پرسش :

از دیدگاه اسلام، نیاز به رهبرى بر چه اصولى مبتنى است؟

پاسخ :
انسان نیازمند رهبرى است. اهمیت فوق العاده رهبرى بر سه اصل مبتنى است:
اصل اول، به اهمیت انسان و ذخایر و نیروهایى مربوط است که در او نهفته است و معمولاً خودش به آنها توجه ندارد. قرآن مجید مى گوید: «انسان بر فرشتگان در تعلیم اسماى الهى پیشى گرفت.»1 اى بشر! در تو چیزهاست. تو خیال نکن که مشتى آب و خاک هستى. خودت را با موجودات دیگر مقایسه نکن.
اصل دوم، به تفاوت انسان و حیوان مربوط است. انسان با اینکه از جنس حیوان است، از نظر مجهز بودن به غرایز، با حیوان تفاوت دارد؛ یعنى ضعیف تر از حیوان است. حیوانات به یک سلسه غرایز مجهز هستند و به مدیریت و رهبرى از خارج، نیاز چندانى ندارند؛ زیرا کار غریزه، راهنمایى و رهبرى به صورت خودکار است.
هرچند انسان از نظر نیروها مجهزترین موجودات است و اگر بنا بود با غریزه رهبرى شود، مى بایست صد برابر حیوانات به غرایز مجهز باشد، ولى از نظر غرایزى که او را از درونش، هدایت و رهبرى کنند، فقیرترین و ناتوان ترین موجود است. پس به رهبرى، مدیریت و هدایت از خارج نیاز دارد. این همان اصلى است که مبنا و فلسفه بعثت انبیاست.
اصل سوم، به قوانین خاص زندگى بشر مربوط است. یک سلسله اصول بر رفتار انسان حکومت مى کند که اگر کسى بخواهد بر بشر مدیریت داشته باشد و وى را رهبرى کند، جز از راه شناخت این قوانینى که بر حیات و روال زندگى بشر حاکم است [، نمى تواند به هدفش دست یابد].2
پی نوشتها:
1 .مضمون آیه 31 بقره.
2 .امدادهاى غیبى در زندگى بشر،علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 114 و 115.
www.irc.ir