پرسش :
من فرد كسل و خسته اي هستم و از وقتم نمي توانم به درستي استفاده كنم مرا راهنمايي كنيد؟
پاسخ :
هر فردي در طول زندگي تحت تأثير عوامل مختلف دروني و بيروني به نوسانات مختلف روحي دچار ميشود. گاهي شاد و با نشاط است و گاه غمگين و كسل و افسرده خاطر ميشود. بنابراين، انسان از يك حالت رواني يكنواخت برخوردار نيست و با توجّه به فضاي رواني حاكم بر او و حوادثي كه اتّفاق ميافتد، حالات روحي مختلفي بر وي غلبه ميكند. امّا اگرحالت كسالت و غمگيني و بينشاطي به گونهاي بر او چيره شود كه زندگي عادياش را مختل كرده، به كاهش عملكرد، عدم تمركز فكر، بيخوابي، كم اشتهايي و سستي و كسالت در انجام امور بينجامد و چنين حالتي دست كم شش ماه به درازا كشد، بايد مسأله را جدي گرفت؛ زيرا احتمالاً چنين شخصي دچار افسردگي است و بايد با مراجعه به كارشناسان و مشاوران و روانشناسان باليني به درمان بپردازد. در عين حال، ميتوان با به كارگيري راهكارهاي عملي زير در جهت آرامش فزونتر گام برداشت. اميد است رعايت اين دستور العملها در بازگشت به حال عادي و نشاط قبلي سودمند باشد و شما بتوانيد با آرامش روحي كافي به زندگي عادي ادامه دهيد:
1 - سعي كنيد از قرار گرفتن در تنهايي اجتناب كنيد.
2 - هر روز به طور مرتب نيم تا يك ساعت ورزش كنيد.
3 - هرگاه احساس كسالت كرديد، دوش آب و لرم بگيريد.
4 - سعي كنيد در فعاليتهاي دسته جمعي مثل اردوها، گردهماييهاي علمي و شبيه آن و ورزشهاي دسته جمعي شركت فعال داشته باشيد.
5 - سعي كنيد براي انجام كارها و فعاليتهاي شبانه روزي، برنامهاي تنظيم و طبق آن عمل كنيد. اوقات فراغت خود را با پياده روي، ورزش، به نظافت و مرتب كردن اتاق، مطالعه و نظاير آن پر كنيد و هيچ گاه بيكار نباشيد.
6 - با قرآن انس بگيريد و به نمازهاي يوميه توجّه بيشتر داشته، آنها را اول وقت بخوانيد؛ زيرا ياد خدا و ارتباط معنوي با او آرامش بخش دلها است.
7 - سعي كنيد با تكيه بر نقاط قوت زندگي و موفقيتهاي مختلف گذشته خود، تواناييها و استعدادهاي خويش را به خاطر بسپاريد و از ورود هرگونه افكار منفي و مأيوس كننده به ذهنتان جلوگيري كنيد.
8 - سعي كنيد هفتهاي يك بار به اتّفاق دوستان با نشاط و مذهبي به كوهنوردي برويد و از مشاهده صحنههاي زيباي طبيعت لذت ببريد.
دوست عزيز، دستيابي به آرامش رواني - گوهري كه تمام انسانها در پي آن هستند - و حفظ و نگهداري آن در صورتي تحقق خواهد يافت كه بتوان بدون هرگونه افراط و تفريط و با يك برنامه حساب شده و جامع به تمام نيازهاي جسماني و رواني خود پاسخ مثبت و صحيح داد و به تأمين و ارضاي آن پرداخت؛ زيرا انسان موجودي پيچيده و داراي ابعاد مختلف است. عدم توجّه به يك بعد از ابعاد وجودي، سبب از ميان رفتن تعادل و آرامش انسان ميشود. اين نكتهاي است كه هم انسان شناسان و روانشناسان تجربي معاصر بر آن تأكيد ميورزند و هم آموزههاي ديني، با بياني ساده و روشن و متقن، ما را به آن رهنمون شدهاند.
