یحیی رادسر

یحیی رادسر
معروف به ادیب‏السلطنه رادسر، رئیس پلیس رضاشاه، اولین رئیس شهربانى محمدرضاشاه، در 1273 در تهران متولد شد. پس ازانجام تحصیلات مقدماتى وارد مدرسه‏ى سن‏لوئى شد و از آنجا فارغ‏التحصیل گردید و در 1293 به عنوان مترجم فرانسه در نظمیه استخدام گردید. پس از یك سال وارد آموزشگاه افسرى شد و در 1295 درجه‏ى ستوان سومى گرفت و در 1297 سروان شد. بعد از كودتا به درجه‏ى یاورى رسید، به ریاست كلانترى منصوب شد و در سال 1302 با درجه‏ى سرهنگى ابتدا به معاونت و سپس به ریاست پلیس تهران منصوب شد و كلانترى‏هاى ده‏گانه را در تهران بنیاد نهاد و ریاست نظمیه‏ى تهران نیز ضمیمه‏ى كار او شد. وى تا سال 1318 در همان سمت بود. در تهران هر اتفاقى كه به وقوع مى‏پیوست، انگشت او در كار بود. در واقعه‏ى تیراندازى به سیدحسن مدرس كه در 1306 اتفاق افتاد، وى مشاركت داشت. در اواخر 1317 براى ازدواج ولیعهد و فوزیه به مصر رفت و هنگام بازگشت در اهواز كه وضع پذیرائى بسیار ناقص و افتضاح‏آور بود، به دستور وى پاسبانهاى شهربانى اهواز مشغول پذیرائى از میهمانان مصرى شدند. در 1318 به دستور رضاشاه، سرهنگ رادسر به ریاست كل راه‏آهن دولتى منصوب شد و چرخهاى این سازمان نوبنیاد را به گردش درآورد. دو سال در آنجا بود تا اینكه در شهریور 1320 به معاونت كل شهربانى رسید. در مهرماه 1320 بعد از آنكه سرپاس مختار رئیس شهربانى مقتدر رضاشاه، از كار معزول و تحت تعقیب دیوان كیفر قرار گرفت، رادسر با ارتقاء به درجه‏ى سرپاسى (سرتیپى) به ریاست شهربانى كل كشور منصوب شد. در آن تاریخ، ایران در اشغال قواى متفقین بود و از هر طرف كشور ناامنى و اغتشاش شعله‏ور شده بود. رادسر نتوانست به اوضاع آشفته سر و صورتى بدهد، بلكه بر وخامت اوضاع افزود تا اینكه در 17 آذر 1321 به دوران ریاست دولت قوام‏السلطنه مردم تهران دست به شورش و بلوا زدند. در آن تاریخ نان در تهران و شهرستانها پیدا نمى‏شد یا چیزى به نام نان سیلو به مردم باكوپن داده مى‏شد كه جز آرد همه چیز داخل آن یافت مى‏گردید. در اثر شورش مردم، دكاكین مورد غارت قرار گرفت. خانه‏ى قوام‏السلطنه را آتش زدند، مجلس شوراى ملى به تصرف مردم درآمد و تابلوهاى نفیس كمال‏الملك به یغما رفت. دولت رئیس شهربانى را مسئول شناخت و او را از كار بركنار ساخت. رادسر بعد ار ریاست شهربانى بازنشسته شد و در 1333 درگذشت. وى داماد عمادالسلطنه فاطمى و دائى امیرعباس هویدا بود. نام خانوادگى وى ابتدا امیر سردارى بود.
نسخه چاپی