مسائل مربوط به بلوغ فرزندان
پرسش :
مسائل مربوط به بلوغ فرزندان را در چه زمانی باید مطرح کنیم و چگونه؟
پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام سیدعلیرضا تراشیون (کارشناس و مشاور تربیت کودک و نوجوان):
ما در مورد مطرح کردن مسائل بلوغ بین دختر خانم ها و آقا پسر ها تفکیک جنسیّتی قائل هستیم؛ چراکه شرایط بلوغ در پسرها شرایط ویژه ای است و معمولاً با یک سری لذّت جویی ها همراه است. توصیه ای که ما در این مورد به خانواده ها می کنیم، این است که حتّی المقدور خودشان مسائل بلوغ را به پسرشان نگویند؛ البته اگر ضرورت داشت، مسئله ای ندارد. اگر والدین یک کارشناس یا یک مشاور خوب سراغ داشتند، از او بخواهند تا این مسائل را در یک نشست دوستانه برای او مطرح کنند.
مطرح نشدن این مسائل در مدرسه
گاهی اوقات عمومی مطرح کردن این طور مسائل در مدرسه ممکن است آسیب هایی داشته باشد؛ چراکه نوجوانان در این سنّین کنجکاو هستند؛ وقتی معلّم در سر کلاس این موضوعات را مطرح کند، نوجوانان در حیاط مدرسه گروه هایی تشکیل می دهند و ممکن است که بخواهند از زوایای مختلف این مسائل را مورد بررسی قرار دهند. این کار ممکن است آسیب و بد آموزی هایی برای بچّه ها به دنبال داشته باشد؛ چراکه نوجوانان تجربه و پختگی لازم را ندارند و ممکن است توصیه های نا به جایی به همدیگر کنند. ما دقیقاً این موارد را در مشاوره های خود دیده ایم که نوجوانی دچار آسیب های شدیدی شده است و وقتی این مشکل را ریشه یابی کردیم، متوجّه شدیم که او این مسائل را از هم سال خود دریافت کرده است. برای بیان مسائل بلوغ به بچّه ها، اولویّت با معلّمین یا روحانی آشنا با این مسائل است.
مطرح شدن در زمان بلوغ یا قبل از آن
نکته دوّم این است که این مسئله باید قبل از بلوغ یا در زمان بلوغ مطرح شود. از آن جا که زمان بلوغ در پسرها شناور است، ما نمی توانیم مثل دخترها برای آنها زمان دقیقی بگوییم. معمولاً دخترها در نه سال قمری به بلوغ می رسند؛ ولی در پسرها این طور نیست؛ چراکه بلوغ آنها سه نشانه دارد و ممکن است این نشانه ها در بچّه های مختلف متغیّر و شناور باشد؛ لذا به نظر ما بهترین سن برای بیان کردن مسائل بلوغ حدود دوّم راهنمایی است.
امّا اگر جثّه ی فرزندان در اوّل راهنمایی خیلی بزرگتر از حدّ معمول بود یا احساس کردیم تغییراتی در صدای آنها ایجاد شده است یا رویش مو را در صورت آنها دیدیم، باید این موضوع را برای کارشناس تربیتی مطرح می کنیم تا آنها برای او توضیح بدهند.
چگونه باید بیان کنیم؟
امّا طریق بیان این موضوع چیست؟ آیا افراد باید مستقیم مسائل بلوغ را به بچّه ها بگویند؟ یعنی آنها را جلو خود بنشانند و بگویند که این موارد از علائم بلوغ هستند؟ ما در جواب می گوییم: افراد باید بلوغ جنسی را در کنار سایر بلوغ ها مطرح کنند؛ یعنی برای بچّه ها اوّل باید بلوغ فکری، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی بیان شود وبعد با ظرافت و در حاشیه به بلوغ جنسی پرداخته شود.
بلوغ در دخترها
امّا بلوغ در دخترها چگونه است؟ بهترین کسی که می تواند مسائل بلوغ را به دختران توضیح دهد، مادر است. این توضیح دادن دو مرحله دارد؛ اوّلین مرحله آن بلوغ عبادی است که آن در نه سال قمری اتّفاق می افتد و باید برای آنها توضیح بدهیم.
دوّمین مرحله، بیان تغییراتی است که در طول ماه برای دختران اتّفاق می افتد که والدین باید این موضوع را نزدیک به زمان بلوغ برای آنها بیان کنند. حتماً باید این مسئله قبل از بلوغ مطرح شود؛ چراکه ممکن است دخترها یک مرتبه در معرض قائدگی قرار بگیرند و آسیب هایی ببینند؛ لذا مادر باید قبل از وقوع مسئله ی قائدگی، دختر را آماده کند.