آموزههاي ديني ما را به رعايت دستور العملهايي كه تأمين كننده تمام نيازهاي مختلف جسماني و رواني انسان است، فرا ميخواند. از آنجا كه اين دستورها از طرف خالق هستي صادر شده، بهتر ميتواند راه نيل به كمال و آرامش روحي را به انسان معرفي كند. با مطالعه آموزههاي ديني در مييابيم آنچه براي بهداشت و سلامت جسماني و رواني انسان سودمند است، از سوي پيشوايان معصوم با اهتمام و توجّه روبه رو شده است. شايد بر همين اساس، امام كاظم(ع) ما را به تنظيم اوقات و چگونگي تأمين نيازهاي انسان سفارش ميكند و ميفرمايد: اوقات خودتان را به چهار بخش تقسيم كنيد:
- بخشي را به ارتباط با خداوند متعال و راز و نياز با او،
- بخشي ديگر را به كار و تلاش و تحصيل علم و آنچه به معاش و زندگي مربوط است، اختصاص دهيد؛
- بخش سوم را به معاشرت با دوستان و افراد مورد اعتماد كه عيوب و زشتيهاي رفتاري و اخلاقيتان را به شما معرفي ميكنند و در باطن از روي اخلاص به شما علاقهمندند بپردازيد،
- و بخشي را نيز براي لذتهاي حلال و استراحت و تفريح خالي نگه داريد؛ زيرا در پرتو همين ساعات و اوقات تفريح و استراحت ميتوانيد به خوبي در سه بخش ديگر موفق باشيد و حق آنها را بگزاريد.
«قال الإمام موسي بن جعفر(ع): اجتهدوا في ان يكون زمانكم اربع ساعات ساعه لمناجاه الله ساعه لامرالمعاش ساعه لمعاشره الاخوان و الثقات الذين يعرفونكم عيوبكم و يخلصون لكم في الباطن و ساعه تخلون فيها للذاتكم في غير محرم و بهذه الساعه تقدرون علي الثلاث ساعات» (تحف العقول، ص 409، ادب الضيافه، جعفر البيباتي، ص 117، نشر جامعه مدرسين قم).
دوست گرامي، آرامش روحي در پرتو رسيدگي و توجّه كافي به ابعاد مختلف امكانپذير است. بنابراين، با تنظيم يك برنامه منظم شبانه روزي ارتباط معنويتان با خداي متعال را حفظ كنيد - نمازهاي يوميه را سر وقت بخوانيد - به تحصيل علم و مطالعه دروس خود رسيدگي كافي داشته باشيد؛ از تفريحات سالم و ورزشهاي مختلف، مثل كوهنوردي و شنا، بهره گيريد .
در امور مادي و معنوي شرط عمده براي نجات از سستي و تنبلي داشتن اراده وانگيزه قوي است. فردي كه در زندگي داراي هدف مشخصي است و آن هدف را با مطالعه و بررسي و انديشه برگزيده و اهميت و ارزش آن را دريافته، از هنگام بيدار شدن از خواب برنامههاي روزانه خود را براي رسيدن و تحقق بخشيدن به آن تنظيم ميكند و هرگونه تنبلي و سستي را به معناي دورافتادن از آن هدف ميداند. چنانچه داشتن نظم و برنامه در زندگي مادي و امور معنوي از عناصر بسيار مهم در دور ساختن تنبلي و سستي است. فرد بيهدف برايش فرق نميكند، چه ساعتي بخوابد و چه وقت از خواب بيدار شود، اصلاً نميداند وقتش را صرف چه كاري كند و انسان بينظم از عهده برنامههاي از پيشتنظيم شده برنميآيد و همواره دچار كمبود وقت و سردرگمي است.
تقويت ايمان و باورهاي ديني و الهي در مبارزه با تنبلي بسيار مؤثر است. انسان مؤمن و خداباور همواره با نشاط و شاداب است و ياد خداوند هماره به او شادابي و شادي ميبخشد و اجازه حضور افسردگي و تنبلي را به فضاي درون او نميدهد. انساني كه ميخواهد در مدت كوتاه عمر، زمينه قرب به خداوند و رسيدن به زندگي جاويد و سعادت ابدي را نصيب خود سازد، همين هدف والا و انگيزه قوي از او انساني متحرك و پويا و بانشاط ميسازد كه قدر لحظات وقت و عمر عزيز خود را ميداند و آن را به بطالت و بيهودگي و تنبلي نميگذراند.
پس بايد هدف زندگي را دوباره مرور كرد و اهميت آن را دريافت و در زندگي انگيزه خدايي و ايماني پيدا كرد تا در سايه پي بردن به اهميت و ارزش آن و درك اهميت عمر و وقت از لاك تنبلي و دلمردگي و افسردگي درآمد و از عمر عزيز كه بالاترين و ارزشمندترين سرمايه زندگي است بهترين استفاده را نمود. ارتباط با انسانهاي باايمان و با انگيزه و داراي هدف مشخص و والا، در اين زمينه بسيار سودمند است و نيز مطالعه سرگذشت بزرگان و افراد برجسته در اين مورد نقش مفيدي دارد.
