بابا افضل کاشانی
(وف 667 ق)، حكیم، نویسنده، عارف، ادیب، شاعر، متخلص به افضل. معروف به بابا افضل. ولادت او در مرق بین اصفهان و كاشان اتفاق افتاد. بابا افضل بیشتر در زادگاه خود به اعتكاف، تدریس، تألیف، تحقیق و مباحثه روزگار مىگذرانید. نسبت تعلیم خواجه نصیر طوسى با یك واسطه به او مىرسد. وى مدتى از عمر خود را به علت رشك حاسدان و سخنچینى آنها در زندان گذرانده است كه با توجه به گفتههاى صفا حبس وى سخت مورد تردید است شیوه نثر بابا افضل بسیار پخته و به اصول متقدمان نزدیك است. در رسالات خود كوشیده لغات فارسى را به جاى اصطلاحات عربى قرار دهد. وى چند رساله در تصوف و سلوك و حكمت به زبان فارسى دارد با متنى بسیار فصیح. مجموع رسائل وى تحت عنوان «مصنفات بابا افضل» نشر یافته است، این رسایل بیانگر اندیشههاى حكمى و تفكراتى است كه بر نویسنده دست مىداده است و همچنین بیانكننده مواعظ و حكم و حقایق عرفانى است. مدفن وى در مرق كاشان است. تاریخ وفات وى را به اختلاف 707 ،606 و 664 ق نوشتهاند كه صحیحتر آن همان است كه در بالا ذكر شد. آثار بسیارى از وى به جا مانده است، از آن جملهاند: «المفید للمتسفید»؛ ترجمهى «رسالهى نفس» ارسطو؛ «جاودان نامه» یا «جاویدنامه»؛ «رهانجام نامه»؛ یا «آغاز و انجام»؛ «انشاء نامه»؛ «مدارج الكمال؛ «ساز و پیرایه شاهان پرمایه»؛ «منهاج المبین»؛ «عرض نامه»؛ «مبادى موجودات نفسانى»؛ «مكتوبات»؛ «رباعیات»؛ «رساله در منطق»؛ ترجمهى «رساله تفاحه»، ارسطو.
