حج یا سفره گسترده رحمت حق
امام صادق علیه السلام فرمودند:
ان اللَّه عزّ وجلّ لیغفر للحاج و لاهل بیت الحاج و لعشیرة الحاج و لمن یستغفر له الحاج بقیة ذی‌الحجة و المحرّم وصفر و شهر ربیع الاول و عشر من ربیع الآخر.
خدای عزوجل مغفرتش را متوجه حاجی و زن و فرزند حاجی و قوم و قبیله زائر بیت اللَّه و هر کسی که زائر برای او تقاضای مغفرت کرده، می‌نماید و این جوشش مغفرت برای تمام آنان در بقیه ماه، حج و تمام محرم وصفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الآخر ادامه دارد.
بحار الانوار، ج 96، ص 21
شرح حدیث:
تصوّر رحمت بی‌منتهای آن وجود مقدسی که خود را در آیات قرآنش «ارحم الراحمین» خوانده و به این معنا هشدار داده است که سعه رحمتش کلّ موجودات ظاهری و باطنی را در بر گرفته برای هرصاحب عقلی از محالات است.
دریای رحمتش بی ساحل است، و عرصه‌گاه رأفتش بی‌کران، میدان لطفش جایگاه حیات تمام موجودات است، و برای احدی از جنبندگان مُلکی و ملکوتی نسبت به عنایتش از جانب او حرمانی وجود ندارد.
آن کس که رحمتش را محدود بداند کافر است و ناامیدی از محبتش، سیاهی کفر برصفحه قلب است. وعده رحمت خاصه‌اشصد درصد عملی است و خُلفی در آن راه ندارد. وعده عذابش گرچه دارای حتمیت باشد، از باب لطفش با حالت توبه و انابه و تضرع و زاری قابل برگرداندن است و این برگرداندن عذاب از ابتدای وعده عذاب در متن وعده لحاظ شده است.
موجودات زنده هستی، کنار سفره رحمتش آرمیده‌اند، و هر یک به تناسب وجودشان از نعمت‌های خوان بی‌دریغش بهره می‌برند.
دست هدایتش برای نجات تمام گمراهان از خزی دنیا و عذاب آخرت دراز است و تمام درهای رضوانش به روی مؤمنان و توبه کنندگان باز است.
امیدِ امیدواران را به یأس مبدل نکند و نیاز نیازمندان را چون به مصلحت آنان بداند برآورده نماید. درد دردمندان را شفا بخشد و اضطراب مضطربان را به امنیت تغییر دهد.
دعای اهل دعا را اجابت فرماید، و خواسته خواهندگان را از دریای رحمت بی‌کرانش عطا کند.
این چنین مولای مهربانی، این چنین پروردگار کریمی، وجود مبارکی که شعاع عدل و حکمت و علم و رأفت و رحمت و لطف و عنایتش از شرق وجود تمام موجودات طالع است و بر اثباتصفا و اسمائش برهان و دلیلی لازم نیست، که آفتاب آمد دلیل آفتاب. اگر به عملِ اندک بنده‌اش اجر عظیم و خیر کثیر و مزد بیش از حد عنایت کند و از برکت عمل محدود عبدش به وابستگان به او نیز لطف و رحمت آورد ابداً جای تعجّب و شگفتی نیست، که او اکرم الاکرمین و ارحم الراحمین و رب العالمین و محبّ المحسنین است. در این زمینه به روایت بسیار مهم زیر که نمایشی اندک از رحمت بی‌نهایت اوست توجه نمایید:
عن ابی عبد اللّه علیه السلام قال: «ان اللَّه عزّ وجلّ لیغفر للحاج و لاهل بیت الحاج و لعشیرة الحاج و لمن یستغفر له الحاج بقیة ذی‌الحجة و المحرّم وصفر و شهر ربیع الاول و عشر من ربیع الآخر.»