منبع: www.eporsesh.com
هر فردي در طول زندگي تحت تأثير عوامل مختلف دروني و بيروني به نوسانات مختلف روحي دچار ميشود. گاهي شاد و با نشاط است و گاه غمگين و كسل و افسرده خاطر ميشود. بنابراين، انسان از يك حالت رواني يكنواخت برخوردار نيست و با توجّه به فضاي رواني حاكم بر او و حوادثي كه اتّفاق ميافتد، حالات روحي مختلفي بر وي غلبه ميكند. امّا اگرحالت كسالت و غمگيني و بينشاطي به گونهاي بر او چيره شود كه زندگي عادياش را مختل كرده، به كاهش عملكرد، عدم تمركز فكر، بيخوابي، كم اشتهايي و سستي و كسالت در انجام امور بينجامد و چنين حالتي دست كم شش ماه به درازا كشد، بايد مسأله را جدي گرفت؛ زيرا احتمالاً چنين شخصي دچار افسردگي است و بايد با مراجعه به كارشناسان و مشاوران و روانشناسان باليني به درمان بپردازد. در عين حال، ميتوان با به كارگيري راهكارهاي عملي زير در جهت آرامش فزونتر گام برداشت. اميد است رعايت اين دستور العملها در بازگشت به حال عادي و نشاط قبلي سودمند باشد و شما بتوانيد با آرامش روحي كافي به زندگي عادي ادامه دهيد:
1 - سعي كنيد از قرار گرفتن در تنهايي اجتناب كنيد.
2 - هر روز به طور مرتب نيم تا يك ساعت ورزش كنيد.
3 - هرگاه احساس كسالت كرديد، دوش آب و لرم بگيريد.
4 - سعي كنيد در فعاليتهاي دسته جمعي مثل اردوها، گردهماييهاي علمي و شبيه آن و ورزشهاي دسته جمعي شركت فعال داشته باشيد.
5 - سعي كنيد براي انجام كارها و فعاليتهاي شبانه روزي، برنامهاي تنظيم و طبق آن عمل كنيد. اوقات فراغت خود را با پياده روي، ورزش، به نظافت و مرتب كردن اتاق، مطالعه و نظاير آن پر كنيد و هيچ گاه بيكار نباشيد.
6 - با قرآن انس بگيريد و به نمازهاي يوميه توجّه بيشتر داشته، آنها را اول وقت بخوانيد؛ زيرا ياد خدا و ارتباط معنوي با او آرامش بخش دلها است.
7 - سعي كنيد با تكيه بر نقاط قوت زندگي و موفقيتهاي مختلف گذشته خود، تواناييها و استعدادهاي خويش را به خاطر بسپاريد و از ورود هرگونه افكار منفي و مأيوس كننده به ذهنتان جلوگيري كنيد.
8 - سعي كنيد هفتهاي يك بار به اتّفاق دوستان با نشاط و مذهبي به كوهنوردي برويد و از مشاهده صحنههاي زيباي طبيعت لذت ببريد.
دوست عزيز، دستيابي به آرامش رواني - گوهري كه تمام انسانها در پي آن هستند - و حفظ و نگهداري آن در صورتي تحقق خواهد يافت كه بتوان بدون هرگونه افراط و تفريط و با يك برنامه حساب شده و جامع به تمام نيازهاي جسماني و رواني خود پاسخ مثبت و صحيح داد و به تأمين و ارضاي آن پرداخت؛ زيرا انسان موجودي پيچيده و داراي ابعاد مختلف است. عدم توجّه به يك بعد از ابعاد وجودي، سبب از ميان رفتن تعادل و آرامش انسان ميشود. اين نكتهاي است كه هم انسان شناسان و روانشناسان تجربي معاصر بر آن تأكيد ميورزند و هم آموزههاي ديني، با بياني ساده و روشن و متقن، ما را به آن رهنمون شدهاند.
