پرسش :
آيا حديث معتبری وجود دارد مبنی بر اين که امام حسين عليه السلام در واقعه عاشورا براي شهادت عزيزانش گريه کرده است؟
پاسخ :
واقعه عاشوراي سال 61 هجري از جمله وقايع نادري است که با آن کيفيت به وقوع پيوست و در پي آن عزيزترين افراد خاندان پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ براي برپا ماندن اسلام و نجات آن از تحريفات اموي به شهادت رسيدند که تا حيات و زندگي بشري ادامه دارد اين واقعه ماندگار خواهد ماند. در اين واقعه علاوه بر اصحاب و ياران امام حسين ـ عليه السلام ـ جمع زيادي از برادران و برادر زادگان و فرزندان و اقوام نزديک امام حسين ـ عليه السلام ـ به شهادت رسيدند و موقع شهادت امام را بر بالين خود طلبيدند. امام ـ عليه السلام ـ نيز بر بالين اکثر آنها حاضر مي شد و لحظات به شهادت رسيدن عزيزان خود را با چشم هاي خود نظاره مي کرد. لذا در مقاتل و منابعي که در باب واقعه عاشورا مي باشند به اين امر اشاره شده و گريستن آن حضرت در شهادت عزيزان را گزارش کرده اند. در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود ؛
1. وقتي که امام حسين ـ عليه السلام ـ علي اکبر را روانه ميدان جنگ نمود و آن بزرگوار عازم ميدان گشته و مدّتي جنگيد وقتي که عطش بر او غلبه کرد به خيمه برگشت و تحمل تشنگي و سنگيني اسلحه را طاقت فرسا خواند، امام گريست و او را به صبر و مقاومت فرا خواند.[1]
و نيز وقتي علي اکبر ـ عليه السلام ـ دوباره به ميدان بازگشت در اثر ضربات شمشير دشمنان از اسب به زمين افتاد. پدر را به کمک طلبيد. امام حسين ـ عليه السلام ـ با سرعت خود را به علي اکبر رساند و صورت به صورت پسر گذاشت فرمود: فرزندم! خدا کشندگان تو را از رحمت خود به دور کند. اينان چه بسيار بر خدا و هتک حرمت حريم رسول خدا گستاخند. اشک ديدگان امام جاري شد.[2]
2. حضرت ابا عبدالله الحسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر بزرگوارش عباس بن علي ـ عليه السلام ـ نيز به شدت گريستند . چنانچه در منابع نقل شده است که: وقتي که کوفيان ابوالفضل را به شهادت رساندند امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر گريه شديدي کرد.[3] در جاي ديگر آمده است که بعد از شهادت حضرت ابوالفضل ـ عليه السلام ـ امام بر بالين وي آمد و در حالي که با شدت گريه مي کرد مي فرمود: اکنون پشتم شکست، و رشته تدبيرم از هم پاشيد و دشمن بر من چيره شد و شماتت کرد.[4]
3. هم چنين بر اساس برخي نقل ها امام ـ عليه السلام ـ بعد از آن که تيري از سمت دشمن آمد و گلوي علي اصغر شيرخواره را بريد، امام گريه کنان فرمود: خدايا ميان ما و گروهي که ما را دعوت کردند تا کمک کنند ، ولي ما را کشتند داوري فرما.[5]
4. امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر زاده اش قاسم بن حسن نيز گريه کردند. چنان چه در برخي منابع آمده است. وقتي قاسم که نوجواني بيش نبود به ميدان رفت و با دشمنان جنگ سختي نمود و چندين نفر را کشت، در نهايت در اثر شدت جراحات و ضربات دشمن از اسب به زمين افتاد و در اين هنگام عمويش را کمک طلبيد ، حضرت به سرعت خود را به ميدان رسانيد و جنگي سخت نمود تا خود را به پيکر بي جان قاسم رسانيد که در زير سم اسبان پامال شده بود. در اين حال امام، صدايش به گريه بلند بود و اشک از چشمانش جاري بود، فرمود: اي برادر زاده ام بر عمويت سخت است که تو او را بخواني و دعوتت را پاسخ ندهد، و اگر پاسخت دهد سودي نداشته باشد. سپس نعش برادر زاده را به سينه چسباند و به سوي خيمه ها برد.[6]
بنابراين با توجه به گزارش برخي از منابع که مورد قبول بزرگان و دانشمندان نيز مي باشند روايات و اقوالي درباره گريه امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت عزيزانش نقل شده است
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ سوگنامه کربلا، محمد طاهر دزفولي.
2ـ سوگنامه آل محمد، محمدي اشتهاردي.
3ـ فرهنگ سخنان جامع امام حسين، علي مؤيدي.
4ـ در کربلا چه گذشت، محمد باقر کمره اي.
پی نوشتها:
[1]. سيد بن طاووس، لهوف، ترجمه محمد دزفولي، قم، مؤمنين، 1385ش، ص210.
[2]. اسفرايني، ابواسحاق، نورالعين في مشهد الحسين، تونس، المنار، بي تا، ص35.
[3]. ابن طاووس، همان، ص218.
[4]. شيخ شريفي، کلمات الامام حسين، قم، دارالمعروف، 1416ق، ص472.
[5]. شيخ عباس قمي، نفس المهموم، قم، انتشارات بصيرتي، 1405ق، ص350.
