پرسش :

پدرم پس از سکته مغزى و بسترى شدن در بیمارستان، بعد از دو روز بیهوشى از مرگ نجات یافته، و از بیمارستان مرخّص شد. نامبرده که در حال صحّت جسمى و فکرى کامل نبود بنا به توصیه یک نفر، ملک خود را بین پسر و دخترش بطور مساوى تقسیم کرد، و این تقسیم به خاطر دریافت سند عادى از ثبت اسناد به صورت خرید و فروش نوشته شده است، بدین گونه که فروشنده پدرم و خریدار هر یک از فرزندان هستند; ولى در واقع هیچ گونه مبادله اى صورت نگرفته، و از طرف خریداران هیچ مبلغى پرداخت نشده، و قبض و اقباضى صورت نگرفته است، لطفاً در این باره به پرسشهاى زیر پاسخ دهید: الف) آیا شخص مذکور با چنین حالى، که در اثر سکته مغزى قسمتى از مغزش از کار افتاده، مى تواند شخصاً به نقل و انتقال مالى دست بزند؟ ب) آیا تقسیم مزبور در تمام مال نافذ است، یا نسبت به ثلث مال اثر دارد؟ ج) آیا نوشتن قرار داد بیع بدون نقل و انتقال مال، و یا ردّ و بدل اسناد، صحیح است؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت اللَّه العظمى مکارم شیرازى (مدّ ظلّه العالى):
الف: اگر این مقدار از بیمارى موجب اختلال در عقل او نشده باشد، نقل وانتقالات او اشکالى ندارد، و فلج شدن بدن ارتباطى به اختلال فکرى ندارد.
ب: هرگاه واقعاً بیمار بوده، و سرانجام بیمارى اش سبب مرگ او شده، تصرّفات او که شکل بخشش داشته باشد تنها در یک سوم مال نافذ است بنا بر احتیاط واجب. و اگر بیمار نباشد و یا آن بیمارى سبب مرگ او نشود تصرّفات او بطور کامل جایز است، مشروط بر اینکه در صورت بخشش آن را تحویل دهد.
ج: اگر قرارداد معامله را بنویسند و امضا کنند و پول آن را نقداً بپردازند یا در ذمّه باشد مانعى ندارد، همچنین اگر قرائنى باشد که منظور از بیع هبه است آن هم مانعى ندارد، ولى باید ملک را تحویل طرف بدهد.
منبع: makarem.ir