احکام وقف | تغییر و تبدیل وقف: سوال شصت و هشت

پرسش :

دو باب خانه، در ده ها سال قبل ساخته شده‏‎ ‎‏به نام خیرات، که محل نزول و استفادۀ مسافرین و ابناء السبیلی بوده که وارد روستا‏‎ ‎‏می شده اند. سپس در همان زمان ها، مسجدی بر روی آن خانه ها بنا نموده اند و حال که‏‎ ‎‏به خاطر تغییر نوع مسافرت ها، مورد استفاده قرار نمی گیرد و از حیّز انتفاع افتاده و‏‎ ‎‏عملاً به زباله دانی تبدیل و محل استفادۀ سگ و گربه قرار گرفته و از طرف دیگر، به‏‎ ‎‏علت زیادشدن جمعیت روستا، نیاز به تجدید بنای مسجد و توسعۀ آن داریم و لازمۀ‏‎ ‎‏این کار این است که آن خانه های زیرین را خراب و یا از خاک پر نمایند، مستدعی‏‎ ‎‏است بیان فرمایید که شرعاً این کار را می توان کرد یا خیر؟‏

پاسخ :
‏‏بسمه تعالی، تجدید بنای مسجد مانع ندارد، ولی از بین بردن خانه ها جایز‏‎ ‎‏نیست و می توانند خانه ها را به نحوی که قابل استفاده باشد بسازند و روی‏‎ ‎‏آن را کما فی السابق مسجد نمایند. و اگر از استفادۀ وقف مطلقاً خارج‏‎ ‎‏شده اند، مجازند آن ها را مسجد کنند؛ ولی اگر واقف یا ورثۀ او معلوم‏‎ ‎‏هست، باید از آن ها اجازه بگیرند.‏

منبع: استفتائات امام خمینی(ره)، جلد 7، ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمیی(ره)، تهران، 1392 ش.