پرفسور مظفر پرتوماه از نخستین استادان ایرانی رشته فیزیک هستهای بود. وی حدود سه دهه در سازمان فضایی ناسا به پژوهش علمی اشتغال داشت.
پس از طی تحصیلات متوسطه، جهت ادامه تحصیل به آمریکا رفت و تحصیلات خود را تا اخذ مدرک دکتری در رشته فیزیک هستهای ادامه داد. مرحوم دکتر پرتوماه سپس به سازمان فضایی ناسا پیوست، که این همکاری تا چند سال پیش ادامه داشت.
پرفسور پرتوماه، همچنین از فعالان انجمنهای اسلامی دانشجویان در آمریکا بود. وی پس از پیروزی انقلاب ایران، ازسوی دولت موقت به همراه هیأت حل اختلاف به سنندج اعزام شد و مدتی بهعنوان مشاور استاندار کردستان فعالیت داشت. پرفسور پرتوماه، پس از واقعه ۱۱ سپتامبر، بهدلیل اعتقادات و فعالیتهای مذهبی، از سازمان فضایی آمریکا اخراج شد و در سالهای اخیر به عنوان مسئول پرتودرمانی در مؤسسه سرطان درمانی واشنگتن به فعالیت اشتغال داشت. پرتوماه، که در سالهای اخیر بارها به ایران سفر کرد، درپی بروز سکته قلبی، در ۷۰سالگی درگذشت
ابتدای زندگی:
دکتر مظفر پرتوماه، فیزیکدان برجسته ایرانی، در سال ۱۳۱۴ درشهر سنندج در خانوادهای متدین و زحمتکش دیده به جهان گشود .
پدر وی مرحوم سیدمحمد و مادرش مرحومه گلاندام پرتوماه نام داشتند که با پاکی و صداقت و زحمت، زندگی خود را سپری میکردند .
تحصیلات:
پرتوماه تحصیلات ابتدایی خود را در سنندج آغاز کرد و تحصیلات ششم ابتدایی و سیکلِ اول را باعنوان شاگرد ممتاز در شهر سنندج گذراند؛ سپس وارد دانشسرای مقدماتی شد و بعد از دو سال تحصیل، بهعنوان شاگرد نمونه دیپلم ناقص را اخذ کرد . بعد از آن، وارد دبیرستان «هدایت» سنندج شد و باعنوان شاگرداول در شهر سنندج در رشته ریاضیفیزیک موفق به اخذ دیپلم کامل متوسطه شد
با شرکت در آزمون سراسری، بهعنوان شاگرد ممتاز سنندج و نفر هفدهم کشور در کنکور سراسری، وارد دانشسرای عالی تهران میشود. بمدت سه سال در دانشسرای عالی به تحصیل پرداخت و در آنجا نیز بهعنوان نفر اول شناخته شد. همین شاگرداول بودنها، به لطف خداوند، زمینه اعزام ایشان را به کشور ایالات متحده آمریکا از سوی وزارت فرهنگ وقت فراهم مینماید. علاقه به زادگاه و دیار سبب میشود که تا زمان آماده شدن برای سفر به خارج، و فراهم آمدن سازوکار تحصیل، تهران را ترک و به کردستان رجعت و بعد راهی سقز شود تا در کسوت شریف معلمی خدماتی را به مردم آن دیار عرضه نماید. مدت یک سال و نیم در سقز به تدریس دروس ریاضی، فیزیک و ادبیات فارسی میپردازد*[۳].
