پرسش :

راز استغفار پيامبر اكرم(ص) و ائمه معصومين(ع) چيست؟ اين مسأله چگونه با عصمت آنان سازگار است؟ به عبارت ديگر با اينكه پيامبران و ائمه(ع) معصوم بودند و مرتكب گناه نمى‏شدند، پس چرا در دعاهايشان از فزونى گناه استغفار مى‏كردند؟


پاسخ :
استغفار و توبه داراى مراتب و درجاتى متناسب با عاملان آن است. توبه گنه‏كاران از گناه است و توبه اهل سلوك از پرداختن به غير خدا و توجه به غير حق مى‏باشد. توبه و استغفار اولياى الهى و معصومان نيز مرتبه‏اى بالاتر دارد. آنان چون مستغرق در ذات جميل الهى اند و توجه به مقام ربوبى - كه كمال مطلق است - دارند، وقتى به خود و اعمال خويش مى‏نگرند؛ با تمام عظمت و بزرگى آن اعمال، آنها را در برابر عظمت بى نهايت الهى بسيار كوچك و مايه سرافكندگى و شرمندگى مى‏بينند. مانند آنكه مهم‏ترين دارايى‏اش مقدارى آب گل‏آلود بود و آن را براى سلطان هديه برد و چون فر و شكوه شاهى را بديد از آنچه آورده بود سخت شرمسار و سرافكنده گرديد.
آرى امام على(ع) همان عبادتى را كه افضل از عبادت ثقلين است در برابر جمال و جلال الهى، برگ سبز درويش مى‏بيند و سر به زير مى‏افكند و اين خود يكى از عالى‏ترين مراتب عبوديت مطلقه و فناى فى الله است.
از طرف ديگر امام راحل در كتاب «آداب الصلاه» در شرح حديث نبوى
«ليغان على قلبى وانى لاستغفرالله كل يوم سبعين مره» فرموده‏اند: روبه‏رو شدن با برخى مانند ابوجهل‏ها و ابوسفيان‏ها موجب كدورت مى‏شدند و بر قلب پيامبر(ص) زنگار مى‏زدند. از اين رو حضرتش براى زدودن اين زنگار استغفار مى‏فرستد.
از اين رو مى‏توان گفت استغفار براى اولياى الهى بيشتر جنبه دفع دارد و براى ما جنبه رفع دارد؛ يعنى ما استغفار مى‏كنيم تا لغزش‏هايى كه مرتكب شده‏ايم بخشيده شود و آن‏ها استغفار مى‏كنند تا نلغزند و اصلاً گناه سراغ آن‏ها نيايد علاوه بر اينكه نفس استغفار، براى ايشان عبادت است. آن بزرگان با عبادت و اطاعت درجات عصمت خويش را شدت مى‏بخشند لذا استغفار و توبه در بالا رفتن درجات عصمت آنها دخالت دارد.
www.payambarazam.ir
نسخه چاپی