فضل الله رضا
| شناسنامه | |
| 10 دی سال 1293 ه.ش | تولد |
| 29 آبان سال 1398 ه.ش | درگذشت |
| اُتاوای کانادا | آرامگاه |
| ایرانی | ملیت |
| اسلام | دین |
| شیعه | مذهب |
| دکترای مهندسی برق | تحصیلات |
| دانشگاه پلی‌تکنیک نیویورک | دانشگاه |
| تدریس، پژوهش، سیاست | زمینه فعالیت |
| از دهه 40 هجری شمسی | سال های فعالیت |
| تألیفات متعدد | آثار مهم |
| انتخاب بعنوان چهره ماندگار | جایزه ها |
| پدر: شیخ اسدالله رضا | والدین |
زندگی نامه
تولد
فضل الله رضا در ۱۰ دی سال ۱۲۹۳ ه.ش در خانواده‌ای دانشمند، مذهبی و اهل سیاست در رشت چشم به جهان گشود. از این رو علم‌اندوزی و فرهنگ‌دوستی توأمان با او عجین بود. وی فرزند شیخ اسدالله رضا، خواهرزاده رضا رفیع بود.درگذشت
فضل‌الله رضا روز سه‌شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۸ ه.ش در آستانهٔ ۱۰۵ سالگی در کانادا درگذشت. پیکر وی در قبرستان مخصوص مسلمان به خاک سپرده شد.
سمت و فعالیت ها
فعالیت های علمی
تحصیلات
تحصیلات ابتدایی را در رشت به پایان رساند. در تهران، دیپلم، و از دانشگاه تهران، در رشتهٔ مهندسی برق کارشناسی گرفت. او از نخستین دانش‌آموختگان دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران در ۱۳۱۷ بود. در سال ۱۳۲۴ ه.ش از دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده آمریکا، کارشناسی ارشد، و از دانشگاه پلی‌تکنیک نیویورک (امروزه مدرسه مهندسی تندن دانشگاه نیویورک)، در رشتهٔ مهندسی برق، دکترا گرفت.
فعالیت های علمی
فضل‌الله رضا با تأیید و توصیه‌نامه دو استاد پایان‌نامه دکترای خود، در ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۴ ه.ش ، عضو گروه مهندسی برق مؤسسه فناوری ماساچوست در بوستون آمریکا، و از ۱۳۳۳ تا ۱۳۴۷ ه.ش عضو گروه مهندسی برق دانشکده مهندسی دانشگاه سیراکیوس در نیویورک بود. او از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۱ ه.ش در مؤسسه فناوری فدرال زوریخ، از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ ه.ش در دانشگاه فنی دانمارک، و از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۳ ه.ش در دانشگاه کلرادو بولدر و دانشگاه پاریس، استاد مهمان بود.فضل‌الله رضا در سال ۱۹۶۵ میلادی برای تلاش در گسترش نظریه شبکه و نظریه اطلاعات، عضو پیوسته مادام‌العمر (Life Fellow) مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک شد. او همچنین عضو پیوستهٔ انجمن پیشبرد علوم آمریکا و عضو افتخاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز بود.
فضل‌الله رضا استاد دانشگاه کنکوردیا و دانشگاه مک‌گیل مونترآل در استان کبک کانادا بود. او همچنین رئیس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران، استاد افتخاری دانشگاه تربیت مدرس، رئیس انجمن علمی ایرانیان در آمریکای شمالی، رئیس گسترش زبان و ادب فارسی و مشاور و همکار فعال مؤسسات علمی و ادبی فراوانی بوده‌است.
فضل‌الله رضا در سال ۱۳۴۶ به ایران بازگشت و پس از محمدعلی مجتهدی، دومین رئیس دانشگاه صنعتی شریف شد. او در سال‌های کمی که رئیس دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف بود، از ۱۵۰ استاد و دانشمند برای آموزش دانشگاهی در رشته‌های گوناگون دعوت کرد. حضور این استادان، نقش چشمگیری در به‌روزرسانی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه‌ها داشت.
فضل‌الله رضا یکی از پایه‌گذاران نظریه اطلاعات و مخابرات در جهان است و پژوهش‌های گسترده‌ای در زمینه ظرفیت کانال شانون و فرستادن بیشترین اطلاعات در کانال‌های مخابراتی نویزدار، نظریه اطلاعات و فرایندهای تصادفی، سامانه‌های خطی آنالیز عمومی، نظریه سامانه‌ها و مدارها، نظریه کنترل سامانه‌های پویا، فضاهای خطی، انتقال و تلفات انرژی در شبکه‌های n دهانه‌ای انجام داده‌است.
فضل‌الله رضا ارائه‌دهنده تئوری «انفرماسیون و مکاتب پیشرفته» بود که پیشرفت مهمی در ریاضیات کاربردی و علوم وابسته به آن به‌شمار می‌آید. این نظریه، او را به جهانیان شناساند.