بالأخره در سال ۱۹۶۴م جهت ادامه تحصیل راهی کشور ایالات متحده آمریکا گشته و در ایالت سردسیر وسکانسین، شهر مَدیسون اقامت میگزیند و بعد از فراگیری زبان انگلیسی و تشکیل خانواده در دانشگاه وسکانسین، یکی از ده دانشگاه معتبر و مهم آمریکا در رشته فیزیک هستهای تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه میدهد. گرچه مدت سه سال در دانشسرای عالی ایران به تحصیل پرداخته، اما عدم تناسب دروس ارائه شده در ایران با رشته انتخابی سبب میگردد تحصیلات خود را از ابتدای مقطع کارشناسی دوباره شروع نماید، اما در دوسال اول تحصیل، زیرکی و ذکاوت ایشان توجه اساتید را به وی جلب مینماید، به گونهای که در ردیف دانشجویان ممتاز آمریکا قرار میگیرد. پس از گرفتن مدرک لیسانس با تعدادی از دانشجویان مسلمان دیگر کشورهای مقیم آمریکا آشنا میگرد و متوجه میشود که یک سال قبل، آنان تشکلی را به نامانجمن اسلامی دانشجویان آمریکا تأسیس کردهاند؛ بیدرنگ او نیز وارد تشکل گشته وبه عنوان عضو رسمی فعالیت دینی خود را با آنان آغاز مینماید، از آن بعد روزانه مشغول تحصیل و حضور در دانشگاه میشود و دیگر اوقات در انجمن دانشجویان به فعالیت میپردازد همین فعالیت سبب میشود یکی دوسال دیرتر به درجه دکترا نائل آید. دکتر پرتوماه از بابت اینکه دوسال دیرتر توانسته دکترا را بگیرد نه تنها ناراحت نیست بلکه صمیمانه از پروردگار تشکر و قدردانی مینماید، آنچنان که خود میگوید … «الحمد لله رب العالمین گرچه به واسطه فعالیت در انجمن دانشجویان یکی دو سال دیرتر توانستم دکترا بگیرم اما همین امر سبب پدیدهای مبارک شد و آن اینکه به واسطه آن کارها توانستم از میان دانشجویان مسلمان مقیم آمریکا در اغلب کشورهای اسلامی دوستانی بیابم که به واسطه آنان امروز در آفریقا، آسیا، اروپا و تقریباً در تمام دنیا شناخته شدهام پس صمیمانه الحمدلله رب العالمین.»*[۴].
فعالیتها:
در سال ۱۹۶۸ هنگامی که مسجدالأقصی توسط برخی به آتش کشیده میشود و محراب و منبر سلطان صلاحالدین ایوبی در آن سوخت، سال بعد از آن، از طرف مسلمانان اروپا کنگرهای عظیم با حضور دانشجویان مسلمان در محلی به نام «رویال آبرد هاو» در لندن برگزار شد که دکتر پرتوماه به نمایندگی انجمن اسلامی دانشجویان آمریکای شمالی در آن شرکت مینماید و با صدور قطعنامه و بیانیههای متعدد شدیداً دولتاسرائیل را به خاطر این جنایت محکوم و ناچار به واکنش مینمایند. اسرائیل در پاسخ آن بیانیهها اعلام میدارد: که به آتش کشیده شدن مسجدالأقصی کار دولت اسرائیل و یهودیان نبوده بلکه فردی دیوانه و تبعه استرالیا این اقدام را انجام داده و حساب آن از دولت اسرائیل و مردم یهود جداست؛ در واقع میتوان گفت که اقدام جدی دانشجویان اسلامی، اسرائیل را وادار به ارائه چنین پاسخی کرد. در جریان سفر به انگلستان و شرکت در آن کنگره عظیم صلابت و دلسوزی و دفاع جانانه از اسلام و مسلمانان از طرف مظفر پرتوماه برهمه عیان و محبوبیت ایشان در میان هم مسیرانش دو چندان میشود و همین امر سبب میگردد که پس از بازگشت به عنوان نائب رئیس انجمن انتخاب شود و یک سال بعد به عنوان رئیس انجمن زمام امور را در دست بگیرد. انجمنی که در آن زمان حدود ۱۰ هزار نفر عضو داشته و امروز بر اثر فعالیت دلسوزانه دانشجویان تعداد آنها بالغ بر یک میلیون نفر است. در اقدام اول پس از انتخاب به ریاست انجمن، دکتر پرتوماه به اتفاق بقیه اعضای هیأت رئیسه سه بنا را برای اجتماع مسلمانان در آمریکای شمالی خریداری میکند تا آنها را به مسجد و محل عبادت تبدیل نمایند یکی : کلیسایی بوده در شهر تورانتو کانادا، دیگری : ساختمانی در شهر : مادیسون «محل اقامت دکتر پرتوماه و سومی ساختمانی در شهر»ان آن بر«میشیگان و در همین راستا مؤسسهای ثبت میشود و دکتر پرتوماه به عنوان رئیس آن انتخاب میگردد. او اظهار میدارد :» یکی از بزرگترین افتخارات من در زندگی آن است که سند تاریخی املاک موقوفه و مساجد مسلمانان آمریکا را من به عنوان رئیس مؤسسه امضاء کردم و در تار یخ آن کشور به ثبت رسید". در سال ۲۰۰۴ که کنگره اسلامی دانشجویان آمریکای شمالی تشکیل میشود و گزارش کار خود را ارائه میدهند اعلام میدارند که تا به حال بالغ بر ۷۰۰۰ مسجد و املاک موقوفه زیر این نظر مؤسسه به ثبت رسیدهاست.