از حضرت صادق علیه‌السلام روایت شده که آن حضرت فرمودند:
«خدای عزوجل مغفرتش را متوجه حاجی و زن و فرزند حاجی و قوم و قبیله زائر بیت اللَّه و هر کسی که زائر برای او تقاضای مغفرت کرده، می‌نماید و این جوشش مغفرت برای تمام آنان در بقیه ماه، حج و تمام محرم وصفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الآخر ادامه دارد.» (بحار الانوار، ج 96، ص 21)
منبع: چهل حدیث حج، حسین انصاریان، نشر مشعر، تهران، 1374 ه.ش.
دریای رحمتش بی ساحل است، و عرصه‌گاه رأفتش بی‌کران، میدان لطفش جایگاه حیات تمام موجودات است، و برای احدی از جنبندگان مُلکی و ملکوتی نسبت به عنایتش از جانب او حرمانی وجود ندارد.
آن کس که رحمتش را محدود بداند کافر است و ناامیدی از محبتش، سیاهی کفر برصفحه قلب است. وعده رحمت خاصه‌اشصد درصد عملی است و خُلفی در آن راه ندارد. وعده عذابش گرچه دارای حتمیت باشد، از باب لطفش با حالت توبه و انابه و تضرع و زاری قابل برگرداندن است و این برگرداندن عذاب از ابتدای وعده عذاب در متن وعده لحاظ شده است.
موجودات زنده هستی، کنار سفره رحمتش آرمیده‌اند، و هر یک به تناسب وجودشان از نعمت‌های خوان بی‌دریغش بهره می‌برند.
دست هدایتش برای نجات تمام گمراهان از خزی دنیا و عذاب آخرت دراز است و تمام درهای رضوانش به روی مؤمنان و توبه کنندگان باز است.
امیدِ امیدواران را به یأس مبدل نکند و نیاز نیازمندان را چون به مصلحت آنان بداند برآورده نماید. درد دردمندان را شفا بخشد و اضطراب مضطربان را به امنیت تغییر دهد.
دعای اهل دعا را اجابت فرماید، و خواسته خواهندگان را از دریای رحمت بی‌کرانش عطا کند.
این چنین مولای مهربانی، این چنین پروردگار کریمی، وجود مبارکی که شعاع عدل و حکمت و علم و رأفت و رحمت و لطف و عنایتش از شرق وجود تمام موجودات طالع است و بر اثباتصفا و اسمائش برهان و دلیلی لازم نیست، که آفتاب آمد دلیل آفتاب. اگر به عملِ اندک بنده‌اش اجر عظیم و خیر کثیر و مزد بیش از حد عنایت کند و از برکت عمل محدود عبدش به وابستگان به او نیز لطف و رحمت آورد ابداً جای تعجّب و شگفتی نیست، که او اکرم الاکرمین و ارحم الراحمین و رب العالمین و محبّ المحسنین است. در این زمینه به روایت بسیار مهم زیر که نمایشی اندک از رحمت بی‌نهایت اوست توجه نمایید:
عن ابی عبد اللّه علیه السلام قال: «ان اللَّه عزّ وجلّ لیغفر للحاج و لاهل بیت الحاج و لعشیرة الحاج و لمن یستغفر له الحاج بقیة ذی‌الحجة و المحرّم وصفر و شهر ربیع الاول و عشر من ربیع الآخر.»
از حضرت صادق علیه‌السلام روایت شده که آن حضرت فرمودند:
«خدای عزوجل مغفرتش را متوجه حاجی و زن و فرزند حاجی و قوم و قبیله زائر بیت اللَّه و هر کسی که زائر برای او تقاضای مغفرت کرده، می‌نماید و این جوشش مغفرت برای تمام آنان در بقیه ماه، حج و تمام محرم وصفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الآخر ادامه دارد.» (بحار الانوار، ج 96، ص 21)
منبع: چهل حدیث حج، حسین انصاریان، نشر مشعر، تهران، 1374 ه.ش.