ارتباط همسران و رفع تعارضات زناشویی (بخش دوم)

آسیب دیدگی روابط همسران، زمینه ساز فروپاشی بنیان خانواده است.
 

چکیده: تعارض در تمام ازدواج‌ها به چشم می‌خورد. همه ما در این تعارض‌ها سهیم هستیم و بیشتر این ناسازگاری‌ها جنبه خوشایندی هم ندارند. اما آنچه در این میان مهم است عبور و حل این تعارضات است. در نوشتار نخست به برخی از روش های رفع تعارضات زناشویی پرداختیم و در این نوشتار به ادامه بیان این روش ها می پردازیم.

تعداد کلمات 1198 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

سئوال مهمی که در این میان است این مطلب می باشد که ارتباط درست با همسر در چیست؟ و این همسران موفق در مورد چه چیزهایی با هم سخن می گویند و نوع ارتباط ایشان با هم چگونه است؟
در یک جواب ساده می توان این را گفت که زوج های موفق در ارتباط های کلامی و غیر کلامی خویش که منجر به عدم پیدایی تعارضات و گاه در صورت پدید آمدن آن تعارضات منجر به حل آن می شود، در این موارد سخن می گویند و یا ارتباط غیر کلامی دارند:
این زوج ها از ارتباط کلامی خویش بسیار راضی هستند. این نشان از آن دارد که می توانند به خوبی با هم صحبت کنند و می دانند از چه چیزهایی سخن بگویند. این مهم نیست که صرفا سخنی بیان شود بلکه در کنار این ویژگی ها، مهم است که چه چیزی نیز گفته شود.
در ارتباطات غیر کلامی ایشان، هر یک از زوجین می توانند احساسات همدیگر را درک می کنند.
به علت پذیرشی که در طرف مقابل است، برای دیگری آسان است که به راحتی احساساتش بیان شود و طرف مقابل نیز آن ها را درک کند. چرا که در این ارتباط زوجین، به آسانی می توانند احساسات دیگری را ترجمه کرده و انعکاس بدهد. توانایی مطرح ساختن افکار و احساساتمان با دیگران، در چگونگی شکل پذیری و حفظ روابطمان بسیار حیاتی و ضروری به نظر می رسد.[1]
این زوج ها، شنونده خوبی هستند. در میان ارتباطات انسان، گوش دادن نیازمند پرورش و توسعه یافتن است و برای اینکه بتوانیم مطلبی که بیان می شود را درک کنیم باید بتوانیم آگاهانه روی آن فکر کنیم.[2]
یکی از زوج ها به دنبال این نیست که دیگری را با سخن خویش ناامید کند.[3]
اما در بررسی ها روی زوج های ناموفق، عدم تقسیم احساس، عدم بیان خواسته ها، عدم درک احساس، دوری از بیان و شنیدن مشکلات دیگری، ناامید سازی عمده مشکلات ارتباطی ایشان بود که در نهایت به تعارض می انجامید.
وقتی این ارتباط به درستی انجام شود، هر یک از زوجین این احساس را دارد که او را درک می کنند و می تواند به راحتی احساسات خویش را به دیگری بیان کند و در انتقال و فهم آن توسط زوج مقابل مشکلی وجود ندارد.[4]
حاصل آنکه در میان ایشان یک حالت عاطفی خوب و پایدار پدید می آید که هر روز می توان بر زیبایی آن افزود و با توان بخشی آن به استقامت و دوام آن یاری رساند.
راه هایی که در کتاب های روانشناسی برای ارتباط موثر بیان کرده اند، عبارتند از: گفتگوی با معنا (معنادار)، خودافشایی، شهامت و اعتبار من، گوش کردن فعال با استفاده از تفسیر(نقل بیان)، تعریف و تمجیدهای روزانه می باشد.[5]
 

رودخانه زندگی همیشه آرام و بی حرکت نیست، بلکه در طی مسیر خود، به سدها و موانعی ای در میان راه گاه پیدا می شوند که می تواند راه و مسیر رودخانه را به کجی و انحراف بکشد. تضاد و تعارض امر رایجی است ولی آنچه دارای اهمیت است این می باشد که این رابطه نباید به رابطه زوجین صدمه بزند و اگر زوجین در طول زندگی خود رابطه ای خوب با هم داشته اند، می توانند این تعارضات را از بین ببرند.
پس مشکل در کجاست؟ مشکل در جایی است که زوج ها نمی دانند چگونه باید با تعارض روبرو شوند و یا متوجه نمی شوند که چه زمانی از تعارض به صورت مخرب استفاده می کنند. [6]
 