آموزههاي ديني ما را به رعايت دستور العملهايي كه تأمين كننده تمام نيازهاي مختلف جسماني و رواني انسان است، فرا ميخواند. از آنجا كه اين دستورها از طرف خالق هستي صادر شده، بهتر ميتواند راه نيل به كمال و آرامش روحي را به انسان معرفي كند. با مطالعه آموزههاي ديني در مييابيم آنچه براي بهداشت و سلامت جسماني و رواني انسان سودمند است، از سوي پيشوايان معصوم با اهتمام و توجّه روبه رو شده است. شايد بر همين اساس، امام كاظم(ع) ما را به تنظيم اوقات و چگونگي تأمين نيازهاي انسان سفارش ميكند و ميفرمايد: اوقات خودتان را به چهار بخش تقسيم كنيد:
- بخشي را به ارتباط با خداوند متعال و راز و نياز با او،
- بخشي ديگر را به كار و تلاش و تحصيل علم و آنچه به معاش و زندگي مربوط است، اختصاص دهيد؛
- بخش سوم را به معاشرت با دوستان و افراد مورد اعتماد كه عيوب و زشتيهاي رفتاري و اخلاقيتان را به شما معرفي ميكنند و در باطن از روي اخلاص به شما علاقهمندند بپردازيد،
- و بخشي را نيز براي لذتهاي حلال و استراحت و تفريح خالي نگه داريد؛ زيرا در پرتو همين ساعات و اوقات تفريح و استراحت ميتوانيد به خوبي در سه بخش ديگر موفق باشيد و حق آنها را بگزاريد.
«قال الإمام موسي بن جعفر(ع): اجتهدوا في ان يكون زمانكم اربع ساعات ساعه لمناجاه الله ساعه لامرالمعاش ساعه لمعاشره الاخوان و الثقات الذين يعرفونكم عيوبكم و يخلصون لكم في الباطن و ساعه تخلون فيها للذاتكم في غير محرم و بهذه الساعه تقدرون علي الثلاث ساعات» (تحف العقول، ص 409، ادب الضيافه، جعفر البيباتي، ص 117، نشر جامعه مدرسين قم).
دوست گرامي، آرامش روحي در پرتو رسيدگي و توجّه كافي به ابعاد مختلف امكانپذير است. بنابراين، با تنظيم يك برنامه منظم شبانه روزي ارتباط معنويتان با خداي متعال را حفظ كنيد - نمازهاي يوميه را سر وقت بخوانيد - به تحصيل علم و مطالعه دروس خود رسيدگي كافي داشته باشيد؛ از تفريحات سالم و ورزشهاي مختلف، مثل كوهنوردي و شنا، بهره گيريد .
در امور مادي و معنوي شرط عمده براي نجات از سستي و تنبلي داشتن اراده وانگيزه قوي است. فردي كه در زندگي داراي هدف مشخصي است و آن هدف را با مطالعه و بررسي و انديشه برگزيده و اهميت و ارزش آن را دريافته، از هنگام بيدار شدن از خواب برنامههاي روزانه خود را براي رسيدن و تحقق بخشيدن به آن تنظيم ميكند و هرگونه تنبلي و سستي را به معناي دورافتادن از آن هدف ميداند. چنانچه داشتن نظم و برنامه در زندگي مادي و امور معنوي از عناصر بسيار مهم در دور ساختن تنبلي و سستي است. فرد بيهدف برايش فرق نميكند، چه ساعتي بخوابد و چه وقت از خواب بيدار شود، اصلاً نميداند وقتش را صرف چه كاري كند و انسان بينظم از عهده برنامههاي از پيشتنظيم شده برنميآيد و همواره دچار كمبود وقت و سردرگمي است.
تقويت ايمان و باورهاي ديني و الهي در مبارزه با تنبلي بسيار مؤثر است. انسان مؤمن و خداباور همواره با نشاط و شاداب است و ياد خداوند هماره به او شادابي و شادي ميبخشد و اجازه حضور افسردگي و تنبلي را به فضاي درون او نميدهد. انساني كه ميخواهد در مدت كوتاه عمر، زمينه قرب به خداوند و رسيدن به زندگي جاويد و سعادت ابدي را نصيب خود سازد، همين هدف والا و انگيزه قوي از او انساني متحرك و پويا و بانشاط ميسازد كه قدر لحظات وقت و عمر عزيز خود را ميداند و آن را به بطالت و بيهودگي و تنبلي نميگذراند.
پس بايد هدف زندگي را دوباره مرور كرد و اهميت آن را دريافت و در زندگي انگيزه خدايي و ايماني پيدا كرد تا در سايه پي بردن به اهميت و ارزش آن و درك اهميت عمر و وقت از لاك تنبلي و دلمردگي و افسردگي درآمد و از عمر عزيز كه بالاترين و ارزشمندترين سرمايه زندگي است بهترين استفاده را نمود. ارتباط با انسانهاي باايمان و با انگيزه و داراي هدف مشخص و والا، در اين زمينه بسيار سودمند است و نيز مطالعه سرگذشت بزرگان و افراد برجسته در اين مورد نقش مفيدي دارد.
منبع: www.eporsesh.com