پرسش :

چگونه آينده‏اي مناسب را براي خود ترسيم كنيم؟

پاسخ :
تقريباً همه انسان‏ها طالب آينده روشن و توأم با خوشبختي‏اند و در همين جهت تلاش مي‏كنند؛ گرچه ممكن است مصداق خوشبختي و سعادت نزد افراد متفاوت باشد.
همه انسان‏ها داراي نوعي شناخت و مجموعه‏اي از باورهايند؛ به عبارت ديگر، نوع نگرش افراد به زندگي، خواسته‏هاي جهان بيني و ايدئولوژي آن‏ها است؛ يعني هست و نيست‏ها و بايد و نبايدها. بنابراين، هر چه نگرش‏ها و بينش‏هاي انسان قوي‏تر باشد و از ساختار منطقي‏تر و سازمان يافته‏تر بهره برد، زندگي اش بارورتر و آينده‏اش بهتر است و هر چه ساختار فكري و اعتقادي از انسجام كم‏تر برخوردار باشد، رفتار انسان غير منطقي‏تر و نابهنجارتر خواهد بود و در نتيجه آينده‏اش از افق‏هاي روشن دورتر.
با توجه به آن‏چه بيان شد، رعايت راهكارهاي زير نقش بسيار مؤثري در ترسيم آينده روشن خواهد داشت:
1. واقع بيني
انسان بايد، بر اساس واقعيت‏هاي موجود زندگي و امكانات و توانايي‏هايش، اهدافي براي خود در نظر بگيرد. يكي از مشكلات اساسي افراد، به ويژه جوانان، اين است كه ايده آل‏هاشان با واقعيت زندگي فاصله بسيار دارد. اين افراد معمولاً در ارزيابي‏هاي خود دچار نوعي افراط مي‏شوند و بيش‏تر بر اساس تخيلات زندگي مي‏كنند. در نتيجه اهدافشان با استعداد و توانمندي‏ها همخواني ندارد، به اهداف خود نمي‏رسند و با گذشت زمان دچار نااميدي و سرخوردگي و نهايتاً
افسردگي مي‏شوند؛ به گونه‏اي كه حتي نمي‏توانند از حداقل امكانات خود نيز استفاده كنند. بنابراين، يكي از رمزهاي موفقيت واقع نگري و اجتناب از افراط و تفريط است.
2. استفاده بهينه از وقت و امكانات
با در نظر گرفتن واقعيت‏هاي زندگي، بايد با برنامه‏ريزي صحيحي امكان بيش‏ترين بهره‏وري از فرصت‏ها و امكانات را فراهم آورد. لازمه استفاده از فرصت‏ها و امكانات شناسايي آن‏ها است؛ يعني هر كس ابتدا بايد فرصت‏هاي مفيد و امكانات و توانمندي‏هاي خود را شناسايي كند ودر مرحله بعد، با تلاش و پشتكار از اين سرمايه‏ها بهره گيرد؛ مثلاً ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در كسوت دانشجويي فرصتي بسيار مهم است؛ چنان كه دوره جواني خود از فرصت‏هاي بسيار ارزشمندي به شمار مي‏آيد. انسان واقع بين و فرصت شناس مي‏داند هميشه جوان نيست و هميشه فرصت بهره‏گيري از دانشگاه برايش فراهم نمي‏شود. در نتيجه براي دستيابي به آينده‏اي روشن از اين فرصت استفاده مي‏كند؛ به مهم‏ترين وظيفه دانشجو، يعني رشد علمي و معنوي، مي‏انديشد و از پرداختن به كارهاي جنبي و حاشيه‏اي مي‏پرهيزد.
3. انتخاب دوستان خوب
به تجربه ثابت شده است كه دوست، به ويژه در دوران نوجواني و جواني، در زندگي انسان نقش تعيين كننده دارد. بسياري، به رغم امكانات فراوان، به سبب دوستان نامناسب از توانمندي‏ها و ظرفيت‏هاي خود بهره نمي‏گيرند و در سراشيبي سقوط فرو مي‏افتند.
پسر حضرت نوح(ع) نمونه‏اي از اين افراد است كه قرآن داستانش را بيان كرده است. بر اساس آيات قرآن كريم، دوزخيان مي‏گويند: «كاش فلاني را دوست انتخاب نكرده بوديم»{M؛ يعني جهنمي شدن خود را نتيجه دوستي با افراد نامناسب مي‏دانند. بنابراين، يكي از راه‏هاي دستيابي به موفقيت انتخاب دوستان مناسب يعني مؤمن و تلاشگر و وظيفه‏شناس است.
4. تعيين هدف يا اهداف
مشخص بودن هدف يا اهداف در موفقيت انسان نقش مؤثر دارد؛ زيرا تعيين هدف:
الف) موجب افزايش انگيزه مي‏شود و انگيزه موتور محرك انسان در فعاليت‏ها است. اگر انسان انگيزه قوي داشته باشد، بيش‏تر تلاش مي‏كند و در نتيجه سريع‏تر به اهداف خود دست مي‏يابد.
ب) معيار ارزيابي كارها را فراهم مي‏آورد و انسان مي‏تواند خود را ارزيابي كند.
ج) در تعيين جايگاه انسان سودمند است؛ يعني انسان مي‏تواند دريابد چه مقدار از راهي را كه بايد طي كند، پيموده و چه مقدار باقي مانده است.
5. نهراسيدن از شكست‏ها
زندگي فراز و نشيب‏هاي بسيار دارد و بيش‏تر انسان‏ها شكست را در زندگي تجربه مي‏كنند. عده‏اي با شكست خوردن زانوي غم بغل مي‏گيرند؛ خود را در بن بست مي‏يابند و دچار نااميدي مي‏شوند؛ ولي گروهي از شكست‏ها نمي‏هراسند و آن را سكوي پرش خود قرار مي‏دهند. براي رسيدن به آينده روشن، بايد از شكست‏ها درس آموخت و با شناسايي عوامل ناكامي، آن‏ها را از مسير زندگي حذف كرد.
بنابراين، براي دستيابي به آينده‏اي روشن بايد واقع بين، هدفمند، با برنامه و داراي دوستان خوب بود و هرگز از شكست‏ها نهراسيد. البته، در كنار همه اين امور، توكل به پروردگار و اهتمام به امور معنوي ضرورت دارد؛ زيرا همه خوبيها در دست خداوند است و ياد او انسان را از اميد و آرامش سرشار مي‏سازد.
منبع: www.eporsesh.com