تعارض را بپذیریم: با پذیرفتن آن است که می توان قدرت حل و فصل تضاد و تعارض را افزایش دهیم.[7]
رقص تعارض خویش را بشناسیم: زوج ها در چرخه ای هستند که در مشکلی قابل پیش بینی از رقص تعارض خود را ظاهر می کنند و توسط حملات احساسی و واکنش های دفاعی مورد تقویت قرار می گیرد. برای اکثر زوج ها، رقصشان قابل پیش بینی است؛ حتی وقتی که موضوع تعارض عوض گردد.[8]
قدرت آسیب پذیر بودن را داشته باشید: ما از آسیب پذیری خود می ترسیم و این ترس می تواند منجر به تعارض گردد. جالب است اینجاست که تنها راه موفقیت آمیز برای رو در رو شدن با تعارض در واقع در واقع روبرو شدن با آسیب پذیری ها می باشد.[9]
غم و اندوه را روی هم انباشته نکنید: عدم توجه به این امر می تواند بر احساسات و عاطفه های منفی زوجین بفزاید.[10]
 

اولسون در کتاب «بازبینی روابط همسران» ده گام را برای حل و فصل تعارض همسران بیان می کند.
این ده گام عبارتند از:
مکان و زمان مشخصی را برای گفتگو تعیین کنید.
مسئله مورد مناقشه را برای یکدیگر تفهیم کنید.
صحبت کنید که هر کدام چگونه می توانید برای حل این مشکل کمک کنید.
تلاش های ناموفق گذشته را درباره این مشکل لیست کنید.
ده فکر جدید برای پیدا کردن راه های جدید حل مشکل.
راه حل های محتمل را به بحث گذاشته و ارزیابی کنید.
در مورد یک راه حل به توافق برسید.
با یکدیگر توافق کنید که هر کدام برای راه حل انتخاب شده چه کاری انجام دهید.
جلسه دیگری را برای بحث در مورد پیشرفتتان تعیین کنید.
در حالیکه در جهت حل مشکل پیش می روید یکدیگر را مورد تشویق و پاداش قرار دهید.[11]
 

در جمع بندی این نوشتار می توان این گونه بیان داشت که تا وقتی ارتباط همسران پابرجاست، به راحتی می توان تعارضات میان ایشان را حل نمود و در صورت از بین رفتن این ارتباط یا وارد آمدن کاستی در نظام ارتباطی همسران، دیگر نمی توان به راحتی تعارضات میان این دو را حل نمود.
 

ابن بابویه، محمدبن علی، کتاب من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دوم، 1413 ق.
اولسون، دیوید اچ و دیگران، بازبینی روابط همسران، مترجمان: مهرنوش دارینی و شکوه نوابی نژاد، تهران: دانژه، اول، 1391.
برنشتاین، فلیپ اچ. و مارسی تی برنشتاین؛ زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری – ارتباطی؛ مترجمان: حسن  پورعابدی نائینی و غلامرضا منشئی، تهران: رشد، چاپ سوم، 1389.
سلیگمن، مارتین.ای.پی ، شادمانی درونی، مترجمان: مصطفی تبریزی و رامین کریمی،تهران: دانژه، خرداد، سوم، 1396.
محمدی ری شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث؛ مترجم: عباس پسندیده، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، دوازدهم، 1393.
 
 نویسنده : محمدحسین افشاری

 
پی نوشت :
[1] . همان، ص 45.
[2] . همان، ص 49؛ مارتین.ای.پی سلیگمن، شادمانی درونی، مترجمان: مصطفی تبریزی و رامین کریمی،تهران: دانژه، خرداد، سوم، 1396، ص 260.
[3] . دیوید اچ اولسون، ص 44.
[4] .همان، ص 55.
[5] . همان، ص 55-59.
[6] . همان، ص 67.
[7] . همان، ص 73.
[8] . همان، ص 75.
[9] . همان، ص 77.
[10] . همان، ص 79.
[11] . همان،ص 84-85.