سلام همراه گرامی؛
دوست عزیز طرحواره ها در واقع الگوها یا ساختارهایی عاطفی و هیجانی هستند که در کودکی در اثر ناکامی ۵ نیاز اصلی ما ایجاد می شوند. همانطور که جسم ما یک سری نیازهایی دارد روان انسان هم از همان زمان به وجود امدن یعنی تشکیل نطفه نیازهایی دارد تا پایان عمر و این نیازهای روانی دو ویژگی دارند: یکی ناملموس بودن و دیگری متغیر بودن انها و به واسطه این دو ویژگی پاسخ به انها مشکل است و در نتیجه احتمال اینکه به جا و به اندازه این نیازها پاسخگویی نشوند زیاد است. بنابراین همه ما درجاتی از ناکامی را تجربه می کنیم و از ان رنج می بریم فقط در افراد مختلف شدت و نوع ناکامی ها فرق دارد. این نیازها به ۵ دسته اصلی تقسیم می شوند ۱-نیاز به امنیت۲-نیاز به کفایت و ارزشمندی۳-نیاز به خودانضباطی و خویشتن داری۴-نیاز به بیان سالم احساسات و هیجانها۵-نیاز به بازی و آزاد کردن کودک درون.
نکته: این نیازها در کودکی توسط والدین که نقش مهمی دارند پاسخ داده می شود و اینکه نیازها چگونه پاسخ داده شوند به شیوه فرزندپروری والدین و الگو گیری فرزند از والدین و خلق و خوی یا سرشت فرد بستگی دارد و هر نیازی که درست و به اندازه پاسخ داده نشود منجر به ایجاد طرحواره هایی در فرد می شود که در بزرگسالی در تمام زندگی و رویارویی با مسایل و مشکلات و چالشهای زندگی و ارتباطات بین فردی فرد، نقش دارند و بخصوص در ۵ گلوگاه مهم زندگی یعنی انتخاب رشته تحصیلی، شغل و انتخاب همسر؛ دوست و مهاجرت تاثیر می گذارند و فعال می شوند. چنانچه این طرحوارها بیمارگون باشند برای فرد مشکل ایجاد می کنند.
در روانشناسی رویکرد درمانی یی بر اساس این طرحوارها شکل گرفت که به ان طرحواره درمانی می گویند. تقریبا ۱۸ طرحواره وجود دارد که در طرحواره درمانی سعی می شود ابتدا فرد را با طرحواره های بیمارگون و افراطی اش اشنا کنند. یعنی به فرد بینش داده می شود و همچنین به بررسی ریشه طرحواره و سبکهای مقابله ای یعنی الگوهایی که فرد در رفتارهای خود استفاده می کند و علایم و نشانه های طرحواره مشخص می شود پرداخته می شود. سپس بر اساس انها درمانهای لازم انجام می گیرد که فرد بعد از مدتی یاد می گیرد که اولا چه محرکها و تریگرهایی می تواند باعث روشن شدن طرحوارها گردد و بعد از ان فرد راهکارهایی را یاد می گیرد که بتواند سبکهای مقابله ای یی به کار برد که در جهت خاموش شدن طرحواره ها باشد و اینکه چه کارهایی را انجام بدهد یا ندهد تا طرحوارها تغذیه نشوند.
امیدوارم عالی باشید.