نظام فاطمی

یكى دیگر از ترانه‏سرایان معروف كه ترانه‏هاى قابل قبولى در دهه‏هاى 1330 در آشفته بازار وقت ارائه كرد، نظام فاطمى بود، وى فرزند على‏اصغر خان فاطمى است كه خود مردى ادیب و دانشمند و به شعر و موسیقى علاقه‏اى وافر داشت، على‏اصغر فاطمى در تعلیم و تربیت فرزند خود نظام سعى و كوشش فراوان داشت تا روزى وى بتواند براى كشور خود در هنر و ادبیات كارى انجام دهد و فخرآفرین باشد. نظام فاطمى، در روستاى «آهو» از توابع تفرش متولد شد، دوران كودكى را زیر نظر دقیق و تیزبین پدر فاضل خود سپرى كرد و از مكتب پدر فیض فراوان برد و خود در سن شانزده سالگى رغبتى به شعر و شاعرى پیدا نمود و اولى غزلى را كه ساخت، اولین بیت آن چنین بود: «خوشا دمى كه ز وصل تو شادمانه شوم ز بحر مایل هجر تو بر كرانه شوم» نظام فاطمى، علاقه بسیارى به ادبیات و تاریخ و نقاشى دارد، به همین سبب ادبیات را برگزید و در این رشته ادامه تحصیل داد و فارغ التحصیل گشت. وى از سال 1330 همكارى خود را با رادیو آغاز كرد و بیش از سیصد و پنجاه ترانه ساخت و بیشتر آن‏ها از ترانه‏هاى موفق زمان خود به شمار مى‏روند، ترانه‏هاى: «صدف» با صداى سیمین، «من و آینه»، «عیش و نوش»، «حاصل عشق»، «غروب دهكده»، «جام طلا» با صداى دلكش، «صداى آشنا» با صداى داریوش رفیعى و «گذشت عمر» با صداى پروین. نظام فاطمى، علاوه بر شعر و شاعرى در هنر نویسندگى هم دستى دارد و سال‏ها همكار صمیمى مطبوعات و نویسنده سناریوهاى: «فردا روشن است» و «بیوه‏هاى خندان» مى‏باشد. یكى از ترانه‏هاى این شاعر باذوق را در ذیل از نظر خوانندگان گرامى مى‏گذرانم: «غنچه‏ى نشكفته» غنچه نشكفته- شب بچمن خفته بامید لبخند سحر- كه گشاید زان خنده، مگر دل تنگ بیمارش را بگشاید بر خنده لبش- بفزاید بر جان طربش بفروزد در خارش را تو نوا سحرى- همچو غنچه منم تا بر من ندمى- لبخندى نزنم اى خورشید جهان- امشب سر نزنى بر هم خواب خوشم- تا دیگر نزنى از جور تو دل- بمرادش نرسد داد از دل تو- كه بدادش نرسد بامید لبخند سحر- كه گشاید زان خنده مگر دل تنگ بیمارش را بگشاید بر خنده لبش- بفزاید بر جان طربش بفروزد در خارش را گر صد مرغ چمن- گوید نغمه‏زنان- فسانه‏ها در گوشم من اى صبح طرب- دلتنگم همه شب- برفته از سر هوشم تا بر من ندمى- لبخندى نزنم- فسرده و خاموشم «دل رمیده» به تو رو نكنم ز تو دل بكنم از آن‏كه دیدم مرا تو دیگر نشناسى دلم از همه كس به تو بستم و بس دلى چو گوهر ولى تو گوهر نشناسى تو را گمان بردم كه دل شكستن نمى‏توانى چو دیدم اكنون خلاف آنى دگر چگویم دگر چه دانى من كه دگر رسم تو را مى‏دانم گوهر جان بر تو چرا افشانم بخدا بخدا از تو گیرم دل و زین پس بسپارم بدگر كس كه مگر قدر آن بداند- راز آن بخواند- این شكسته دل را از بلا رهاند برمش چون گوهرى بر صاحب نظرى آه چكنم اگر كسى نیابم بجهان كه دل ز من ستاند چكنم اگر