آدم‌های وسواسی مدام در حال کار کردن هستند و به دلیل این که از جسم خود خیلی کار می‌کشند

حتماً شما هم در اطراف‌تان آدم‌های وسواسی دیده‌اید. اصلاً شاید خود شما از آن دسته‌ای باشید که دیگران آن‌ها را وسواسی می‌نامند! آن چه که در بین مردم به عنوان وسواس رایج شده است، تنها یک نوع از انواع مختلف این بیماری است.

تعداد کلمات: 770/ تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه

وسواس به آلودگی که باعث علاقه شدید و افراطی به نظافت می‌شود، نوع رایج این اختلال است و در کنار آن می‌توان از انواع دیگر این اختلال روانی هم نام برد:
ـ تردید بیمارگونه: افرادی که دچار این نوع از وسواس هستند، همه چیز را بارها و بارها امتحان می‌کنند. چک کردن پیاپی شیر گاز، چک کردن قفل بودن در خانه، چک کردن خاموش بودن اتو و خلاصه چک کردن هر چیزی که می‌تواند آسیبی به خانه و زندگی وارد کند. آدم‌هایی که دچار این اختلال هستند، مدام نگرانند که مبادا شیر گاز باز باشد و خانه‌شان آتش بگیرد. نکند در خانه باز باشد و دزدان اموال‌شان را غارت کنند و ...
ـ افکار مزاحم: این اختلال باعث می‌شود که فرد مدام به چیزهای نامطلوب و آزاردهنده فکر کند. مثلاً فکر می‌کند که کسی مشغول آزار و اذیت اوست، به شکل رقت‌باری در حال شکنجه است و ...
ـ تقارن: این اختلال با بروز علائمی مثل سخت‌گیری بیش از حد برای هماهنگی داشتن و حفظ تقارن اشیاء دیده می‌شود. این افراد دقت می‌کنند که پایه‌های مبل در یک خط ممتد باشد، لیوان‌های داخل کابینت دقیقاً کنار هم باشند، قاشق و چنگال‌ها بالا و پایین‌تر از یکدیگر نباشند و فاجعه زمانی رخ می‌دهد که تابلوی روی دیوار کج باشد! همان‌طور که گفتیم شایع‌ترین نوع اختلال وسواس، همان وسواس به پاکی و دوری از آلودگی است. توجه داشته باشید که علاقه به نظافت و تمیز نگه داشتن محیط زندگی با وسواسی بودن تفاوت‌های قابل توجهی دارد.

به عنوان مثال رفتارهای زیر، بخشی از اعمال زنی وسواسی است:
ـ در فاصله صبح تا بعدازظهر پنج مرتبه خانه را جارو می‌کند تا مبادا جایی کثیف باشد.
ـ بعد از شستن پله‌ها، آن‌ها را به وسیله پنکه خشک می‌کند تا کسی پایش را روی پله‌های تر نگذارد.
ـ کودکان را در آغوش نمی‌گیرد تا مبادا پوشک بچه جابه‌جا شود و لباسش دچار آلودگی شود.
ـ ریشه‌های فرش و قالیچه‌ها را شانه می‌کند تا مرتب‌تر به نظر برسند.
ـ آدم‌های وسواسی مدام در حال کار کردن هستند و به دلیل این که از جسم خود خیلی کار می‌کشند، بیشتر از سایرین دچار انواع بیماری می‌شوند.
ـ آدم‌های وسواسی بیش از دیگران در معرض افسردگی قرار دارند. چرا که با دیدن کوچک‌ترین بی‌نظمی ناراحت می‌شوند و تاب تحمل آن را ندارند.
ـ آدم‌های وسواسی به دلیل ترس از کثیف شدن خانه، کم‌تر مهمانی می‌دهند و بالطبع کم‌تر به مهمانی می‌روند و به این صورت راه انزوا را در پیش می‌گیرند.
ـ آدم‌های وسواسی معمولاً به دلیل استفاده زیاد از مواد شیمیایی، دست‌های پوسته پوسته، زبر و خشنی دارند، به بیماری‌های تنفسی دچار می‌شوند و از درد مفاصل و رماتیسم و آرتروز رنج می‌برند.
ـ آدم‌های وسواسی به بچه‌ها علاقه‌مند نیستند، چرا که بچه‌های کوچک موجب شلوغی و آلودگی هستند!
جالب است بدانید که ریشه وسواس در اضطرابی نهفته است که در این گونه بیماران وجود دارد و شخص متوجه می‌شود که انجام دادن کار خاصی (نظافت) این اضطراب را کاهش می‌دهد و این آرامش و رهایی حاصل از رفع اضطراب موجب تقویت عمل فرد (میل به نظافت بیشتر) می‌شود. تا آن جایی که فرد به شدت علاقه‌مند است که علاوه بر خانه خود، همه خانه‌های کثیف دنیا را هم مرتب کند!

درمان وسواس

ـ بسیاری از بیماران وسواسی در مقابل درمان مقاومت می‌کنند و میلی به تغییر دادن شرایط موجود ندارند. اما باید دانست که اولین شرط بهبود، تعهد و میل واقعی بیمار برای از بین بردن اختلال وسواس است و در صورت نداشتن علاقه به ترک این اعمال، دیگران هیچ کمکی به او نمی‌توانند بکنند.
ـ مطالعات نشان می‌دهد که برای درمان این اختلال می‌توان هم از درمان دارویی استفاده کرد و هم از رفتاردرمانی و البته در خیلی مواقع ترکیب این دو نوع درمان بسیار مؤثر می‌افتد.
ـ در رفتاردرمانی فرد تحت مراقبت خاصی قرار می‌گیرد که به درمان او کمک می‌کند:
ـ مواجه‌سازی و پیشگیری از پاسخ: مثلاً لباس فرد را با یک لیوان آب و گل کثیف می‌کنند و از بیمار می‌خواهند که هیچ عملی برای نظافت انجام ندهد!
ـ حساسیت‌زدایی تدریجی: مواردی که فرد به آن‌ها حساسیت دارد را شناسایی کرده و به مرور بیمار را با آن‌ها روبرو می‌کنند.
ـ شرطی‌سازی با ایجاد بیزاری: با استفاده از شیوه‌های روان‌کاوی فرد را شرطی می‌کنند تا به مرور از برخی کارهای سابق خود متنفر شود.
البته همان‌طور که گفته شد تا فرد وسواسی واقعاً خود را بیمار نداند و به دنبال درمان نباشد، هیچ کس نمی‌تواند کاری برای او انجام دهد.

در این زمینه حتما بخوانید:
* تفاوت شخصیّت وسواسی با اختلال وسواس فکری - عملی
* بیماری وسواس و راه های درمان آن