورت ظاهر يک برده آزاد شده است.
در قرآن آمده است که پيامبر به زيد فرمود: «امسک عليک زوجک و اتق الله؛ همسر خود را نگهدار و از خدا بترس» (احزاب، آيه 36).
ج) در زمان پيامبر اسلام در ميان مردم چند رسم باطل ديگر نيز وجود داشت. يکي از اين رسم ها اين بود که هيچ کس حق ندارد با زن پسر خوانده اش ازدواج کند. آنان زن پسر خوانده را مانند زن پسر واقعي مي دانستند حالا پيامبر اسلام(ص) بايد اين رسم را نيز لغو کند. کسي جرئت نمي کرد که دست به اين کار بزند و اين سنت را بشکند. از سوي خدا پيامبر مأمور شد که زينب را که دختر عمه اش مي باشد و همسر پسر خوانده اش است به همسري بگيرد تا آن رسم باطل از بين برود. پيامبر هم به دستور خدا زينب را براي خود به همسري گرفت و به اين ترتيب آن رسم هم باطل و لغو شد.
قرآن مي گويد: «فلما قضي زيد منها و طرا زوجناکها لکي لايکون علي المؤمنين حرج في ادعيائهم اذا قضوا منهن وطرا؛ وقتي که زيد بهره خود از همسرش را برد و طلاق داد ما او را به همسري تو درآورديم تا مؤمنان درباره همسران طلاق داده شده پسر خوانده هايشان در سختي نباشند» (احزاب، آيه 37)
اين آيه نشان مي دهد که ازدواج پيامبر با زينب به دستور خدا بوده است تا آن رسم باطل جاهلي از بين برود و بفهمند که انسان مي تواند با همسر طلاق گرفته پسر خوانده اش ازدواج کند و همسر پسر خوانده مانند پسر واقعي نيست. پيامبر اسلام(ص) با اين ازدواج علاوه بر اين که آن سنت باطل عرب را از بين برد، مشکل زينب را هم حل کرد چون زينب افتخار مي کرد که به همسري با پيامبر در حالي که ديگران رغبتي با ازدواج با او نشان نمي دادند و مي گفتند که او زن يک برده آزاد شده است و ازدواج انسان هاي شريف با اينگونه طلاق داده شده ها، رسم نبود.
پيامبر خودش با او ازدواج کرد تا هم مردم بفهمند که آن افکار عربي غلط است و هم زينب از نظر شوهر دچار مشکل نشود. البته رسول خدا در آن زمان در حدود 58 سال داشت و زينب کم سن بود ولي او به اين ازدواج راضي بود.
زينب به پيامبر اسلام ايمان داشت و مسلمان پاکي بود. پيامبر اسلام با اين ازدواج آداب و رسوم غلط جاهلي را نسخ کرد و مسلمانان با احکام جديد اسلامي آشنا شدند.
د) اگر بخواهيم در مورد ازدواج هاي پيامبر اسلام، آگاهي کامل و درست داشته باشيم بايد در مورد اين ازدواج ها بررسي کامل به عمل بياوريم. اگر ازدواج هاي پيامبر را درست بفهميم، دچار مشکل و سؤالي نخواهيم شد. به عنوان مثال، يکي از همسران پيامبر اسلام همين زينب است. اگر بفهميم که ازدواج پيامبر به دستور خدا بوده تا آن سنت جاهلي از بين برود، ديگر جايي براي سؤال باقي نمي ماندو اگر درباره اين ازدواج، مطالب ديگري گفته شود و با قرآن تضاد داشته باشد، در اين صورت به باطل بودن آن مطالب پي مي بريم. از سوي دشمنان اسلام درباره ازدواج پيامبر با زينب مطالب افسانه اي زيادي مطرح شده است و هدف آنان کوبيدن شخصيت پيامبر اسلام است و اگر کسي پيامبر اسلام را بشناسد به باطل بودن آن مطالب پي مي برد.
در اينجا براي نمونه به برخي از اين مطالب اشاره مي کنيم. در برخي کتاب ها آورده اند که «روزي پيامبر چشمش بي اختيار به زينب افتاد. زيد احساس کرد که پيامبر دلش زينب را مي خواهد. براي همين خدمت پيامبر آمد و طلاق دادن زينب را مطرح ساخت ولي پيامبر او را از طلاق دادن منع کرد» خاورشناسان اينگونه روايات تاريخي نادرست را دستاويز قرار داده و درباره پيامبر و ازدواجش با زينب داستان هاي عشقي ساخته اند ولکن اين روايت که در طبري و ابن اثير آمده، ساختگي است.
