نشانه های کودکان بیش فعال

برای تشخیص بیش فعالی به نظر یک متخصص اکتفا نکنید.
 

چکیده: بیش‌فعالی، ‌اختلالی است که بیشتر وقت‌ها در اثر کمبود توجه در کودکان به‌وجود می‌آید. این نوع سندرم، بیشتر در پسر‌ان دیده شده و از 3سالگی شروع می‌شود اما تشخیص جدی آن از زمانی است که کودک به محیط مدرسه پا می‌گذارد و می‌توان رفتار او را در کلاس درس، مورد بررسی قرار‌داد. با ما همراه باشید.

تعداد کلمات 834 / تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

 

برای تشخیص و شناسایی بیش فعالی، از بین هجده معیاری یاد شده در پایین، باید شش نشانه (یا بیشتر) را در کودک دیده باشید.[1] این نشانه ها باید بیش از هفت سالگی خود را نشان دهند[2] و دست کم شش ماه تداوم داشته باشند.[3] یک معیار تنها آن گاه باید پذیرفته شود که به گونه ای چشم گیر در کودک دیده شده باشد؛ آن هم بیش از اکثر کودکان همان سن و سال و با همان توانایی. همچنین نشانه ها باید در دو یا چند موقعیت متفاوت (برای مثال در مدرسه و خانه) ظاهر شده، و با دیگر اختلالات روانی توجیه نشود.[4]
 

1. کودکان بیش فعال، اغلب نمی توانند به جزئیات چندان توجه کنند و اشتباه های ناشی از بی دقتی در کارهایشان (تکالیف مدرسه یا دیگر فعالیت ها) دیده می شود؛
 ٢. اغلب در حفظ توجه به تکالیف یا بازی ها با مشکل روبه رویند؛
٣. وقتی کسی به طور مستقیم با آنان حرف می زند، به نظر می رسد که گوش نمی کنند؛
۴. اغلب، دستورهای معلم را پیگیری نمی کنند و نمی توانند تکالیف درسی یا وظایف روزمره را به پایان برسانند (البته این مسئله به دلیل نافرمانی یا نفهمیدن دستورها و آموزش ها نیست)؛
 ۵. در تنظیم و سازماندهی تکالیف و کارهایشان با مشکل روبه رویند؛
 ۶ از انجام دادن کارهایی که به دقت و تلاش مداوم ذهنی نیاز دارد (مثل تکالیف درسی یا کارهای خانه)، پرهیز می کنند یا به آن بی میل اند؛
۷. به طور معمول، وسایل لازم برای انجام تکالیف و کارهایشان (مثل اسباب بازی، مداد، خودکار یا وسیله و کتابی خاص) را گم می کنند؛
 ۸ اغلب براثر محرک های محیطی نامربوط حواسشان به آسانی پرت می شود؛
9.  در فعالیت های روزانه به طور معمول فراموش کارند.
 

 ١. دستها و پاهایشان اغلب در حال تکان خوردن است و هنگام نشستن نیز وول می خورند؛
 ٢. در کلاس درس یا دیگر موقعیت هایی که انتظار می رود یک جا بنشینند، معمولا صندلی خود را ترک می کنند؛
 ٣. در موقعیت های مناسب، معمولا بیش از اندازه می دوند و بالا و پایین می پرند (در نوجوانان و بزرگسالان این حالت به احساس درونی بیقراری تبدیل می شود)؛
 ۴. برای شرکت آرام و بی سروصدا در بازیها و فعالیت های اوقات فراغت، با مشکل روبه رویند؛
۵. به گونه ای رفتار می کنند که گویا موتوری آنان را به حرکت وا می دارد؛
6. بیش از اندازه معمول حرف می زنند.
 

 ١. معمولا پیش از پایان یافتن پرسش به آن پاسخ می دهند؛
 ٢. در صف ایستادن و منتظر نوبت ماندن، معمولا برایشان دشوار است؛
 ٣. اغلب مزاحم کار دیگران می شوند (برای مثال، میان بازی با حرف دیگران می پرند). نکته مهمی که توجه به آن ضروری به نظر می رسد، این است که باید بین اختلال بیش فعالی و برخی دیگر از حالات کودکان مانند بی قراری، شلوغی، پرتحرکی، حواس پرتی، فراموش کاری و... فرق گذاشته شود. متأسفانه گاه برخی روان شناسان، روان پزشکان با معلمان با دیدن برخی از نشانه های این اختلال و بدون در نظر گرفتن ملاک هایی که در بالا گفته شد، به راحتی کودک را به بیش فعالی متهم می کنند و برای بررسی دقیق تر به خود زحمت نمی دهند. این کار نه تنها مشکلی را حل نمی کند، بلکه چه بسا موجب ایجاد استرس و فشار روانی در کودک و اطرافیان او نیز می شود. بدین ترتیب، افزون بر مشکل ایجادشده، مشکلات دیگری نیز گریبان گیر کودک و اطرافیانش می شود و در نتیجه، روند درمان با وقفه روبه رو می گردد. پس در تشخیص و شناسایی این اختلال، باید بسیار دقت شود و تنها با در نظر گرفتن نشانه های این اختلال، آن هم با شرایطی که در بالا برشمردیم، اقدام کرد. خوب است والدین نیز به این نکته توجه کنند که اگر یک متخصص (روانشناس یا روانپزشک) درباره کودکشان اختلال بیش فعالی را تشخیص داد، به نظر یک نفر بسنده نکرده، با دیگر متخصصان نیز مشورت کنند تا از وجود چنین اختلالی اطمینان یابند.
 
منبع: کتاب «کمی قرار برای یک بی قرار (بیش فعالی کودکان و راه های درمان آن)»
نویسنده: سیدمصطفی دیانت مقدم

پی نوشت :