فعالیت های اجرایی
فضل‌الله رضا پس از ریاست در دانشگاه‌ها، سفیر و رئیس هیئت نمایندگی ایران در یونسکو و راهی پاریس شد. او در دانشگاه سوربن در جایگاه استاد، به آموزش پرداخت و همزمان در برنامه‌های فشرده سیاسی علمی و ادبی مشارکت می‌کرد. فضل‌الله رضا پس از پنج سال، سفیر ایران در کانادا شد و با دانشگاه‌های مک گیل و کنکوردیا در جایگاه استادی همکاری کرد. دانشگاه‌های مرکزی سوئیس، کپنهاگ دانمارک و دانشگاه کلرادو در بولدر آمریکا و پاریس، از او به عنوان استاد مهمان دعوت می‌کردند و بیش از ۴۰ سال دانشجویان دانشگاه‌های کنکوردیا در مونترئال در کبک کانادا و دانشگاه مک‌گیل مونترئال را از دانش خود بهره‌مند ساختند. ایشان در جایگاه‌های رئیس افتخاری کنفرانس مهندسی برق ایران، استاد افتخاری دانشگاه تربیت مدرس، رئیس انجمن علمی ایرانیان در امریکای شمالی و رئیس گسترش زبان و ادب فارسی نیز فعالیت‌های ارزنده‌ای داشتند.
جوایز و افتخارات
از افتخارات استاد فضل‌الله رضا شناخته شدن به عنوان چهره ماندگار عرصه برق و مخابرات در سال ۱۳۸۱ ه.ش است.
آثار
فضل‌الله رضا به همراه نوشتن بیش از صد جستار علمی، فصل‌هایی از چند کتاب و بخش‌هایی از دانشنامه آمریکانا و دانشنامه علوم و فناوری فیزیک را نوشته‌است. از چهار کتابی که فضل‌الله رضا به زبان انگلیسی نوشته‌است؛ سه کتاب آن از کتاب‌های مرجع در دانشگاه‌های جهان هستند. فضل‌الله رضا از کسانی است که به پیوستگی دانش و فرهنگ باور داشت و در کنار کار علمی، به کار ادبی نیز می‌پرداخت.سخنرانی‌های پروفسور فضل‌الله رضا، فضل‌الله رضا، آتوسا سعادتی، بردیا حسام، ناشر: فاطمی، ۱۳۸۳ ه.ش
پژوهشی در اندیشه‌های فردوسی: تفسیر و تحلیل شاهنامه، برگزیده اشعار، فضل‌الله رضا، ناشر: علمی و فرهنگی (جلد یکم: ۱۳۵۳ ه.ش و جلد دوم: ۱۳۶۹ ه.ش)
برگ بی برگی، مجموعه مقالات فرهنگی، فضل‌الله رضا، علی ورهرام، ناشر: صدای معاصر و اطلاعات، ۱۳۸۳ ه.ش
مهجوری و مشتاقی، مقالات فرهنگی و ادبی، فضل‌الله رضا، ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۳ ه.ش
نقدها را بُوَد آیا که عیاری گیرند، فضل‌الله رضا، ناشر: اطلاعات
نگاهی به شاهنامه: تناور درخت خراسان، فضل‌الله رضا، ناشر: علمی و فرهنگی
راز آفرینش، فضل‌الله رضا، ناشر: دانش نما (۱۳۲۳ ه.ش)
ادبیات و تحقیق ادبی (مجموعه مقالات)، گروه مؤلفان و مترجمان، ناشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات
تحلیل شبکه‌های برق
تئوری اطلاعات
فضاهای خطی
حدیث آرزومندی
دیده‌ها و اندیشه‌ها
محمد اقبال
هندسه عملی و علمی (۱۳۲۰ ه.ش)
اندیشه / نظرات
آن استاد میهن‌دوست، در پیش‌گفتار کتاب «پژوهشی در اندیشه‌های فردوسی» نوشته است: «در روزگار ما، فن‌آوری نیرومند و فرهنگ الکترونیکی پرشتاب باختر، مرزهای جغرافیایی کشورها را به سرعت در هم می‌شکند و سنت‌های فرهنگی کهن را به آسانی دگرگون می‌کند. از این رو توده مردم جهان به نگرش‌های بازرگانی و اجتماعی بازار مصرف بیشتر گرایش پیدا می‌کنند. ناگزیر هویت ملی مردم ایران و فرهنگ والای پارسی زبانان پراکنده در جهان از این آلایش و آمیزش ناخوانده ایمن نخواهد ماند».منابع:
1. ویکی پدیا
2. دانشگاه تهران
3. خبرگزاری ایرنا
4. خبرگزاری ایسنا
5. بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا