در همین حال، «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای مدعی شد که تقریبا تمام تحریم‌های سازمان ملل از جمله تحریم های تسلیحاتی علیه ایران از سر گرفته شده است.
وی افزود: این مکانیزم علاوه بر محدودیت تسلیحاتی، شامل محدودیت‌هایی مانند تعامل با ایران در فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری، ممنوعیت ساخت و آزمایش موشک بالستیک و انتقال فناوری‌های مرتبط با هسته‌ای و موشکی به ایران می‌شود.
پامپئو افزود: بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل شامل تمدید دائمی تحریم تسلیحاتی علیه ایران است و از همه کشورهای عضو سازمان ملل می‌خواهیم که به تعهدات خود در اجرای تحریم‌ها پایبند باشند.
وزیر خارجه ایالات متحده در ادامه بیانیه خود آورده که شکست سازمان ملل در اجرای تحریم‌ها علیه ایران، پیامدهای ناگواری برای همگان به همراه خواهد داشت.
وی در ادامه مدعی شد: همه تحریم‌ها علیه ایران به دلیل آنچه که شکست ایران در پایبندی به توافق برجام خوانده، بازگشته است. تحریم‌ها متعاقب فرایند اسنپ‌بک ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، بازگشته‌اند.
وزیر خارجه آمریکا در ادعایی مضحک گفت: جهان خوش شانس بوده که آمریکا تصمیمی مسئولانه برای جلوگیری ایران از خرید همه نوع سلاح متعارف اتخاذ کرده است.
پامپئو افزود: با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، ایران اکنون باید به توقف غنی سازی اورانیوم و فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری و آب سنگین پایبند باشد.
وی تاکید کرد که طی روزهای آینده تصمیمات جدیدی برای اعمال تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و مجازات ناقضان آن گرفته خواهد شد.
وزیر خارجه آمریکا اظهار داشت که کارزار فشار حداکثری واشنگتن علیه ایران جهت مهار تهدیدات و توقف آشوب و تا زمان امضای یک توافق جامع با تهران ادامه خواهد داشت.
ادعای پامپئو درباره فعال شدن مکانیزم ماشه در حالی مطرح می‌شود که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان روز گذشته در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید کردند که تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها فاقد «تأثیر قانونی» است و تعلیق تحریم‌ها بعد از 20 سپتامبر (30 شهریور) نیز ادامه خواهد یافت.
اولین واکنش ایران به فعال شدن مکانیسم ماشه
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با اشاره به ادعای اخیر آمریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران از ۳۰ شهریور، ضمن رد این ادعا گفت: این ادعا هیچگونه مبنای حقوقی ندارد، باطل و بی‌اثر و کاملاً غیرقابل قبول است.مجید تخت روانچی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت این سازمان، همچنین اعلام کرده که در واکنش به اقدام آمریکا، نه تنها هیچ یک از اعضای این شورا صلاحیت آن کشور برای فعال کردن روند بازگشت تحریم‌های گذشته را نپذیرفتند، بلکه از طریق نامه‌های انفرادی یا مشترک به رئیس شورای امنیت، ۱۳ عضو این نهاد، اعتبار حقوقی و مقبولیت نامه آمریکا را قاطعانه رد کردند.
روانچی همچنین به نظرات مشابهی که توسط اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت در نشست ۴ شهریور آن ابراز شده، اشاره و اضافه کرده است که «طی آن جلسه، رئیس شورای امنیت نیز در پاسخ به سوالات اعضا در این زمینه، اعلام کرد طبق مشورتهائی که با اعضای شورا داشته و نامه هایی که از تعداد زیادی از آنها دریافت کرده‌ام، برای من کاملاً روشن است که یک عضو موضع خاصی در این زمینه دارد و بقیه اعضا مخالف آن هستند و بنابراین، از نظر من، هیچ اجماعی در شورا وجود ندارد و رئیس شورا نیز نمی‌تواند اقدام دیگری به عمل آورد».
در این نامه، نماینده دائم ایران در سازمان ملل ضمن اشاره به نظرات کتبی و شفاهی اعضای شورای امنیت، اعلام کرده است آنها با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ که طبق آن، فقط اعضای برجام حق آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته شورای امنیت را دارند، اعلام کرده‌اند چون آمریکا دیگر عضو برجام نیست، بنابراین هیچ حقی برای توسل به روند مزبور ندارد و نامه‌اش نیز فاقد هر گونه اثر حقوقی در حال یا آینده است.
وی به نامه ۳۰ مرداد نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی و هماهنگ کننده برجام نیز اشاره کرده که طی آن اعلام شده است «همانطور که مکرر خاطر نشان کرده‌ام، آمریکا به صورت یکجانبه از برجام خارج شده و متعاقباً در هیچ یک از فعالیت های آن نیز شرکت نکرده و بنابراین نمی‌تواند یک دولت عضو برجام قلمداد شده و برای بازگرداندن احتمالی تحریم‌های شورای امنیت اقدام کند».