فخر رازي در تفسير کبير و آلوسي در تفسير روح المعاني تصريح به دروغ بودن اين روايت کرده اند. در ساختگي بودن اين روايت ترديدي نيست چون مخالف قرآن است. در آيه 37 سوره احزاب به صراحت مي گويد که ما به پيامبر دستور داديم با زينب ازدواج کند و هدف از اين ازدواج هم باطل ساختن سنت جاهلي در مورد زنان طلاق گرفته پسر خوانده ها است.
در قرآن هيچ اشاره اي به دلباختگي پيامبر نسبت به زينب ندارد. اگر پيامبر دلباخته زينب بود از اول او را براي خود انتخاب مي کرد و نيازي نبود که براي زيد بگيرد. زينب هم راضي به ازدواج به پيامبر بود ولي پيامبر او را براي زيد گرفت و پس از آن که مدتي با زيد زندگي کرد و زيد طلاق داد، پيامبر گرفت آن هم به دستور خدا. اصولا زينب را پيامبر به اجبار به زيد تزويج کرد و اگر مي خواست مي توانست براي خودش بگيرد و مانعي در کار نبود.
دشمنان و خاورشناسان براي مبارزه با اسلام اين حادثه را آنگونه که دلشان خواست ساختند و در همه جا پخش کردند در حالي که در وجود پيامبر اسلام هيچگونه عياشي نبود. او پيامبر است و مانند افراد معمولي نيست و اگر او هم مانند انسان هاي ديگر بود، ديگر پيامبر نمي شد (فروغ ابديت، ج 2، چاپ اول، ص 521 به بعد)
برخي نوشته اند که پيامبر براي پرسش از احوال زيد به خانه او آمد. همين که در را باز کرد چشمش به زينب افتاد. پيامبر با ديدن جمال زينب گفت: «سبحان الله خالق النور تبارک الله احسن الخالقين» اين جمله را دليلي بر علاقه قلبي پيامبر به زينب دانسته اند ولي اين روايت، افسانه و ساختگي است و شواهدي، افسانه بودن آن را نشان مي دهد. اولا، زينب دختر عمه پيامبر بود و در محيط خانوادگي، با پيامبر بزرگ شده بود. چنين نبود که پيامبر زينب را نديده باشد و براي اولين بار در خانه زيد ديده باشد. پيامبر اسلام(ص) خودش زينب را براي زيد خواستگاري کرده بود. نه جمال زينب از پيامبر مخفي بود و نه مشکلي براي ازدواج پيامبر با زينب وجود داشت. اصلا زينب نمي خواست با زيد ازدواج کند و خيلي هم علاقه داشت که همسر پيامبر شود و حتي آن لحظات اول که براي زيد خواستگاري مي شد، زينب فکر کرد پيامبر براي خودش خواستگاري مي کند و خيلي هم خوشحال شد ولي بعد فهميد که براي زيد خواستگاري مي کنند و اول قبول نکرد ولي با آمدن آيه قرآن پذيرفت.
پس اين نادرست است که گفته شود پيامبر از جمال و کمال زينب بي خبر بود.
ثانيا، وقتي که زيد براي طلاق زينب نزد پيامبر آمد و مشورت خواست، پيامبر او را از طلاق منع کرد. اين نشان مي دهد که آن داستان ساختگي است وگرنه نهي نمي کرد.
ثالثا، قرآن به صراحت هدف اين ازدواج را کوبيدن سنت جاهلي معرفي مي کند نه دلباختگي پيامبر به زينب (تفسير نمونه، ج 17، ص 325).
