ابوالحسن علی باقولی اصفهانی

ابوالحسن علی بن حسین مفسر و نحوی قرن 6 هجری(ز 535 ق) است که در اصفهان به دنیا آمد. وی آثار متنوعی در تفسیر، علوم قرآنی و نحو برجای گذاشته است. به سبب جامعیتش در دانش، در عصر خود به جامع و جوامع العلوم شهرت یافت. باقولی نابینا بود و از همین روی، ضریر خوانده می شد. بیهقی در کتاب وشاح الدمیۀ خود وصف بسزایی از او کرده است. بیهقی در علم نحو وی را به کعبه تشبیه کرده است که فضلای هم عصر او پرده دار آن بوده اند. مشهور المشکلات که کتاب مشهور اوست شاهد روشنی بر تبحر و قدرت علمی او در ادبیات عرب است. از زندگی او آگاهی چندانی به دست نرسیده است و از تاریخ وفاتش نیز گزارشی در دست نیست. اما می دانیم که در تاریخ 535 هجری قمری زنده بوده است؛ چون در این تاریخ نامه ای به علمای خراسان می نویسد و شرح بیتی از فرزدق شاعر معروف عرب را طلب می کند. با توجه به جایگاه ممتاز او، شماری از چهره های علمی آن زمان در خراسان در جواب نامه وی شرح متنوعی بر این بیت و معضلات نحوی آن نگاشته اند. او گاهی شعر می سروده و در بین اشعارش علاقه اش به علم را توصیف می نموده است. آقا بزرگ در کتاب طبقات و الذریعه از او و آثارش نامبرده و وی را به عنوان رجلی از شیعه معرفی نموده است. آثار متنوعی از او گزارش شده است. او در کتاب شرح االمع می کوشیده طرحی ابتکاری از اصول نحو و فروع مبتنی بر آنها ارائه کند. البیان فی شواهد القرآن و تفسیر قرآن و المجمل نیز آثار دیگر اوست که علاقه اش به قرآن را نشان می دهد.(1) از آنجا که وی در ادبیات عرب توانا بوده، می¬تواند فهم دقیق تری از آیه های قرآن داشته باشد به همین جهت می کوشد یافته هایش را در قالب کتاب به دیگران منتقل کند. زحمات طاقت فرسای او نشانگر روح پژوهشگری اوست. ادیب، نحوى و مفسر. مشهور به جامع العلوم و معروف به جامع باقولى. در علم نحو و فنون اعراب پیشگام افاضل عصر خود بود. از آثار وى: «شرح الجمل» یا «الجواهر فى شرح جمل عبدالقاهر»، در نحو؛ «المجمل»؛ «الاستدراك» بر ابوعلى فارسى؛ «البیان فى شواهد القرآن»؛ «علل القراآت»؛ كشف المشكلات و ایضاح المعضلات فى علل القرآن»؛ «شرح اللمع»؛ «تفسیر جامع العلوم» یا «تفسیر القرآن».

ابوالحسن علی باقولی اصفهانی

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته