تواضع برای عمل سعی در حج

امام صادق علیه السلام فرمودند:

ما مِنْ بُقعَةٍ احَبُّ الَی اللَّهِ تعالی مِنَ المَسْعی لِأَنَّهُ یَذِلُّ فیهِ کُلُّ جَبّارٍ.

نزد خدای متعال، هیچ بقعه و سرزمینی محبوبتر از مَسعی نیست، چرا که در آنجا هر جبّار و گردنکشی خوار می‌شود.

بحارالانوار، ج 99، ص 45

یکی از مهمترین درسهای حج، ایجاد روحیه تواضع و فروتنی است، تا گرفتارانِ غرور و تکبّر را به عجز و نیاز و کوچکی خویش واقف سازد و زمینه‌های «عبودیّت» و «اطاعت» را بیدار کند.
«سعی» میان صفا و مروه و پیمودن فاصله این دو کوه و یاد کردن از تلاش و مجاهدت «هاجر» در راه آب یافتن برای «اسماعیل»، حاجی را در پیشگاه اخلاص و عشق «آل ابراهیم» به تواضع وا می‌دارد، بویژه هَروَله و دویدن در محدوده خاصّی از این مسافت.
در این سفر، همه تعلّقات و تشخّصها باید کنار گذاشته شود و حاجی، هر که و از هر کجا و هر نژاد که باشد، باید هَروَله کنان این مسافت را پیموده، بندگی و فرمانبرداری خویش را نشان دهد. اینجا تنها خداست که بزرگ است، «اللَّه اکبر»، و تنها فرمان اوست که اجرا می‌شود «وَلهُ الحکم».
حتی دانشمندان، فرماندهان، ثروتمندان و صاحب منصبان هم دوشادوش سیاه و سفید و فقیر و غنی، با جامه‌ای ساده به نام «احرام» بر دوش، نام خدا بر لب و نیّت بندگی در دل، لبّیک گویان به فرمان خدا، این راه را می‌پیمایند. اینجاست که‌تکبّرها وجبروتهای پوچ جبّاران فرو می‌ریزد وشکوفه‌های‌خضوع و تسلیم به جای آنها می‌روید.