براي آگاهي بيشتر درباره ازدواج هاي پيامبر ر.ک:
همسران رسول خدا، عقيقي بخشايشي
ازدواج النبي، دکتر موسي شاهين
زنان پيامبر، عماد زاده
نگرشي کوتاه به زندگي پيامبر اسلام، مؤسسه در راه حق
نساء النبي و اولاده، محمد جواد السعيدي
الصحيح من سيره النبي
تفسير نمونه، آيت الله مکارم شيرازي
فروغ ابديت، جعفر سبحاني
تفسير الميزان، علامه طباطبايي
منبع: www.payambarazam.ir
در جواب اين سؤال به اين مطالب توجه کنيد:
الف) زيد بن حارثه، به عنوان برده در بازار «عکاظ» به فروش گذاشته شد. پيامبر اسلام قبل از بعثت، اين برده را خريد. وقتي که آن حضرت مبعوث شد، زيد را به اسلام دعوت کرد و او هم پذيرفت. پس از آن که زيد مسلمان شد، پدرش نزد ابوطالب آمد و گفت: اي ابوطالب به برادرزاده ات بگو: يا زيد را بفروشد و يا اين که آزاد کند. ابوطالب اين درخواست را به پيامبر رساند. پيامبر اسلام فرمود: زيد آزاد است، هر کجا مي خواهد برود.
زيد بن حارثه به همراه پدرش نرفت و ماندن در خدمت پيامبر را ترجيح داد. پدر زيد از اين که او پيامبر را انتخاب کرد، ناراحت شد و به مردم گفت: اي مردم! گواه باشيد که از اين لحظه به بعد، زيد پسر من نيست.
رسول خدا وقتي اين عمل را از پدر زيد ديد فرمود: اي مردم! بدانيد که زيد پسر من است و از آن به بعد زيد را زيد بن محمدمي گفتند و پيامبر هم او را دوست مي داشت و جزو اهل بيت پيامبر به شمار مي رفت (سفينه البحار، ماده زيد)
در آن زمان که زيد اسير شد و به عنوان برده به فروش رسيد، کودک خردسال بود. براساس برخي از مآخذ تاريخي، زيد را حکيم بن حزام خريد و به عمه اش خديجه بخشيد و حضرت خديجه هم او را به شوهرش حضرت محمد(ص) بخشيد و پيامبر هم که هنوز پيامبر بودنش براي مردم معلوم نبود او را آزاد کرد و به عنوان پسر خوانده در نزد خود نگه داشت و همين زيد در جنگ موته يکي از فرماندهان بود و در همان جنگ به شهادت رسيد (فروغ ابديت، ج 2، ص 521، ضمن حوادث سال پنجم هجرت).
ب) در آن زمان رسم اين بود که اشراف زاده ها و صاحبان مقام، با افرادي که «برده» و يا «آزاد شده» بودند ازدواج نمي کردند. زينب، دختر عمه پيامبر اسلام(ص) و نوه عبدالمطلب بود. اينگونه دخترها اشراف زاده به حساب مي آمدند و زيد بن حارثه برده آزاد شده و پسر خوانده بود. آداب و رسوم آن زمان اجازه نمي داد که اينگونه جوانان با هم ازدواج کنند. مأموريت اصلي پيامبر هدايت مردم به راه خدا و شکستن سنت ها و آداب جاهلي آن زمان بود. پيامبر اسلام شخصا به منزل دختر عمه اش رفت و از او براي زيد خواستگاري کرد (فروغ ابديت، ص 521 به بعد)
وقتي که پيامبر مسأله خواستگاري را مطرح کرد، در آغاز زينب و برادرش چنين تصور کردند که پيامبر براي خودش مي خواهد و هر دو هم راضي شدند )(فروغ ابديت) ولي وقتي که فهميدند براي زيد بن حارثه خواستگاري مي کند قبول نکردند و زينب گفت: من از او برترم (الميزان، ج 16، ص 326، بحث روايي، تفسير نمونه، ج 17، ص 316).
در اين باره آيه آمد و اعلام کرد که هيچ زن و مرد مؤمني حق ندارد در برابر درخواست پيامبر از خود استقلال نشان بدهد (احزاب، آيه 36).
پس از نزول اين آيه زينب و برادرش عبدالله رضايت دادند و زينب همسر زيد شد و به اين ترتيب، يکي از سنت هاي جاهلي و باطل مردم آن زمان، با اين ازدواج باطل شد و مردم فهميدند که از نظر اسلامي هيچگونه عيبي نيست در اين که يک اشراف زاده با يک برده آزاد شده ازدواج کند. اين ازدواج دوام نياورد و به طلاق منجر شد.
پيامبر اسلام بارها زيد را از طلاق دادن نهي کرد ولي اين دو نتوانستند با هم زندگي کنند و از هم جدا شدند. اين جدايي براي دختر عمه پيامبر بسيار سنگين بود چون طلاق دهنده او به ظاهر يک برده آزاد شده است نه يک انسان شريف گرچه از نظر معنوي زيد داراي مقامات بلندي بود ولي به صورت ظاهر يک برده آزاد شده است.
