پرسش :
ديدگاه مفسران درباره خاتم النّبين چيست؟
پاسخ :
معني «خاتم» با اينكه روشن است، ولي پاره اي از وسوسه هاي منحرفان ايجاب مي كند كه توضيح بيشتري درباره آن داده شود. «ابن فارس» كه از علماي معروف لغت در قرن چهارم هجري مي باشد در «مُعْجُم مَقائيس الّلغة» مي گويد: «ختم، يك معني اصلي بيشتر ندارد و آن رسيدن به پايان چيزي است و اينكه مهر زدن بر چيزي را ختم مي گويند نيز از همين باب است، زيرا هميشه بعد از پايان دادن به چيزي بر آن مهر مي نهند». مفسران اسلام نيز از قديم ترين آنها گرفته تا مفسران معاصر همه از آيه فوق چيزي جز اين استفاده نكرده اند كه «خاتَمَ النَبيّيين» به معني آخرين پيامبران است. مفسر معروف «محمد بن جرير طبري» كه در قرن سوم مي زيسته، و تفسير او از قديمترين تفاسير است در ذيل آيه فوق مي نويسد «وَ «خاَتَمَ النَّبيّينَ» الَّذي خَتَمَ النُّبُوَّةَ فَخَتَمَ عَلَيْها فَلا تُفْتَحُ لِاَحَدٍ بَعْدَهُ اِلي قِيامِ السّاعَةِ» [او خاتم پيامبران است، كسي كه خداوند نبوت را به او پايان داد و بر آن مهر نهاد و براي هيچ كس بعد از او تا قيامت گشوده نخواهد شد.] (تفسير طبري، 22/12) .
مرحوم شيخ «طوسي» كه از بزرگان فقه و تفسير است و در نيمه اول قرن پنجم مي زيسته در كتاب معروف خود «تبيان» بعد از ذكر «خاتَمَ النَبيّينَ» ميþگويد «اَيْ آخِرُهُمْ لَاَنَّهُ لا نَبِيَّ بَعْدَهُ اِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ؛ پيامبر اسلام (ص) آخرين پيامبران است زيرا هيچ پيامبري بعد از او تا روز قيامت نيست». (تفسير التبيان، 8/314.)
پيام قرآن ج 8، حضرت آيت الله العظمی مكارم شيرازي و ساير همكاران
www.payambarazam.ir
معني «خاتم» با اينكه روشن است، ولي پاره اي از وسوسه هاي منحرفان ايجاب مي كند كه توضيح بيشتري درباره آن داده شود. «ابن فارس» كه از علماي معروف لغت در قرن چهارم هجري مي باشد در «مُعْجُم مَقائيس الّلغة» مي گويد: «ختم، يك معني اصلي بيشتر ندارد و آن رسيدن به پايان چيزي است و اينكه مهر زدن بر چيزي را ختم مي گويند نيز از همين باب است، زيرا هميشه بعد از پايان دادن به چيزي بر آن مهر مي نهند». مفسران اسلام نيز از قديم ترين آنها گرفته تا مفسران معاصر همه از آيه فوق چيزي جز اين استفاده نكرده اند كه «خاتَمَ النَبيّيين» به معني آخرين پيامبران است. مفسر معروف «محمد بن جرير طبري» كه در قرن سوم مي زيسته، و تفسير او از قديمترين تفاسير است در ذيل آيه فوق مي نويسد «وَ «خاَتَمَ النَّبيّينَ» الَّذي خَتَمَ النُّبُوَّةَ فَخَتَمَ عَلَيْها فَلا تُفْتَحُ لِاَحَدٍ بَعْدَهُ اِلي قِيامِ السّاعَةِ» [او خاتم پيامبران است، كسي كه خداوند نبوت را به او پايان داد و بر آن مهر نهاد و براي هيچ كس بعد از او تا قيامت گشوده نخواهد شد.] (تفسير طبري، 22/12) .
مرحوم شيخ «طوسي» كه از بزرگان فقه و تفسير است و در نيمه اول قرن پنجم مي زيسته در كتاب معروف خود «تبيان» بعد از ذكر «خاتَمَ النَبيّينَ» ميþگويد «اَيْ آخِرُهُمْ لَاَنَّهُ لا نَبِيَّ بَعْدَهُ اِلي يَوْمِ الْقِيامَةِ؛ پيامبر اسلام (ص) آخرين پيامبران است زيرا هيچ پيامبري بعد از او تا روز قيامت نيست». (تفسير التبيان، 8/314.)
پيام قرآن ج 8، حضرت آيت الله العظمی مكارم شيرازي و ساير همكاران
www.payambarazam.ir