ابوحیان علی توحیدی
(ح 414/400 -310 ق)، ادیب، فیلسوف معتزلى، صوفى و شاعر. معروف به فیلسوفالادباء و ادیبالفلاسفه و جاحظ ثانى. اگر چه محل تولد او را به اختلاف شیراز، نیشابور، بغداد، واسط دانستهاند، اما احتمال این كه در شیراز متولد شده باشد بیشتر است. ابوحیان علوم ادبى را در خدمت ابوسعید سیرافى آموخت و چندى هم در محضر ابوسلیمان منطقى سجستانى بود، در آنجا با گروهى از دانشمندان طراز اول مانند ابوالحسن عامرى و ابنمسكویه معاشرت داشت. وى فقه شافعى را از ابوحامد مرورودى و ابوبكر شاشى آموخت و نزد استادان صوفى آمد و شد داشت و از راه كتابت زندگانى مىكرد. ابوحیان مدتى در بغداد اقامت داشت و پس از آن به رى رفت و در آنجا در خدمت ابوالفضل عمید و صاحب بن عباد بود ولى با آنها میانه خوبى نداشت و حتى كتابى در ذم آنها به نام «اخلاق الوزیرین» نوشت ولى با وزراء صمصامالدوله یعنى عبداللَّه بن عریض شیرازى و ابن سعدان میانه خوبى داشت. از جمله اساتید دیگر وى على بن عیسى رمّانى در تصوف و یحیى بن عدى در فلسفه و منطق و جعفر خلدى و ابن سمعون در حدیث و سایر معارف اسلامى. ابوحیان در نگارش عربى استاد بود و جاحظ را بسیار مىستود و كتابى در مناقب و شناخت او نیز تألیف كرد. وى در ادبیات عرب به مقامى رسید كه وى را با جاحظ برابر یا برتر مىشمارند. بعضى او را از زنادقه مىدانند. او علاوه بر نگارش نثر كه در حد اعلاى سلاست و استوارى بود شعر نیز مىگفت. وى در اواخر عمر كتابخانه عمومى خود را آتش زد و علت آن چنانكه خود گفت عدم توجه مردم بغداد در مدت بیست سال اقامت او در آنجا به وى بود چون نمىخواست كسانى كه قدر او ندانستند پس از مرگ او از آنها بهرهمند شوند. ابوحیان احتمالاً در خانقاه ابن خفیف در شیراز درگذشت و در كنار مزار شیخ كبیر به خاك سپرده شد. از جمله تألیفات وى: «المقابسات»؛ «الصداقة والصدیق»؛ «الامتاع والموانسة»، در سه جزء، «اشارات الالهیه»؛ «البصائر والذخائر» یا «بصائر القدما و بشائر الحكما»، در پنج جزء؛ «تقریظ الجاحظ»؛ «المحاضرات والمناظرات».[1]
توحیدى، على بن محمد بن عباس، ادیب و فیلسوف معتزلى قرن چهارم (ف. 400 ه.ق.) وى در حسن تنظیم مطالب و سهولت انشاى عربى چندان مهارت داشته كه او را «جاحظ ثانى» لقب دادهاند. ابوحیان علوم ادبى را در خدمت ابوسعید سیرافى آموخت و چندى هم در محضر ابوسلیمان منطقى با گروهى از دانشمندان و حكماى عهد معاشرت داشته و مدتى نیز درك خدمت ابنالعمید و صاحب بن عباد و ابن سعدان را كرده و با ابوعلى مسكویه نیز رابطه داشته است. از آثار مهم او كتاب الامتاع و المؤانسة، كتاب الهوامل و الشوامل، كتاب المقابسات، كتاب البصائر، رسالة فى الصداقة است.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
