یاد قیامت و آمادگى برای مرگ
امام علی علیه السلام فرمودند:
مَنْ تَذَکَّرَ بُعْدَ السَّفَرِ اسْتَعَدَّ.
هر که دوری سفر را باور داشته باشد، خود را آماده می کند.
نهج البلاغه: حکمت 272
شرح حدیث:
همه سفرهای دنیایی بدون توشه راه نیست در حالی که می دانیم عمر سفر کوتاه است و راه ها امروزه با وسایل روز به هم نزدیک شده اند. اما چرا غفلت از سفری طولانی و دور و دراز که هزار منزل دارد و آسان ترین آنان منزل اول یعنی مرگ است. سفری که پنجاه ایستگاه دارد و هر توقف گاهش هزار سال طول می کشد.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
فَاِنَّ فی القِیامَهِ خَمسینَ موقِفاً کُلُّ مَوقِفٍ اَلفَ سَنَةٍ؛
قیامت پنجاه ایستگاه دارد و هر ایستگاه هزار سال طول می کشد.(1)
آمادگی برای سفر آخرت به تجهیز اعمال صالحه است و با دست پر رفتن از این جهان است.
نکند پرونده عمر بسته شود نامل عمل ما خالی از کارهای شایسته و پر از معصیت و خطا باشد.
علامه طباطبایی (رحمه الله) درباره گذر عمر و توجه به آخرت این چنین سرودند:
گذر ز دانه و دام جهان و خویش مباز
که مرغ با پر آزاد می‌کند پرواز
به کوهپایه «زان» بامداد با یاران
که دور باد دل پاکشان ز سوز و گداز
چه گویمت که چه می‌گفت باد مشک‌فشان
که می‌گشود به گفتار خود هزاران راز
ز من نیوش و میاسا در این دو روز جهان
که پیش روی تو راهیست سخت دور و دراز
درختان کهنسال ورس بر سر کوه
که دیده‌اند به دامان کوه، بس تک و تاز
بگوش هوش شنیدم که دوش می گفتند
که همچون ناله نی بودشان نوا و نواز
بسی دمیده در این جویبار سبزه نغز
بسی شکفته در این بوستان، شکوفه ناز
بسی چمیده در این کوهسار کبک دری
بسی رمیده بر آن آهوان مشک انداز
بسی گذشته از این شاهراه، راهروان
که بود باد بیابان نوردشان، دمساز
به خویش آی و تماشای پیشتازان کن
که هیچ ناید از این کاروان راه، آواز
نشان مهر که دیده است در سرای سپنج؟
جهان به کس ننماید دو روز چهره باز
همی برد پی امروز آنچه در دیروز
همی کند به سر انجام آنچه در آغاز
به ساز و سوز بهار و خزان شکیبا باش
به تنگنای جهان باش «ورس» را انباز
به هرزه راه مپیما و خویش خسته مساز
که پیش پای تو باشد بسی نشیب و فراز(2)
شرح ابن میثم
مقصود امام علیه السلام آن است که شخصى که به یاد دورى راه آخرت است باید به وسیله تقوا و پرهیزگارى آماده آن سفر گردد.(3)
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 15، ص 40
2- مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی این شعر را به صورت فارسی سره در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی در دهکده «زان» و زیر درختان «ورس» سروده است.
3- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 655
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
فَاِنَّ فی القِیامَهِ خَمسینَ موقِفاً کُلُّ مَوقِفٍ اَلفَ سَنَةٍ؛
قیامت پنجاه ایستگاه دارد و هر ایستگاه هزار سال طول می کشد.(1)
آمادگی برای سفر آخرت به تجهیز اعمال صالحه است و با دست پر رفتن از این جهان است.
نکند پرونده عمر بسته شود نامل عمل ما خالی از کارهای شایسته و پر از معصیت و خطا باشد.
علامه طباطبایی (رحمه الله) درباره گذر عمر و توجه به آخرت این چنین سرودند:
گذر ز دانه و دام جهان و خویش مباز
که مرغ با پر آزاد می‌کند پرواز
به کوهپایه «زان» بامداد با یاران
که دور باد دل پاکشان ز سوز و گداز
چه گویمت که چه می‌گفت باد مشک‌فشان
که می‌گشود به گفتار خود هزاران راز
ز من نیوش و میاسا در این دو روز جهان
که پیش روی تو راهیست سخت دور و دراز
درختان کهنسال ورس بر سر کوه
که دیده‌اند به دامان کوه، بس تک و تاز
بگوش هوش شنیدم که دوش می گفتند
که همچون ناله نی بودشان نوا و نواز
بسی دمیده در این جویبار سبزه نغز
بسی شکفته در این بوستان، شکوفه ناز
بسی چمیده در این کوهسار کبک دری
بسی رمیده بر آن آهوان مشک انداز
بسی گذشته از این شاهراه، راهروان
که بود باد بیابان نوردشان، دمساز
به خویش آی و تماشای پیشتازان کن
که هیچ ناید از این کاروان راه، آواز
نشان مهر که دیده است در سرای سپنج؟
جهان به کس ننماید دو روز چهره باز
همی برد پی امروز آنچه در دیروز
همی کند به سر انجام آنچه در آغاز
به ساز و سوز بهار و خزان شکیبا باش
به تنگنای جهان باش «ورس» را انباز
به هرزه راه مپیما و خویش خسته مساز
که پیش پای تو باشد بسی نشیب و فراز(2)
شرح ابن میثم
مقصود امام علیه السلام آن است که شخصى که به یاد دورى راه آخرت است باید به وسیله تقوا و پرهیزگارى آماده آن سفر گردد.(3)
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 15، ص 40
2- مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی این شعر را به صورت فارسی سره در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی در دهکده «زان» و زیر درختان «ورس» سروده است.
3- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 655
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.