در قرآن آمده است که پيامبر به زيد فرمود: «امسک عليک زوجک و اتق الله؛ همسر خود را نگهدار و از خدا بترس» (احزاب، آيه 36).
ج) در زمان پيامبر اسلام در ميان مردم چند رسم باطل ديگر نيز وجود داشت. يکي از اين رسم ها اين بود که هيچ کس حق ندارد با زن پسر خوانده اش ازدواج کند. آنان زن پسر خوانده را مانند زن پسر واقعي مي دانستند حالا پيامبر اسلام(ص) بايد اين رسم را نيز لغو کند. کسي جرئت نمي کرد که دست به اين کار بزند و اين سنت را بشکند. از سوي خدا پيامبر مأمور شد که زينب را که دختر عمه اش مي باشد و همسر پسر خوانده اش است به همسري بگيرد تا آن رسم باطل از بين برود. پيامبر هم به دستور خدا زينب را براي خود به همسري گرفت و به اين ترتيب آن رسم هم باطل و لغو شد.
قرآن مي گويد: «فلما قضي زيد منها و طرا زوجناکها لکي لايکون علي المؤمنين حرج في ادعيائهم اذا قضوا منهن وطرا؛ وقتي که زيد بهره خود از همسرش را برد و طلاق داد ما او را به همسري تو درآورديم تا مؤمنان درباره همسران طلاق داده شده پسر خوانده هايشان در سختي نباشند» (احزاب، آيه 37)
اين آيه نشان مي دهد که ازدواج پيامبر با زينب به دستور خدا بوده است تا آن رسم باطل جاهلي از بين برود و بفهمند که انسان مي تواند با همسر طلاق گرفته پسر خوانده اش ازدواج کند و همسر پسر خوانده مانند پسر واقعي نيست. پيامبر اسلام(ص) با اين ازدواج علاوه بر اين که آن سنت باطل عرب را از بين برد، مشکل زينب را هم حل کرد چون زينب افتخار مي کرد که به همسري با پيامبر در حالي که ديگران رغبتي با ازدواج با او نشان نمي دادند و مي گفتند که او زن يک برده آزاد شده است و ازدواج انسان هاي شريف با اينگونه طلاق داده شده ها، رسم نبود.
پيامبر خودش با او ازدواج کرد تا هم مردم بفهمند که آن افکار عربي غلط است و هم زينب از نظر شوهر دچار مشکل نشود. البته رسول خدا در آن زمان در حدود 58 سال داشت و زينب کم سن بود ولي او به اين ازدواج راضي بود.
زينب به پيامبر اسلام ايمان داشت و مسلمان پاکي بود. پيامبر اسلام با اين ازدواج آداب و رسوم غلط جاهلي را نسخ کرد و مسلمانان با احکام جديد اسلامي آشنا شدند.
د) اگر بخواهيم در مورد ازدواج هاي پيامبر اسلام، آگاهي کامل و درست داشته باشيم بايد در مورد اين ازدواج ها بررسي کامل به عمل بياوريم. اگر ازدواج هاي پيامبر را درست بفهميم، دچار مشکل و سؤالي نخواهيم شد. به عنوان مثال، يکي از همسران پيامبر اسلام همين زينب است. اگر بفهميم که ازدواج پيامبر به دستور خدا بوده تا آن سنت جاهلي از بين برود، ديگر جايي براي سؤال باقي نمي ماندو اگر درباره اين ازدواج، مطالب ديگري گفته شود و با قرآن تضاد داشته باشد، در اين صورت به باطل بودن آن مطالب پي مي بريم. از سوي دشمنان اسلام درباره ازدواج پيامبر با زينب مطالب افسانه اي زيادي مطرح شده است و هدف آنان کوبيدن شخصيت پيامبر اسلام است و اگر کسي پيامبر اسلام را بشناسد به باطل بودن آن مطالب پي مي برد.
در اينجا براي نمونه به برخي از اين مطالب اشاره مي کنيم. در برخي کتاب ها آورده اند که «روزي پيامبر چشمش بي اختيار به زينب افتاد. زيد احساس کرد که پيامبر دلش زينب را مي خواهد. براي همين خدمت پيامبر آمد و طلاق دادن زينب را مطرح ساخت ولي پيامبر او را از طلاق دادن منع کرد» خاورشناسان اينگونه روايات تاريخي نادرست را دستاويز قرار داده و درباره پيامبر و ازدواجش با زينب داستان هاي عشقي ساخته اند ولکن اين روايت که در طبري و ابن اثير آمده، ساختگي است.