روانچی به بخشی از مفاد بیانیه نشست ۱۱ شهریور کمیسیون مشترک برجام نیز اشاره و اعلام کرده که طی آن، اعضای باقیمانده برجام مجدداً تصریح کرده‌اند که آمریکا یک دولت عضو برجام نیست و نمی تواند روند بازگرداندن تحریم های گذشته سازمان ملل را آغاز کند.
در پایان این نامه که قرار است به عنوان سند شورای امنیت منتشر شود، نماینده ایران با ذکر اینکه هدف اعلام شده آمریکا از بین بردن کامل برجام بوده و راهبرد آن برای نیل به این هدف نیز ایجاد پیچیدگی حقوقی از طریق ارائه تفاسیر یکجانبه دلبخواهانه و استدلالهای شبه‌حقوقی است، اضافه کرده «جمهوری اسلامی ایران مطمئن است که اعضای شورای امنیت بار دیگر با تلاش آمریکا برای سوء استفاده از شورای امنیت و تضعیف اقتدار و اعتبار آن مخالفت خواهند کرد».
سخنگوی وزارت خارجه: طرف‌های باقیمانده در برجام به تعهدات خود پایبند نبوده‌اند
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا که از بازگشت تحریم‌ها خبر داده و گفته که جهان با این اقدام امن‌تر خواهد شد، گفت: جهان خیالی پامپئو امن‌تر نخواهد شد. از روزی که تصمیم گرفت در فضای پر مکر و دروغ وارد شود، دنیای ذهنی خودش را هم ناامن کرد. دنیا با اقدامات آمریکا جز جنگ، خشونت و ناامنی به خود ندیده است. میراث شوم سال‌ها حضور آمریکا در مناطق مختلف دنیا به ویژه منطقه غرب آسیا از افغانستان تا فلسطین مظلوم، چیزی جز این میراث شکست خورده و در عین حال خانمان برانداز برای مردم منطقه نبوده است.خطیب‌زاده افزود: آنچه آمریکا مجددا دنبال آن است یک گردن کشی دیگر است. برای آمریکا تصور می‌کنم که تلخ ترین روزها و ساعات رقم می‌خورد. انتخاب آمریکا این بوده که در طرف اشتباه تاریخ بایستد و وظایف خود را فراموش کرده است.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: پیام تهران به واشنگتن روشن است، به جامعه جهانی برگرد، به تعهداتت برگرد و دست از یاغی گری و سرکشی بردار، جامعه جهانی تو را خواهد پذیرفت.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بازگشت قطعنامه ۱۹۲۹ براساس ادعای آمریکایی‌ها و بازرسی از کشتی‌ها و هواپیماهای ایرانی و در پاسخ به این سوال که اگر کشوری یا خود آمریکا دست به چنین اقدامی بزند، واکنش تهران چه خواهد بود؟ اظهار داشت: آمریکا در ادعای خود بسیار منزوی است. اینکه آمریکا در مرکز ادعایی قدرت خود این چنین منزوی شود، بهترین نشانه است که به شما بگوید چقدر قدرت آمریکا پوشالی و تصنعی است.
خطیب‌زاده ادامه داد: آمریکا وقتی نتوانست در فضای سیاسی و روندهای حقوقی به آنچه می‌خواهد برسد دوباره به سیاست قلدری برگشته و می‌خواهد از این طریق کارهایش را جلو ببرد. دنیا در حال تغییر است و اطراف قدرت در حال تغییر هستند و به خاطر سیاست‌های کوته بینانه ترامپ و شرکا اولین قربانی این تغییر در نظام بین الملل، خود آمریکا شده است.
وی گفت: سه کشور اروپایی که متحدان قطعی آمریکا هستند امروز مجدد یک نامه نوشتند و گفتند آمریکا نه تنها این حق را ندارد بلکه تصمیم آن هیچ اثر حقوقی ندارد. آمریکا به خوبی می‌داند که چقدر ادعایش بیهوده و بی اثر است.
این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به برآمدن قدرت‌های مستقل و آزاده‌ای مانند ایران بیان کرد: هم مبتنی بر منشور ملل و هم دفاع از حق مشروع کشور و هم دکترین دفاعی ایران، هر اقدامی که ناقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و ناقض قوانین و مقررات بین‌المللی باشد با جدیت و بدون لحظه‌ای تردید پاسخ داده می‌شود و پیام‌های لازم به آمریکا داده شده است. بار دیگر هم این پیام داده می‌شود که دست از راهزنی هوایی، دریایی و زمینی بردارد، چرا که دوران راهزنی‌ها تمام شده است.
