اضطرار در حوادث رانندگی | استفتاء چهار

پرسش :

راننده اتوبوسی که در جاده اتوبان در حرکت بوده با مینی‏بوس تصادف می‏نماید که در این تصادف راننده اتوبوس مقصر بوده که خود نیز به این امر اعتراف دارد و در اثر این تصادف، دچار نقص فنی می‌‏شود و در باند سوم که ورود اتوبوس در آن ممنوع است اضطراراً متوقف می‌‏گردد جهت کنار کشیدن آن بدنبال جرثقیل و غیره بوده که در آن موقع اتومبیل ((بی ام و)) دیگری که در همین مسیر در حرکت بوده و در حالی که راه عبور برای او باز بوده از عقب با اتوبوس تصادف می‏نماید که منتهی به قتل و جرح سرنشینان و نیز ایراد خسارت (به، بی ام و) می‌‏گردد و هیئت کارشناسان نیز متفقا راننده اتوبوس را مقصر دانسته‌‏اند، حال در فرض مذکور، دیه و خسارت به عهده راننده اتوبوس است یا نه؟

پاسخ :
آیت الله العظمی محمد علی اراکی (ره)
«اگر اتوبوس در جاده متوقف بوده و راننده بی ام و به او زده است شرعا راننده اتوبوس ضامن چیزی نیست. 1378/07/10»
 
آیت الله العظمی سید محمد رضا گلپایگانی (ره)
«در مورد سوال، چنانچه تصادف مستند به بی‏احتیاطی و مسامحه راننده ماشین سواری بوده، مثل اینکه با سرعت فوق حد مجاز در حرکت بوده، بطوریکه اگر با مانعی بر خورد کند قدرت کنترل نداشته، راننده اتوبوس ضامن نیست، هر چند از جهت توقف در خط سوم مقصر باشد، ولی اگر راننده سواری با سرعت مجاز و رعایت احتیاط می‏رفته و در موقع مواجهه با اتوبوس قادر بر کنترل بوده، راننده اتوبوس ضامن دیه و خسارت است و در نزاع موضوعی، مرافعه شرعیه لازم است. 6 رجب 1411 ه.ق / 1378/07/10»
 
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه