دنیا مقصد نیست، بلکه منزلگاهی است برای عبور.

چکیده: ارتباط درست با دنیایی که در آن زیست می کنیم، لازمه درست زیستن است. ولی برخی از افراد، این دنیا را مقصد گرفته و خود راغرق در آن می کنند. با ما همراه باشید تا با دنیاگرایی بیشتر آشنا شده و راه دوری جستن از آن را بیاموزید.

تعداد کلمات 803/ تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

زهرا جعفری

بخش دوم: آثار اجتماعی دنیاگرایی

گرایش به دنیا، علاوه بر آثار فردی آن، اثرات مخربی نیز بر روی جامعه خواهد داشت. آثاری مانند:

1-گمراه کردن دیگران:
به فرموده قرآن کریم دنیا طلبان که زندگی دنیا را برگزیده و آخرت را رها کرده اند، سعی دارند تا دیگران را نیز مانند خویش گمراه ساخته و مسیر سعادت و نیک بختی را بر روی ایشان ببندند. برخی پندارشان این است که این دست از افراد از روی دلسوزی این کارها و سخنان را برای دیگران بیان می کنند و به سمت دنیا ایشان را رهنمون می کنند، در حالیکه این گونه نیست. دنیا منجلابی است که خود در آن غرق هستند و دیگران را نیز به سمت این منجلاب رهنمون می شوند.
«الَّذِینَ یسْتَحِبُّونَ الْحَیاةَ الدُّنْیا عَلَی الْآخِرَةِ وَیصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَیبْغُونَهَا عِوَجاً أُولئِک فِی ضَلالٍ بَعِیدٍ؛ آنان که زندگی دنیا را از آخرت دوست تر دارند و دیگران را از راه خدا بازمی دارند و می خواهند راه حق را منحرف سازند ، سخت در گمراهی هستند.»[1]

2- تضعیف اراده در صحنه مبارزه و جهاد:
اثر دیگری که برای دنیاگرایی می توان بیان داشت این است که در صحنه مبارزات اجتماعی، آن جایی که حرکت زندگی احتیاج به پشتکار و مقاومت و نشان دادن اقتدار اراده انسان دارد، گریبان انسان را می گیرد و اگر عامل دیگری نباشد که این ضعف را جبران کند، انسان را از پا درمی آورد.خداوند متعال ضعف اراده ی دنیاطلبان در جهاد را به چسبیدن بر زمین تعبیر کرده و فرموده اند:

«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَا لَکمْ إِذَا قِیلَ لَکمُ انْفِرُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَی الْأَرْضِ أَرَضِیتُمْ بِالْحَیاةِ الدُّنْیا مِنَ الآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا فِی الآخِرَةِ إِلَّا قَلِیلٌ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید چه شده که وقتی به شما گویند برای جنگ در راه خدا بسیج شوید گویی به زمین می چسبید؟! آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده اید؟ متاع این دنیا در برابر آخرت جز اندکی نیست.»[2]

3-بخل و عدم انفاق به نیازمندان جامعه:

از آثار دیگر دنیاگرایی ، عدم مسئولیت پذیری نسبت به مستمندان و عدم انفاق به ایشان است . چنین روحیه ای در جامعه ، ریشه های عاطفه و مهرورزی نسبت به هم نوع را خواهد سوزاند . خداوند متعال چنین افرادی را به عذاب دوزخ وعده داده است:
«وَالَّذِینَ یکنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ ینفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ یوْمَ یحْمَی عَلَیهَا فِی نَارِ جَهَنَّمَ فَتُکوَی بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هذَا مَا کنَزْتُمْ لأَنْفُسِکمْ فَذُوقُوا مَاکنْتُمْ تَکنِزُونَ؛ کسانی که زر و سیم را گنجینه می کنند و آن را در راه خدا هزینه نمی کنند، ایشان را از عذابی دردناک خبر ده؛ روزی که آن گنجینه ها را در آتش دوزخ بگذارند و پیشانی و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ کنند و گویند این است آنچه برای خود اندوختید. پس کیفر آنچه را می اندوختید بچشید.»[3]

4-تجمل گرایی :
یکی از بدترین آثار اجتماعی دنیاگرایی، علاقه به تجملات و زرق و برق های دنیایی است . رواج تجمل گرایی ، سرمایه ی جامعه را به هدر داده و موجب ایجاد نوعی بحران اقتصادی-هویتی در جامعه خواهد شد. قرآن کریم در این مورد می فرماید:

«اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطاماً وَ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِیدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ؛ بدانید همانا زندگى دنیا تنها بازى و سرگرمى و تجمّل‏پرستى و تفاخر در میان شما و افزون‏طلبى در اموال و فرزندان است همانند بارانى که محصولش کشاورزان را در شگفتى فرومى‏برد سپس خشک مى‏شود به‏گونه‏اى که آن‏را زردرنگ مى‏بینى سپس تبدیل به کاه مى‏شود و در آخرت یا عذاب شدید است یا مغفرت و رضاى الهى و (بهر حال) زندگى دنیا چیز جز متاع غرور نیست.»[4]

نتیجه گیری

گرایش به دنیا و ترجیح آن نسبت به سرای باقی ، آثار و پیامدهای جبران ناپذیری را بر روی فرد و جامعه ای که در آن زندگی می کند خواهد گذاشت . لذا بر هر انسان مسلمان و هوشمند لازم است تا با شناخت این آثار راه نفس را بر دنیاطلبی بسته و خویش و جامعه را از چنین تهدیداتی مصون بدارد و مسیر سعادت و کمال را بپیماید.

پی نوشت:

[1] . _{سوره ابراهیم، آیه 3.}

[2] . _{سوره توبه، آیه 38.}

[3] ._{سوره توبه، آیه 34 و 35.}

منابع

قرآن کریم .
جباران، محمد رضا، درسنامه علم اخلاق، جلد 2، قم : مرکز نشر هاجر ، چاپ اول ، 1383.
حاجی صادقی ، عبدالله ، مجله حصون شماره 19، قم: پژوهشکده تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، 1388.
محدثی، جواد، بر کرانه شرح چهل حدیث امام خمینی (ره)، قم: مرکز نشر هاجر، چاپ دوم، 1389.
محمد، معین، فرهنگ معین جیبی،تهران: راه رشد، 1382.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه.

بیشتر بخوانید:
دنیاگرایی، سبک نادرست زیستن (بخش اول)
سه شاخصه در سبک زندگی حسینی
سبک زندگی حسینی