پرسش :
منظور از حجت بودن حضرت فاطمه زهرا (س) بر ساير معصومين(ع) چيست؟
پاسخ :
با توجه به روایات چند معنا برای حجیت حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ بر سایر ائمه متصور است:
1. الگو بودن حضرت زهرا
حضرت طهارت ویژه ای داشتند و خداوند نیز در آیه تطهیر به این طهارت ویژه اذعان می نماید. این طهارت در تمام ابعاد زندگی حضرت نمودار بوده است. حضرت در رفتار و منش و کردار خود به ویژه با تأسی ایشان به پدر بزرگوار خویش نبی مکرم اسلام الگويی ارزشمند برای سایر اهل بیت پیامبر و فرزندان طاهرینش بودند و امام زمان نیز در یکی از توقیعات شریف شان نیز به همین مطلب اشاره می نمایند.[1]
2. ملاک تمایز حق از باطل
این معنا با توجه به رواياتي كه ائمه ـ عليهم السلام ـ را به عنوان حجّت الهي معرفي كرده اند به دست می آید. مثلا حضرت اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «من، علي، فاطمه، حسن، حسين و نُه فرزند حسين ـ عليهم السلام ـ حجت هاي خدا بر خلق او هستيم. دشمنان ما دشمنان خدا و دوستان ما دوستان خدا هستند و خداوند به خاطر رضايت فاطمه، راضي مي شود و به خاطر غضب فاطمه، غضب مي کند».[2]
طبق این دسته از روایات معنای حجت بودن ائمه بر مردم این است که آنها ملاک حق و باطل و ملاک دوستی و دشمنی با خداوند محسوب می شوند و بر همین اساس حجت بودن حضرت زهرا بر مردم و سایر اهل بیت و ائمه علیهم السلام این است که در منظر اهل بیت ـ عليهم السلام ـ نیز ملاک جدايی حق و باطل و دوستی و دشمنی با خداوند فاطمه ـ سلام الله علیها ـ می باشد.
3. نقش تکويني حضرت زهرا در شکل گيري وجود اهل بيت
حضرت زهرا به عنوان تنها کفو اميرالمؤمنين علي و همسر حضرت و مادر ائمه معصومين تنها فردي است که به لحاظ طهارت تکويني و عصمت باطني شايستگي همسري اميرالمؤمنين و بستري شايسته براي شکل گيري وجود دنيايي آن انوار ملکوتي را دارد. لذا مي توان يکي از معاني حجت بودن حضرت بر ساير ائمه معصومين را در همين راستا و به عنوان واسطه شکل گيري وجود زميني آن انوار ملکوتي تبيين کرد.
لازم به ذکر است که گرچه حضرت علي ع زنان ديگر نيز گرفت و همين طور ساير ائمه، اما کفويت حضرت زهرا و علي در ازدواج با هم، کفويت در همه شئونات و فضايل است. و اين است امتياز ايشان در پيدايش اين نسل پاک و برتر. و اين است تفاوت ايشان با مادر ساير ائمه. چنان که در حديث نبوي به اين امتياز اشاره شده است.
و البته این حجیت به هر سه معنا ملازماتی دارد و آن برتری مقام عصمت کبری حضرت زهرا س از حیث مقامات باطنی و اخلاقی نسبت به فرزندان معصوم خویش می باشد. که البته با توجه به کفو بودن حضرت با امیر المؤمنین ـ عليه السلام ـ و هم رتبه بودن از حیث مقامات باطنی اخلاقی و از طرفی برتری و فضيلت امیرالمؤمنین بر سایر ائمه بیانگر برتری هم کفو او؛ یعنی حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ نیز می باشد.
پی نوشتها:
[1]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، انتشارات اسلامیه، بی تا، ج53، ص180.
[2]. همان، ج36، ص228
منبع: اندیشه قم
با توجه به روایات چند معنا برای حجیت حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ بر سایر ائمه متصور است:
1. الگو بودن حضرت زهرا
حضرت طهارت ویژه ای داشتند و خداوند نیز در آیه تطهیر به این طهارت ویژه اذعان می نماید. این طهارت در تمام ابعاد زندگی حضرت نمودار بوده است. حضرت در رفتار و منش و کردار خود به ویژه با تأسی ایشان به پدر بزرگوار خویش نبی مکرم اسلام الگويی ارزشمند برای سایر اهل بیت پیامبر و فرزندان طاهرینش بودند و امام زمان نیز در یکی از توقیعات شریف شان نیز به همین مطلب اشاره می نمایند.[1]
2. ملاک تمایز حق از باطل
این معنا با توجه به رواياتي كه ائمه ـ عليهم السلام ـ را به عنوان حجّت الهي معرفي كرده اند به دست می آید. مثلا حضرت اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «من، علي، فاطمه، حسن، حسين و نُه فرزند حسين ـ عليهم السلام ـ حجت هاي خدا بر خلق او هستيم. دشمنان ما دشمنان خدا و دوستان ما دوستان خدا هستند و خداوند به خاطر رضايت فاطمه، راضي مي شود و به خاطر غضب فاطمه، غضب مي کند».[2]
طبق این دسته از روایات معنای حجت بودن ائمه بر مردم این است که آنها ملاک حق و باطل و ملاک دوستی و دشمنی با خداوند محسوب می شوند و بر همین اساس حجت بودن حضرت زهرا بر مردم و سایر اهل بیت و ائمه علیهم السلام این است که در منظر اهل بیت ـ عليهم السلام ـ نیز ملاک جدايی حق و باطل و دوستی و دشمنی با خداوند فاطمه ـ سلام الله علیها ـ می باشد.
3. نقش تکويني حضرت زهرا در شکل گيري وجود اهل بيت
حضرت زهرا به عنوان تنها کفو اميرالمؤمنين علي و همسر حضرت و مادر ائمه معصومين تنها فردي است که به لحاظ طهارت تکويني و عصمت باطني شايستگي همسري اميرالمؤمنين و بستري شايسته براي شکل گيري وجود دنيايي آن انوار ملکوتي را دارد. لذا مي توان يکي از معاني حجت بودن حضرت بر ساير ائمه معصومين را در همين راستا و به عنوان واسطه شکل گيري وجود زميني آن انوار ملکوتي تبيين کرد.
لازم به ذکر است که گرچه حضرت علي ع زنان ديگر نيز گرفت و همين طور ساير ائمه، اما کفويت حضرت زهرا و علي در ازدواج با هم، کفويت در همه شئونات و فضايل است. و اين است امتياز ايشان در پيدايش اين نسل پاک و برتر. و اين است تفاوت ايشان با مادر ساير ائمه. چنان که در حديث نبوي به اين امتياز اشاره شده است.
و البته این حجیت به هر سه معنا ملازماتی دارد و آن برتری مقام عصمت کبری حضرت زهرا س از حیث مقامات باطنی و اخلاقی نسبت به فرزندان معصوم خویش می باشد. که البته با توجه به کفو بودن حضرت با امیر المؤمنین ـ عليه السلام ـ و هم رتبه بودن از حیث مقامات باطنی اخلاقی و از طرفی برتری و فضيلت امیرالمؤمنین بر سایر ائمه بیانگر برتری هم کفو او؛ یعنی حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ نیز می باشد.
پی نوشتها:
[1]. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، انتشارات اسلامیه، بی تا، ج53، ص180.
[2]. همان، ج36، ص228
منبع: اندیشه قم