[6]. اسفرايني، همان، ص43.
منبع: اندیشه قم
واقعه عاشوراي سال 61 هجري از جمله وقايع نادري است که با آن کيفيت به وقوع پيوست و در پي آن عزيزترين افراد خاندان پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ براي برپا ماندن اسلام و نجات آن از تحريفات اموي به شهادت رسيدند که تا حيات و زندگي بشري ادامه دارد اين واقعه ماندگار خواهد ماند. در اين واقعه علاوه بر اصحاب و ياران امام حسين ـ عليه السلام ـ جمع زيادي از برادران و برادر زادگان و فرزندان و اقوام نزديک امام حسين ـ عليه السلام ـ به شهادت رسيدند و موقع شهادت امام را بر بالين خود طلبيدند. امام ـ عليه السلام ـ نيز بر بالين اکثر آنها حاضر مي شد و لحظات به شهادت رسيدن عزيزان خود را با چشم هاي خود نظاره مي کرد. لذا در مقاتل و منابعي که در باب واقعه عاشورا مي باشند به اين امر اشاره شده و گريستن آن حضرت در شهادت عزيزان را گزارش کرده اند. در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود ؛
1. وقتي که امام حسين ـ عليه السلام ـ علي اکبر را روانه ميدان جنگ نمود و آن بزرگوار عازم ميدان گشته و مدّتي جنگيد وقتي که عطش بر او غلبه کرد به خيمه برگشت و تحمل تشنگي و سنگيني اسلحه را طاقت فرسا خواند، امام گريست و او را به صبر و مقاومت فرا خواند.[1]
و نيز وقتي علي اکبر ـ عليه السلام ـ دوباره به ميدان بازگشت در اثر ضربات شمشير دشمنان از اسب به زمين افتاد. پدر را به کمک طلبيد. امام حسين ـ عليه السلام ـ با سرعت خود را به علي اکبر رساند و صورت به صورت پسر گذاشت فرمود: فرزندم! خدا کشندگان تو را از رحمت خود به دور کند. اينان چه بسيار بر خدا و هتک حرمت حريم رسول خدا گستاخند. اشک ديدگان امام جاري شد.[2]
2. حضرت ابا عبدالله الحسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر بزرگوارش عباس بن علي ـ عليه السلام ـ نيز به شدت گريستند . چنانچه در منابع نقل شده است که: وقتي که کوفيان ابوالفضل را به شهادت رساندند امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر گريه شديدي کرد.[3] در جاي ديگر آمده است که بعد از شهادت حضرت ابوالفضل ـ عليه السلام ـ امام بر بالين وي آمد و در حالي که با شدت گريه مي کرد مي فرمود: اکنون پشتم شکست، و رشته تدبيرم از هم پاشيد و دشمن بر من چيره شد و شماتت کرد.[4]
3. هم چنين بر اساس برخي نقل ها امام ـ عليه السلام ـ بعد از آن که تيري از سمت دشمن آمد و گلوي علي اصغر شيرخواره را بريد، امام گريه کنان فرمود: خدايا ميان ما و گروهي که ما را دعوت کردند تا کمک کنند ، ولي ما را کشتند داوري فرما.[5]
4. امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت برادر زاده اش قاسم بن حسن نيز گريه کردند. چنان چه در برخي منابع آمده است. وقتي قاسم که نوجواني بيش نبود به ميدان رفت و با دشمنان جنگ سختي نمود و چندين نفر را کشت، در نهايت در اثر شدت جراحات و ضربات دشمن از اسب به زمين افتاد و در اين هنگام عمويش را کمک طلبيد ، حضرت به سرعت خود را به ميدان رسانيد و جنگي سخت نمود تا خود را به پيکر بي جان قاسم رسانيد که در زير سم اسبان پامال شده بود. در اين حال امام، صدايش به گريه بلند بود و اشک از چشمانش جاري بود، فرمود: اي برادر زاده ام بر عمويت سخت است که تو او را بخواني و دعوتت را پاسخ ندهد، و اگر پاسخت دهد سودي نداشته باشد. سپس نعش برادر زاده را به سينه چسباند و به سوي خيمه ها برد.[6]
بنابراين با توجه به گزارش برخي از منابع که مورد قبول بزرگان و دانشمندان نيز مي باشند روايات و اقوالي درباره گريه امام حسين ـ عليه السلام ـ در شهادت عزيزانش نقل شده است
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ سوگنامه کربلا، محمد طاهر دزفولي.
2ـ سوگنامه آل محمد، محمدي اشتهاردي.
3ـ فرهنگ سخنان جامع امام حسين، علي مؤيدي.
4ـ در کربلا چه گذشت، محمد باقر کمره اي.
پی نوشتها:
[1]. سيد بن طاووس، لهوف، ترجمه محمد دزفولي، قم، مؤمنين، 1385ش، ص210.
[2]. اسفرايني، ابواسحاق، نورالعين في مشهد الحسين، تونس، المنار، بي تا، ص35.
[3]. ابن طاووس، همان، ص218.
[4]. شيخ شريفي، کلمات الامام حسين، قم، دارالمعروف، 1416ق، ص472.
[5]. شيخ عباس قمي، نفس المهموم، قم، انتشارات بصيرتي، 1405ق، ص350.
[6]. اسفرايني، همان، ص43.
منبع: اندیشه قم
