پرسش :
زمان دقيق و همراهان پيامبر در سفر معراج چه كساني بودند؟
پاسخ :
برخي معراج را در سال دهم بعثت شب بيست و هفتم ماه رجب دانسته اند و بعضي آن را در سال دوازدهم بعثت، در شب هفدهم ماه رمضان و برخي ديگر آن را در اوايل بعثت ذکر کرده اند (مکارم شيرازي و ديگران، تفسير نمونه، ج 12، ص 14، دارالکتب السلاميه، قم، چاپ 22).
مؤلف کتاب معراج از ديدگاه قرآن و روايات با ذکر شواهد و قرائني تحقيق معراج را در سال چهارم بعثت دانسته است (ر.ک: جزوه معراج از ديدگاه قرآن و روايات، محسن اديب بهروز، ص 68 - 63، کتابخانه تربيت مدرس).
اما آنچه که در اقوال مورد اعتماد قدر مسلم است اين که معراج در زمان حضور پيامبر(ص) در مکه و پيش از هجرت ايشان به مدينه تحقق يافته است. همان گونه که اين مطلب از آيه نخست سوره اسراء که بيانگر آغاز سير پيامبر از مسجدالحرام است نيز به روشني فهميده مي شود(طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان، ج 13، ص 30، اسماعيليان، قم، 1392هق، قم).
البته قابل ذکر است که پيامبر داراي چندين معراج بوده اند و سوره اسراء و يا سوره نجم اشاره به يکي از آنها (يا اولين معراج) دارد و يکي از راه هاي جمع بين روايات و اخبار مختلف همين است که بگوييم هر يک اشاره به يکي از آن سفرها دارند.
همراهان پيامبر(ص):
در برخي روايات به همراهان پيامبر(ص) نيز اشاره شده است. چنانکه در حديثي پيامبر گرامي اسلام در تشريح کيفيت معراج مي فرمايند:
«اتاني جبرئيل و انه بمکه فقال قم يا محمد و خرجت الي الباب فاذا جبرئيل و معه ميکائيل و اسرافيل...؛ جبرئيل بر من وارد شد و اين واقعه در مکه رخ داد و به من گفت اي محمد برخيز و چون من به سمت درب منزل حرکت کردم در اين هنگام جبرئيل را به همراه ميکائيل و اسرافيل مشاهده کردم» (مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 18، ص 375، مؤسسه الوفاء، بيروت، 1404 هق).
البته از روايات استفاده مي شود که اين ملائکه در همه مراحل سير، به همراه پيامبر گرامي اسلام نبوده اند ودر مراحلي حتي جبرئيل نيز اجازه پيش رفتن نداشته و تنها پيامبر گرامي اسلام به حرکت خود ادامه داده اند چنانکه در حديثي ديگر درباره کيفيت معراج مي خوانيم:
«... ثم قال: تقدم يا محمد فقال له يا جبرئيل و لم لاتکون معي؟ قال: ليس لي ان اجوز هذا المکان...؛ جبرئيل گفت: اي محمد پيش رو. رسول خدا گفت اي جبرئيل چرا مرا همراهي نمي کني و با من نمي باشي؟ جبرئيل گفت من نمي توانم از اين محل جلوتر بيايم» (مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 18، ص 338، مؤسسه الوفاء، بيروت، 1404هق).
www.payambarazam.ir
برخي معراج را در سال دهم بعثت شب بيست و هفتم ماه رجب دانسته اند و بعضي آن را در سال دوازدهم بعثت، در شب هفدهم ماه رمضان و برخي ديگر آن را در اوايل بعثت ذکر کرده اند (مکارم شيرازي و ديگران، تفسير نمونه، ج 12، ص 14، دارالکتب السلاميه، قم، چاپ 22).
مؤلف کتاب معراج از ديدگاه قرآن و روايات با ذکر شواهد و قرائني تحقيق معراج را در سال چهارم بعثت دانسته است (ر.ک: جزوه معراج از ديدگاه قرآن و روايات، محسن اديب بهروز، ص 68 - 63، کتابخانه تربيت مدرس).
اما آنچه که در اقوال مورد اعتماد قدر مسلم است اين که معراج در زمان حضور پيامبر(ص) در مکه و پيش از هجرت ايشان به مدينه تحقق يافته است. همان گونه که اين مطلب از آيه نخست سوره اسراء که بيانگر آغاز سير پيامبر از مسجدالحرام است نيز به روشني فهميده مي شود(طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان، ج 13، ص 30، اسماعيليان، قم، 1392هق، قم).
البته قابل ذکر است که پيامبر داراي چندين معراج بوده اند و سوره اسراء و يا سوره نجم اشاره به يکي از آنها (يا اولين معراج) دارد و يکي از راه هاي جمع بين روايات و اخبار مختلف همين است که بگوييم هر يک اشاره به يکي از آن سفرها دارند.
همراهان پيامبر(ص):
در برخي روايات به همراهان پيامبر(ص) نيز اشاره شده است. چنانکه در حديثي پيامبر گرامي اسلام در تشريح کيفيت معراج مي فرمايند:
«اتاني جبرئيل و انه بمکه فقال قم يا محمد و خرجت الي الباب فاذا جبرئيل و معه ميکائيل و اسرافيل...؛ جبرئيل بر من وارد شد و اين واقعه در مکه رخ داد و به من گفت اي محمد برخيز و چون من به سمت درب منزل حرکت کردم در اين هنگام جبرئيل را به همراه ميکائيل و اسرافيل مشاهده کردم» (مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 18، ص 375، مؤسسه الوفاء، بيروت، 1404 هق).
البته از روايات استفاده مي شود که اين ملائکه در همه مراحل سير، به همراه پيامبر گرامي اسلام نبوده اند ودر مراحلي حتي جبرئيل نيز اجازه پيش رفتن نداشته و تنها پيامبر گرامي اسلام به حرکت خود ادامه داده اند چنانکه در حديثي ديگر درباره کيفيت معراج مي خوانيم:
«... ثم قال: تقدم يا محمد فقال له يا جبرئيل و لم لاتکون معي؟ قال: ليس لي ان اجوز هذا المکان...؛ جبرئيل گفت: اي محمد پيش رو. رسول خدا گفت اي جبرئيل چرا مرا همراهي نمي کني و با من نمي باشي؟ جبرئيل گفت من نمي توانم از اين محل جلوتر بيايم» (مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 18، ص 338، مؤسسه الوفاء، بيروت، 1404هق).
www.payambarazam.ir