پرسش :

در آيه 3 سوره سجده خداوند فرمود در هر ملتي پيامبري را برگزيديم. خداوند پيامبر را براي قومي فرستاد که پيامبري قبل از او نبود. با توجه به فاصله زماني بين ابراهيم پيامبر(ع) و حضرت رسول اکرم(ص) آيا تکليف مرداني که ميان اين دو زيسته و مردند و فريب حيله گري پدران خود را خورده اند مرجون الي الله خواهند بود؟ مقصر هستند يا قاصر؟


پاسخ :
در آيه 3 سوره سجده آمده است: «... بل هو الحق من ربک يتنذر قوما ما آتهم من نذير...؛ ... اين سخن حقي است از سوي پروردگارت تا گروهي را انذار کني که قبل از تو هيچ انذار کننده اي براي آنها نيامده است...».
اما سؤال اصلي اين است که منظور از اين قوم که هيچ بيم دهنده اي قبل از پيامبر اسلام براي آنها نيامده چه قومي است؟ در پاسخ به اين سؤال برخي بر آنند که منظور قبيله قريش است که پيش از پيامبر اسلام(ص) انذار کننده نداشته است و بعضي ديگر مي گويند منظور فاصله ميان قوم عيسي و ظهور پيامبر اسلام است. ولي هيچ کدام از اين دو نظر صحيح نيست زيرا طبق عقيده صحيح و مستدل، هرگز زمين خالي از حجت الهي نيست و در هر عصر و زماني پيامبر يا وصي پيامبري براي اتمام حجت در ميان انسان ها وجود داشته است. بنابراين به نظر مي رسد منظور از «نذير» پيامبر بزرگ باشد که دعوت خود را آشکارا و توأم با معجزات و در محيطي وسيع و گسترده آشکار سازد و مي دانيم چنين انذار کننده اي در جزيره عربستان و در ميان قبائل مکه قيام نکرده بود (تفسير نمونه، ج 17، ص 110 - الميزان، ج 16 ، ص 257).
بنابراين در فاصله زماني ميان حضرت ابراهيم(ع) و حضرت محمد(ص)، پيامبراني ظهور کرده اند تا حجت الهي را بر مردم تمام کنند و به آنان بيم و بشارت دهند.
در مورد کساني که با وجود پيامبران معصوم، از دستورات آنها روي گرداندند و مشرک شدند بايد گفت که اگر آنها از هيچ راهي نمي توانستند حقيقت را دريابند، جاهل قاصر هستند و مرجون الي الله ولي اگر شرايط درک حقيقت براي آنها آماده بوده است ولي با اين حال باز هم از حقيقت روي گردانده اند، به آنها جاهل مقصر اطلاق مي شود و مرجون الي الله نيستند. بنابراين چنانچه کساني به فريب پدران خود دچار شوند و ديگر نتوانند حقيقت را تشخيص دهند و در شرک باقي بمانند جاهل قاصرند و مرجون الي الله.
www.payambarazam.ir
نسخه چاپی