كسى نباشد كه مرا بسوى خود نخواند چكنم گر كس دیگر نشناسد مرا به كه تنها شوم و با غم هجران سازم فیلمنامه‏نویس، كارگردان. تولد: 1310، آشتیان. درگذشت: 31 تیر 1373. نظام فاطمى، فرزند على‏اصغر، در روستاى «آهو» از توابع تفرش متولد شد، دوران كودكى را زیر نظر پدرش طى كرد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان حكیم نظامى قم گذراند. در دوران نوجوانى فعالیت ادبى خود را آغاز كرد و اولین اشعار خود را در سن شانزده سالگى سرود، تعدادى از اشعارش در مجله‏هاى «روشنفكر» و «سپید و سیاه» به چاپ رسید. به موازات آن به نوشتن نمایش و ترانه‏سرایى براى رادیو (در دهه‏ى 1330 و بیش از سیصد و پنجاه ترانه) نیز پرداخت. از جمله این ترانه‏ها مى‏توان به این عنوان‏ها اشاره نمود: «صدف»؛ «من و آینه»؛ «عیش و نوش»؛ «حاصل عشق»؛ «غروب دهكده»؛ «جام طلا»؛ «صداى آشنا» و «گذشت عمر». نظام فاطمى كه فارغ‏التحصیل رشته‏ى ادبیات از دانشگاه تهران بود در سال 1338 با نوشتن فیلمنامه‏ى «دو قلوها» فعالیت سینمایى خود را آغاز كرد و فیلم «بیوه‏هاى خندان» نخستین فیلمى بود كه علاوه بر فیلمنامه كارگردانى آن را بر عهده گرفت. از آن پس تنها به فعالیت در سینما پرداخت. در سال 1355 براساس قصه‏هاى هفت پیكر نظامى گنجوى، به ساختن یك مجموعه‏ى تلویزیونى پرداخت كه نیمه كاره رها كرد. تنها فیلم او پس از انقلاب «زنگ اول» (1364) بود. فاطمى سال‏هاى آخر عمر را با مطالعه‏ى متون پهلوى، گردآورى ادبیات پندآمیز نظامى در مجموعه‏اى كه آن را بوستان نظامى نامیده بود و سرودن شعر مى‏گذراند. عمده فیلم‏هاى وى به این شرح هستند: «فردا روشن است» (نویسنده، 1339)؛ «بیوه‏هاى خندان» (كارگردان، نویسنده، 1340)؛ «گرگ‏هاى گرسنه» (نویسنده، 1341)؛ «مرد میدان» (نویسنده، 1342)؛ «دهكده‏ى طلایى» (كارگردان، نویسنده، با همكارى اسماعیل پورسعید، 1343)؛ «كمین‏گاه شیطان» (كارگردان، نویسنده، 1343)؛ «شیطون بلا» (كارگردان، نویسنده، تهیه‏كننده با مشاركت موسى افشار و جمشید شیبانى، 1344)؛ «هارون و قارون» (كارگردان، نویسنده، 1345)؛ «زن‏ها و شوهرها» (كارگردان، نویسنده 1346)؛ «گردباد زندگى» (كارگردان، نویسنده با همكارى پرویز نورى و جمال امید، 1347)؛ «سالار مردان » (كارگردان، 1347)؛ «مرید حق» (كارگردان، 1349)؛ «شوهر پاستوریزه» (نویسنده، 1350)؛ «قصاص» (كارگردان، 1350)؛ «مهدى مشكى و شلوارك داغ» (كارگردان، 1351)؛ «استوار و پاسبان» (كارگردان، 1351)؛ «كاكل زرى» (كارگردان، 1351)؛ «مردان خلیج» (كارگردان، 1351)؛ «قربون هر چى خوشگله» (كارگردان، نویسنده، 1352)؛ «دختران بلا مردان ناقلا» (كارگردان، 1353)؛ «دروغگوى كوچولو» (كارگردان، 1353)؛ «پاشنه طلا» (كارگردان، 1354)؛ «حسرت » (كارگردان، 1354)؛ «راز» (كارگردان، نویسنده، 1355)؛ «كلام حق» (كارگردان، 1356)؛ «زنگ اول» (كارگردان، 1364).