فخر رازي در تفسير کبير و آلوسي در تفسير روح المعاني تصريح به دروغ بودن اين روايت کرده اند. در ساختگي بودن اين روايت ترديدي نيست چون مخالف قرآن است. در آيه 37 سوره احزاب به صراحت مي گويد که ما به پيامبر دستور داديم با زينب ازدواج کند و هدف از اين ازدواج هم باطل ساختن سنت جاهلي در مورد زنان طلاق گرفته پسر خوانده ها است.
در قرآن هيچ اشاره اي به دلباختگي پيامبر نسبت به زينب ندارد. اگر پيامبر دلباخته زينب بود از اول او را براي خود انتخاب مي کرد و نيازي نبود که براي زيد بگيرد. زينب هم راضي به ازدواج به پيامبر بود ولي پيامبر او را براي زيد گرفت و پس از آن که مدتي با زيد زندگي کرد و زيد طلاق داد، پيامبر گرفت آن هم به دستور خدا. اصولا زينب را پيامبر به اجبار به زيد تزويج کرد و اگر مي خواست مي توانست براي خودش بگيرد و مانعي در کار نبود.
دشمنان و خاورشناسان براي مبارزه با اسلام اين حادثه را آنگونه که دلشان خواست ساختند و در همه جا پخش کردند در حالي که در وجود پيامبر اسلام هيچگونه عياشي نبود. او پيامبر است و مانند افراد معمولي نيست و اگر او هم مانند انسان هاي ديگر بود، ديگر پيامبر نمي شد (فروغ ابديت، ج 2، چاپ اول، ص 521 به بعد)
برخي نوشته اند که پيامبر براي پرسش از احوال زيد به خانه او آمد. همين که در را باز کرد چشمش به زينب افتاد. پيامبر با ديدن جمال زينب گفت: «سبحان الله خالق النور تبارک الله احسن الخالقين» اين جمله را دليلي بر علاقه قلبي پيامبر به زينب دانسته اند ولي اين روايت، افسانه و ساختگي است و شواهدي، افسانه بودن آن را نشان مي دهد. اولا، زينب دختر عمه پيامبر بود و در محيط خانوادگي، با پيامبر بزرگ شده بود. چنين نبود که پيامبر زينب را نديده باشد و براي اولين بار در خانه زيد ديده باشد. پيامبر اسلام(ص) خودش زينب را براي زيد خواستگاري کرده بود. نه جمال زينب از پيامبر مخفي بود و نه مشکلي براي ازدواج پيامبر با زينب وجود داشت. اصلا زينب نمي خواست با زيد ازدواج کند و خيلي هم علاقه داشت که همسر پيامبر شود و حتي آن لحظات اول که براي زيد خواستگاري مي شد، زينب فکر کرد پيامبر براي خودش خواستگاري مي کند و خيلي هم خوشحال شد ولي بعد فهميد که براي زيد خواستگاري مي کنند و اول قبول نکرد ولي با آمدن آيه قرآن پذيرفت.
پس اين نادرست است که گفته شود پيامبر از جمال و کمال زينب بي خبر بود.
ثانيا، وقتي که زيد براي طلاق زينب نزد پيامبر آمد و مشورت خواست، پيامبر او را از طلاق منع کرد. اين نشان مي دهد که آن داستان ساختگي است وگرنه نهي نمي کرد.
ثالثا، قرآن به صراحت هدف اين ازدواج را کوبيدن سنت جاهلي معرفي مي کند نه دلباختگي پيامبر به زينب (تفسير نمونه، ج 17، ص 325).
براي آگاهي بيشتر درباره ازدواج هاي پيامبر ر.ک:
همسران رسول خدا، عقيقي بخشايشي
ازدواج النبي، دکتر موسي شاهين
زنان پيامبر، عماد زاده
نگرشي کوتاه به زندگي پيامبر اسلام، مؤسسه در راه حق
نساء النبي و اولاده، محمد جواد السعيدي
الصحيح من سيره النبي
تفسير نمونه، آيت الله مکارم شيرازي
فروغ ابديت، جعفر سبحاني
تفسير الميزان، علامه طباطبايي
منبع: www.payambarazam.ir