کارگردان: رسول صدرعاملي
نويسندگان فيلمنامه: کامبوزيا پرتوي و رسول صدرعاملي؛ براساس طرحي از اصغر فرهادي. بازيگران: ليلا حاتمي، حامد بهداد. مدير فيلمبرداري: فرج حيدري. موسيقي: محمدرضا عليقلي. تدوين: بهرام دهقاني و رضا شيرواني. طراح صحنه و لباس: آتوسا قلمفرسايي. تهيه کننده: سيد کمال طباطبائي، محصول 1387.
خلاصه داستان: عطيه، نويسنده و مجري يک برنامه خانوادگي راديو، بيمار است. دکترها به او گفته اند تنها چهارماه ديگر زنده است و دو ماه از اين چهارماه گذشته و راضي به عمل جراحي هم نمي شود، به پيشنهاد همسرش به زيات مي آيد. در مشهد او بايد با مرگ در راه اش کنار بيايد و زندگي را در جوار مرگ از نو کشف کند.
درباره کارگردان
نزديک به ربع قرن، رسول صدرعاملي در دوره هاي مختلف کاري اش، هميشه در جريان اصلي سينماي ايران حضور مؤثري داشته است. چه وقتي ملودرام هاي سنتي از نوع رهايي و گل هاي داوودي و پاييزان مي ساخت و چه در تولد دوباره اش به عنوان کارگردان با ساختن سه گانه اجتماعي با محور دختران نوجوان در شهر بزرگ تهران، دختري با کفش هاي کتاني، من ترانه پانزده سال دارم و ديشب باباتو ديدم آيدا، دو فيلم او با موضوع زائران حضرت رضا (عليه السلام)، در دوره نسبتاً آرامي از کارنامه حرفه اي اش ساخته شده اند.
شايد ندانيد
1- اين دومين فيلم از مجموعه اي است که رسول صدرعاملي با موضوع زيارت حضرت رضا (عليه السلام) ساخته است. قرار بود اين يک مجموعه 14 يا 15 قمستي باشد که به اين سمت رفت.
2- فيلم با هفت سالن که در استانداردهاي اکران تهران، عدد اندکي است کارش را شروع کرد. اما صدا و سيما با پخش تيزرهاي فراوان از اکران فيلم حمايت کرد. هر چه نباشد هر شب تنهايي محصول شبکه اول تلويزيون است.
3- هر شب تنهايي از جمله فيلم هايي بود که با مشکل اکران مواجه شدند و نمايش اش مدام عقب افتاد. فيلم ديگر اين مجموعه يعني شب هنوز هم اکران نشده است.
4- هر شب تنهايي با توجه به سوژه مذهبي اش، از معدود فيلم هايي بود که اجازه نمايش در ايام عزاداري را به دست آورد.
5- در خبرها آمده بود که همزمان با تهران، فيلم هر شب تنهايي در داکا پايتخت بنگلادش هم اکران شد!
حرف هاي آن هايي که فيلم را ساخته اند
* کارگردان: سالي 15 ميليون نفر به مشهد، کربلا و مدينه مي روند و بخشي نيز آرزوي رفتن به اماکن مذهبي را دارند. در دنيا نيز عده اي به کليساي نوتردام و واتيکان مي روند. بحثم در اين فيلم، اين بود که به موضوع زائر بپردازم که خيلي سخت بود. چون بايد در ذهن و روح و روان يک زائر برويم که بدون معجزه، به يک حال خوب مي رسد.
* حامد بهداد: من در اين فيلم هيچ چيزي دال بر تکنيک، فن و ميزانسن ندارم و همه اش احساس، حال و هوا و زيارت است.
* مدير فيلمبرداري: در حرم رضوي، محدوديت هايي وجود دارد که به راحتي نمي توانيم با دوربين کار کنيم و نورپردازي کنيم. ولي ما با عشق کار کرديم. اميدوارم از طرف مسئولين آستان قدس رضوي فضايي به وجود بيايد که فيلمسازان اين قدر براي کار سختي نکشند.
* کامبوزيا پرتوي: پيش از اين اصغر فرهادي قصه هاي اين فيلم را آماده کرده بود و طرح او تصويب شده بود و چون ايشان درگير کار شد، من قرار شد که به جاي او کار کنم.
* کارگردان: توانستم با عبور از دايره بسته تصوير مفاهيم ديني در سينما به يک زبان جهاني در دو فيلم شب و هر شب تنهايي برسم که اين کار، جز با باور قلبي امکان پذير نبود.
جوايز
برنده جايزه بهترين کارگرداني از چهارمين دوره جشنواره فيلم هاي مذهبي منبر طلايي، برنده جايزه بهترين کارگرداني از جشنواره پرده نقره اي سنگاپور، ديپلم افتخاري بهترين کارگرداني براي رسول صدرعاملي در بخش حقيقت و عدالت جشنواره فيلم فجر.
نظر منتقدان
نسبت به فيلم قبلي که رسول صدرعاملي با اين موضوع و مضمون ساخت، فيلم هر شب تنهايي با استقبال بيشتري روبرو شد. قرار نبود از فيلم هاي پرسر و صداي رسول صدرعاملي بشود که نشد. ولي در مجموع برخورد منتقدها بد هم نبود.