پس از کسب درجهٔ دکترای فیزیک هستهای، او فعالیت حرفهای خود را در سازمان فضایی آمریکا (ناسا) آغاز میکند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ جهت خدمت به کشور، که بنا بود در آن حکومت اسلامی تشکیل گردد، غرب را رها و به آغوش میهن باز میگردد. ابتدا به پیشنهاد آیتالله طالقانی بهعنوان نماینده دولت در هیأت حسن نیت و ناظر بر انتخابات شورای شهر سنندج ــ که اولین انتخابات شورای شهر در ایران بود و به ابتکار مرحوم احمد مفتیزاده برگزار شد ــ انتخاب میگردد، پس از انتخابات و برگزیده شدن ۱۱ نفر به عنوان شورای شهر سنندج، در سال ۵۸ از طرف رئیس جمهور وقت (ابوالحسن بنیصدر) جهت همکاری با دولت مرکزی دعوت و با عنوان مشاور عالی رئیس جمهور در امور علمی و رئیس «سازمان صنعتی پژوهشهای ایران» منصوب میگردد اما بعد از مدتی به دلایلی استعفا میدهد و متعاقب آن او نیز همچون بسیاری دیگر از انقلابیون کنار نهاده و به حاشیه رانده میشود. به ناچار دوباره راهی غرب می گردد تا فعالیتهای خود را در ناسا ادامه دهد، اما در آنجا هم به خاطر ایرانی بودن، همکاری با شورای انقلاب و دولتجمهوری اسلامی ــ که در آن موقع دشمنی سختی با آمریکا داشت و «ماجرای گروگانگیری» در ایران روی داده بودــ مانع همکاری وی با ناسا میگردند و عملاً مورد تبعیض و بیمهری دولتمردان آمریکا قرار میگیرد. لذا با پیشنهاد دوستانش در انجمن اسلامی دانشجویان، تحصیلات خود را در زمینه فیزیک پزشکی پیمیگیرد وبعد از فراغت تحصیل در مقطع فوق دکترای تخصصی در مؤسسهای در زمینه درمان سرطان در بیمارستان ناسا کار خود را شروع و به موفقیتهای چشمگیری در این زمینه هم دست مییابد که از جمله آن اختراع دستگاهی برای کمک به بیماران سرطانیاست. ایشان مدت ۱۹ سال در بیمارستان ناسا در زمینه فیزیک سرطان فعالیت داشته و به دنبال حمله به «برجهای سازمان تجارت جهانی» و مقر پنتاگون در نیویورک ــ که مسلمانان در آمریکا و اروپا تحت فشار قرار گرفتندــ ابتدا اخراج میشود و بعداً برای جلوگیری از اقامه دعوا بازنشست میگردد.
آثار:
از مهمترین آثار این دانشمند کرد، ترجمه و تفسیر قرآن کریم به زبان کردی تحت عنوان (پرشنگی نووری خودا)(تابش نور خدا)می باشد که پس از وفات ایشان در دیماه۱۳۸۸ توسط انتشارات پرتوبیان در سنندج منتشر شده است.