پرسش :

فلسفة خمس چيست؟ چرا خمس را بايد به سيد فقير داد؟ چرا بين فقرا تبعيض وجود دارد؟


پاسخ :
خمس و زكات از ماليات هاي اسلامي هستند كه به منظور رفع مشكلات مالي امت اسلامي و توزيع عادلانه ثروت و تقويت بنية‌ مالي حكومت اسلامي وضع شده است. "ميان خمس و زكات اين تفاوت مهم وجود دارد كه زكات جزء اموال عمومي جامعة‌ اسلامي محسوب مي شود، لذا مصارف آن عموماً در همين قسمت مي باشد،‌ ولي خمس از ماليات هايي است كه مربوط به حكومت اسلامي است،‌ يعني مخارج دستگاه حكومت اسلامي و گردانندگان اين دستگاه از آن تأمين مي شود. محروم بودن سادات از دست يابي به اموال عمومي،‌ يعني زكات در حقيقت براي دور نگه داشتن خويشاوندان پيامبر(ص) از اين قسمت است تا بهانه اي به دست مخالفان نيفتد كه پيامبر خويشان خود را بر اموال عمومي مسلط ساخته است،‌ ولي از سوي ديگر نيازمندان سادات نيز بايد از طريقي تأمين شوند. در حقيقت خمس نه تنها يك امتياز براي سادات نيست،‌ بلكه يك نوع كنار زدن آنها، به خاطر مصلحت عموم و به خاطر اين كه هيچ گونه سوء ظني توليد نشود مي باشد".1[1] آيا مي توان باور كرد كه اسلام براي از كار افتاده ها و ايتام و محرومان غير بني هاشم فكري كرده باشد و از راه زكات مخارج سال آن ها را تأمين كرده باشد،‌ ولي نيازمندان بني هاشم را بدون هيچ گونه تأمين رها سازد؟ پس قانون خمس هيچ گونه امتياز طبقاتي براي سادات ايجاد نمي كند و از نظر جنبه هاي مادي هيچ گونه تفاوتي با زكات كه براي ساير فقرا است ندارد، "در حقيقت دو صندوق وجود دارد: صندوق خمس و صندوق زكات هر كدام از نيازمندان تنها حق دارند از يكي از اين دو صندوق استفاده كنند آن هم به اندازة مساوي، يعني به اندازة‌ نيازمندي يك سال".[2] فقراي غير سادات از صندوق زكات و فقراي سادات از صندوق خمس بهره مند مي شوند. نيازمندان سادات حق ندارند چيزي از زكات مصرف كنند.
پی نوشتها:
[1]تفسير نمونه، ج 7، ص 184.
[2]همان، ص 183.
www.eporsesh.com
نسخه چاپی