ما در مورد مطرح کردن مسائل بلوغ بین دختر خانم ها و آقا پسر ها تفکیک جنسیّتی قائل هستیم؛ چراکه شرایط بلوغ در پسرها شرایط ویژه ای است و معمولاً با یک سری لذّت جویی ها همراه است. توصیه ای که ما در این مورد به خانواده ها می کنیم، این است که حتّی المقدور خودشان مسائل بلوغ را به پسرشان نگویند؛ البته اگر ضرورت داشت، مسئله ای ندارد. اگر والدین یک کارشناس یا یک مشاور خوب سراغ داشتند، از او بخواهند تا این مسائل را در یک نشست دوستانه برای او مطرح کنند.
مطرح نشدن این مسائل در مدرسه
گاهی اوقات عمومی مطرح کردن این طور مسائل در مدرسه ممکن است آسیب هایی داشته باشد؛ چراکه نوجوانان در این سنّین کنجکاو هستند؛ وقتی معلّم در سر کلاس این موضوعات را مطرح کند، نوجوانان در حیاط مدرسه گروه هایی تشکیل می دهند و ممکن است که بخواهند از زوایای مختلف این مسائل را مورد بررسی قرار دهند. این کار ممکن است آسیب و بد آموزی هایی برای بچّه ها به دنبال داشته باشد؛ چراکه نوجوانان تجربه و پختگی لازم را ندارند و ممکن است توصیه های نا به جایی به همدیگر کنند. ما دقیقاً این موارد را در مشاوره های خود دیده ایم که نوجوانی دچار آسیب های شدیدی شده است و وقتی این مشکل را ریشه یابی کردیم، متوجّه شدیم که او این مسائل را از هم سال خود دریافت کرده است. برای بیان مسائل بلوغ به بچّه ها، اولویّت با معلّمین یا روحانی آشنا با این مسائل است.
مطرح شدن در زمان بلوغ یا قبل از آن
نکته دوّم این است که این مسئله باید قبل از بلوغ یا در زمان بلوغ مطرح شود. از آن جا که زمان بلوغ در پسرها شناور است، ما نمی توانیم مثل دخترها برای آنها زمان دقیقی بگوییم. معمولاً دخترها در نه سال قمری به بلوغ می رسند؛ ولی در پسرها این طور نیست؛ چراکه بلوغ آنها سه نشانه دارد و ممکن است این نشانه ها در بچّه های مختلف متغیّر و شناور باشد؛ لذا به نظر ما بهترین سن برای بیان کردن مسائل بلوغ حدود دوّم راهنمایی است.
امّا اگر جثّه ی فرزندان در اوّل راهنمایی خیلی بزرگتر از حدّ معمول بود یا احساس کردیم تغییراتی در صدای آنها ایجاد شده است یا رویش مو را در صورت آنها دیدیم، باید این موضوع را برای کارشناس تربیتی مطرح می کنیم تا آنها برای او توضیح بدهند.
چگونه باید بیان کنیم؟
امّا طریق بیان این موضوع چیست؟ آیا افراد باید مستقیم مسائل بلوغ را به بچّه ها بگویند؟ یعنی آنها را جلو خود بنشانند و بگویند که این موارد از علائم بلوغ هستند؟ ما در جواب می گوییم: افراد باید بلوغ جنسی را در کنار سایر بلوغ ها مطرح کنند؛ یعنی برای بچّه ها اوّل باید بلوغ فکری، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی بیان شود وبعد با ظرافت و در حاشیه به بلوغ جنسی پرداخته شود.
بلوغ در دخترها
امّا بلوغ در دخترها چگونه است؟ بهترین کسی که می تواند مسائل بلوغ را به دختران توضیح دهد، مادر است. این توضیح دادن دو مرحله دارد؛ اوّلین مرحله آن بلوغ عبادی است که آن در نه سال قمری اتّفاق می افتد و باید برای آنها توضیح بدهیم.
دوّمین مرحله، بیان تغییراتی است که در طول ماه برای دختران اتّفاق می افتد که والدین باید این موضوع را نزدیک به زمان بلوغ برای آنها بیان کنند. حتماً باید این مسئله قبل از بلوغ مطرح شود؛ چراکه ممکن است دخترها یک مرتبه در معرض قائدگی قرار بگیرند و آسیب هایی ببینند؛ لذا مادر باید قبل از وقوع مسئله ی قائدگی، دختر را آماده کند.