گزارش اکران
رسول صدرعاملي عرضه کردن فيلم هايش را بلد است. فيلم در فصل خوبي اکران نشد و سالن هاي نمايش زيادي نداشت. اما از نام بازيگران و تيزرهاي تلويزيوني فراوان اش خوب استفاده کرد و فروش اش مدام بهتر و بهتر شد. جوري که با نزديک به نيم ميليارد فروش در تهران، بسيار بيش از آن چه که درباره اش پيش بيني مي کردند، فروخت.
در فضاي مجازي (اينترنت)
خبرگزاري «ايرنا» فيلم از جايي که عطيه وارد حرم شده و کودکي افغاني را پيدا مي کند، جان تازه اي گرفته و ريتم بسيار کند فيلم تا حدودي روان تر مي شود. با وجود همه اين ها فصول همراهي او با کودک و غذا خوردن و ... باز هم جاي کوتاه تر شدن داشته و صدرعاملي مي بايست بي رحمانه تر با راش هاي فيلم روبرو شده و سروشکل بهتري به فيلم اش مي داد.
وبلاگ «دغدغه هاي من»: فيلم صدرعاملي با يک پايان بندي بي نهايت بد به پايان مي رسد. فصل پاياني براي نمايش عمومي آزاردهنده است. جايي که ليلا حاتمي تصميم مي گيرد به زيارت برود براي پايان بندي چنين فيلمي بهترين است.
وبلاگ «تجربه هاي آزاد»: آن قدر اين اواخر بهداد را در نقش هاي عصبي و روان پريش ديده ايم با آن لحن خاص ديالوگ گفتن که تند و تند و جويده جويده حرف مي زند که اين جا وقتي مي بينيم که فقط يک شوهر نگران است که مرگِ همسرش را باور کرده و مي ترسد زن اش را از دست بدهد و ديگر خبري از آن واکنش هايِ عصبي نيست تنها کاري که نمي کنيم اين است که شاخ در نمي آوريم.
چند کلمه از ديگران
* آرش خوش خو: آنچه هر شب تنهايي را از حافظه مان خارج نمي کند فراتر از کارگرداني صدرعاملي و صدابرداري ماهرانه فيلم و بازي متفاوت حامد بهداد، حضور حيرت انگيز ليلا حاتمي است.
* حسين سلطان محمدي: طبق آمار، سالانه 17 ميليون زائر از سراسر کشور به زيارت امام رضا (عليه السلام) مي روند و با اين موضوع درگيرند. رسول صدرعاملي هم تلاش کرده از اين موضوع يک روايت ساده در غالب سينماي معناگرا بسازد و محور فيلم، توسل به امام رضا (عليه السلام) است به طوري که کاراکتر عطيه (با بازي ليلا حاتمي) که اعتقادش به امام رضا (عليه السلام) کمرنگ است، در پايان متحول مي شود. هر شب تنهايي به لحاظ انتخاب بازيگرها و فيلمبرداري کاري فوق العاده است. فرج حيدري که پخته اين کار است، صحنه هاي حرم امام رضا (عليه السلام) را فوق العاده به تصوير کشيده است.
نظر مرا مي خواهيد
1- سخت است که کارگرداني سراغ چنين سوژه اي برود و در برابر چشم هاي شکاک و سخت گير تماشاگر و منتقد امروز دوام بياورد. صدرعاملي جرأت اش را داشته و سعي کرده حاصل کارش پيش پا افتاده و سفارشي و درجه دو جلوه نکند و عام شمول هم باشد. کم و بيش موفق هم شده است.
2- فيلم صدرعاملي دو امتياز فوق العاده دارد: ليلا حاتمي به عنوان بازيگر نقش اول که مثل هميشه اطمينان و اعتماد تماشاگر را جذب مي کند. با او حتي امکان بروز معجزه هم هست. و ديگر فيلمبرداري درجه يک فرج حيدري که با لغزش، ارتباط خيلي خوبي با صورت بازيگر اصلي برقرار مي کند. يکي از بهترين نمونه هاي ارتباط بازيگر و فيلمبردار در تاريخ سينماي ايران.
3- صدرعاملي همچنان مي کوشد تا از طريق روايت داستاني اشک انگيز به شکل ها و شيوه هايي تازه، راهي به قلب تماشاگران نسل تازه پيدا کند. در هر شب تنهايي آن چه که دست و پايش را بسته، کمبودهاي داستان اش است. او چند سکانس خيلي خوب ساخته از جمله صحنه اي که بهداد و حاتمي قبل از خواب و در ميان نور مهتاب و پرده ها با هم حرف مي زنند. اما داستان که به اندازه و خوب نباشد، جان در عذاب است!
4- با همه اين حرف ها تماشاي فيلم توصيه مي شود. صدرعاملي زحمت کشيده که در چارچوب هاي ناچار چنين موضوع حساسي، محصول آبرومندي تهيه کند.
آدم هاي مؤثر
رسول صدرعاملي ذاتاً يک ملودرام ساز است. درباره ليلا حاتمي و فرج حيدري هم که حرف زديم.
منبع: نشريه دنياي تصوير شماره 190
