پرسش :
اینکه اموات در مواقعى مانند جمعه آزاد هستند؛ آیا صحّت دارد؟ چه افرادى این گونه میباشند و کیفیت آن چگونه است؟
پاسخ :
براساس روایات و با توجّه به ارتباط نسبى بدن برزخى با بدن مادى، ارواح انسان ها در برزخ، براساس منزلت و فضایلى که در دنیا داشته اند، امور دنیوى را درک کرده، حتى به خانواده خود سر میزنند و آنها را زیارت می کنند. این امر میتواند در هر زمانى و براى هر فردى باشد؛ ولى روز جمعه مشخص ترین زمانى است که در روایات وجود دارد. در این باره، تنها به ذکر دو روایت بسنده می شود:
1 . اسحاق بن عمار از امام کاظم علیه السلام پرسید: آیا مؤمن خانواده خویش را زیارت می کند؟ فرمود: آرى. گفتم: چقدر؟ فرمود: بر حسب فضایلشان؛ برخى از آنان هر روز و بعضى نیز هر سه روز، خانواده خود را زیارت می کنند.
اسحاق بن عمار می گوید: در اثناى کلام حضرت، دریافتم که فرمود: کمترین آنان هر جمعه [ خانواده خود را زیارت می کنند]. پس گفتم: در چه ساعتى؟ فرمود: هنگام زوال خورشید، یا مثل آن؛ پس خداوند فرشته اى را با او روانه می کند تا چیزهایى را به او نشان دهد که شاد شود و از وى چیزهایى را بپوشاند که او را غمگین میسازد 1.
2 . امام صادق علیه السلام فرمود: «به درستى که مؤمن خانواده خویش را زیارت می کند. پس آنچه را دوست دارد، میبیند و آنچه را ناخوشایند دارد از او پوشیده می شود. به درستى که کافر خانواده خویش را زیارت می کند؛ پس میبیند آنچه ناخوشایند او است و از او پوشیده می شود آنچه را دوست دارد».
امام علیه السلام فرمود: «پاره اى از ایشان هر جمعه زیارت می کنند و پاره اى بر حسب عمل خود زیارت می کنند»2.
3. امام صادق علیه السلام فرمود: «مَا مِنْ مُومِنٍ وَ لاَ کَافِرٍ إِلاَّ وَ هُوَ یَأْتِى أَهْلَهُ عِنْدَ زَوَالِ الشَّمْسِ فَإِذَا رَأَى أَهْلَهُ یَعْمَلُونَ بِالصَّالِحَاتِ حَمِدَ اللَّهَ عَلَى ذَلِکَ وَ إِذَا رَأَى الْکَافِرُ أَهْلَهُ یَعْمَلُونَ بِالصَّالِحَاتِ کَانَتْ عَلَیْهِ حَسْرَةً»3؛ «هر مؤمن و یا کافرى (پس از مرگ) هنگام غروب خورشید به نزد اهل و عیال خود می رود، پس اگر مؤمن باشد و ببیند که ایشان اعمال صالحه انجام می دهند، خدا را شکر می کند، و اگر کافر باشد، حسرت می خورد».
پی نوشت:
1. محمدبن ابراهیم کلینى، کافى، به تصحیح علیاکبر غفارى، ج 3، کتاب الجنائز، ص 231، ح 5.
2. همان، ص 230، ح 1.
3. کافى، ج 3، ص 230، باب ان المیت یزور اهله.
منبع: www.porseman.org
براساس روایات و با توجّه به ارتباط نسبى بدن برزخى با بدن مادى، ارواح انسان ها در برزخ، براساس منزلت و فضایلى که در دنیا داشته اند، امور دنیوى را درک کرده، حتى به خانواده خود سر میزنند و آنها را زیارت می کنند. این امر میتواند در هر زمانى و براى هر فردى باشد؛ ولى روز جمعه مشخص ترین زمانى است که در روایات وجود دارد. در این باره، تنها به ذکر دو روایت بسنده می شود:
1 . اسحاق بن عمار از امام کاظم علیه السلام پرسید: آیا مؤمن خانواده خویش را زیارت می کند؟ فرمود: آرى. گفتم: چقدر؟ فرمود: بر حسب فضایلشان؛ برخى از آنان هر روز و بعضى نیز هر سه روز، خانواده خود را زیارت می کنند.
اسحاق بن عمار می گوید: در اثناى کلام حضرت، دریافتم که فرمود: کمترین آنان هر جمعه [ خانواده خود را زیارت می کنند]. پس گفتم: در چه ساعتى؟ فرمود: هنگام زوال خورشید، یا مثل آن؛ پس خداوند فرشته اى را با او روانه می کند تا چیزهایى را به او نشان دهد که شاد شود و از وى چیزهایى را بپوشاند که او را غمگین میسازد 1.
2 . امام صادق علیه السلام فرمود: «به درستى که مؤمن خانواده خویش را زیارت می کند. پس آنچه را دوست دارد، میبیند و آنچه را ناخوشایند دارد از او پوشیده می شود. به درستى که کافر خانواده خویش را زیارت می کند؛ پس میبیند آنچه ناخوشایند او است و از او پوشیده می شود آنچه را دوست دارد».
امام علیه السلام فرمود: «پاره اى از ایشان هر جمعه زیارت می کنند و پاره اى بر حسب عمل خود زیارت می کنند»2.
3. امام صادق علیه السلام فرمود: «مَا مِنْ مُومِنٍ وَ لاَ کَافِرٍ إِلاَّ وَ هُوَ یَأْتِى أَهْلَهُ عِنْدَ زَوَالِ الشَّمْسِ فَإِذَا رَأَى أَهْلَهُ یَعْمَلُونَ بِالصَّالِحَاتِ حَمِدَ اللَّهَ عَلَى ذَلِکَ وَ إِذَا رَأَى الْکَافِرُ أَهْلَهُ یَعْمَلُونَ بِالصَّالِحَاتِ کَانَتْ عَلَیْهِ حَسْرَةً»3؛ «هر مؤمن و یا کافرى (پس از مرگ) هنگام غروب خورشید به نزد اهل و عیال خود می رود، پس اگر مؤمن باشد و ببیند که ایشان اعمال صالحه انجام می دهند، خدا را شکر می کند، و اگر کافر باشد، حسرت می خورد».
پی نوشت:
1. محمدبن ابراهیم کلینى، کافى، به تصحیح علیاکبر غفارى، ج 3، کتاب الجنائز، ص 231، ح 5.
2. همان، ص 230، ح 1.
3. کافى، ج 3، ص 230، باب ان المیت یزور اهله.
منبع: www.porseman.org