وی در پاسخ به سوالی درباره اظهارات وزیر خارجه انگلیس درباره گسترده کردن برجام نیز عنوان کرد: برجام توافقنامه‌ای است که یک بار مذاکره شده و یک بار جمع بندی شده و امضا شده و مهر و موم شده است، هر اقدامی که بخواهد این مهر و موم را باز کند، یعنی پایان برجام ما از همه کشورها انتظار داریم به بدیهیات روابط بین‌الملل و تعهدات حقوقی خود پایبند باشند.
دبیرکل سازمان‌ملل به درخواست آمریکا برای بازگشت تحریم ایران واکنش نشان داد
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد به شورای امنیت این سازمان گفت، نمی‌تواند در ارتباط با ادعای آمریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اقدامی انجام دهد زیرا به نظر می‌رسد «عدم قطعیت» در این خصوص وجود دارد.
گوترش در نامه‌ای به شورای امنیت که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده، نوشت به نظر می‌رسد درباره آغاز شدن این روند و در عین حال در ارتباط با سرنوشت تحریم‌ها و بازگشت آن عدم قطعیت وجود دارد.
وی بار دیگر تاکید کرد وظیفه دبیرکل نیست که در شرایطی که عدم قطعیت وجود دارد اقدامی صورت دهد.
به گزارش رویترز، مقام‌های سازمان ملل به شورای امنیت برای اجرای رژیم تحریم‌هایش پشتیبانی اداری و فنی ارائه می‌کنند و گوترش کارشناسان مستقلی را برای نظارت بر اجرای آنها منصوب می‌کند. او در همین خصوص گفت تا زمان روشن شدن وضعیت تحریم‌های ایران، اقدامی برای ارائه این حمایت انجام نخواهد داد.
واکنش‌های بین‌المللی به ادعای آمریکا در بازگشت تحریم‌ها علیه ایران
ادعای آمریکا در اجرایی شدن مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» و بازگشت تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران با واکنش مقام‌های مختلف جهانی مواجه شد.
نمایندگان روسیه و فرانسه در سازمان ملل با انتقاد از اقدام آمریکا برای احیای تحریم‌های بین‌المللی بر ایران، گفتند این تحریم‌ها کماکان لغوشده باقی می‌مانند.
نمایندگی فرانسه در سازمان ملل با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «تحریم‌های بین‌المللی بر ایران همچنان لغو شده باقی می‌مانند و تهران نیز باید پاسخگو باشد تا زمانی که به الزاماتش عمل کند».
به نوشته توئیتر شبکه «الجزیره»، در این بیانیه آمده است: «فرانسه، آلمان و بریتانیا به اجرای کامل توافق هسته‌ای با ایران، متعهد می‌مانند. توافق هسته‌ای تنها راه به سمت مهار برنامه هسته‌ای ایران است».
نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز با انتقاد از این اقدام آمریکا، گفت: «دردناک است که شاهد این باشیم که کشوری به این بزرگی، بدین شکل به خودش توهین می‌کند و لجوجانه با دیگر اعضای شورای امنیت مخالفت می‌کند».
بر این اساس، نمایندگی روسیه همچنین تاکید کرد: «ایالات متحده با تحمیل اراده خودخواهانه خود بر دیگران، به تضعیف قوانین بین‌المللی اصرار می‌ورزد».
بیانیه اتحادیه اروپا: آمریکا قادر به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل نیست
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره ادعای آمریکا مبنی بر بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در بیانیه‌ای گفت: آمریکا طرف برجام نیست و قادر به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل به موجب قطعنامه 2231 شورای امنیت نیست. در نتیجه، تعهدات مربوط به رفع تحریم‌ها علیه ایران طبق مفاد برجام، کماکان پابرجا هستند.
پاسخ چین به آمریکا: مسخره بازی را تمام کنید!
نمایندگی چین در این سازمان در توییتی در این زمینه نوشت: «اینک وقت خاتمه دادن به نمایش مسخره خود آرایی شده (از سوی آمریکا) است. تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنان رفع‌شده خواهند ماند. موضع تمام طرف‌های مانده در برجام نیز مشخص است: آمریکا دیگر جزو مشارکت‌کنندگان در برجام نیست و ادعای فعال ساختن مکانیسم ماشه این کشور فاقد اعتبار است. ما متعهد به حفظ این توافق هستیم.»
منبع:
1. تسنیم/ آمریکا مدعی فعال شدن مکانیسم ماشه شد
2. دنیای اقتصاد/ اولین واکنش ایران به فعال شدن مکانیسم ماشه
3. فارس/ واکنش دبیرکل سازمان‌ملل به درخواست آمریکا برای بازگشت تحریم ایران: نمی‌توان کاری انجام داد
4. فارس/ واکنش‌های بین‌المللی به ادعای آمریکا در بازگشت تحریم‌ها علیه ایران
5. فارس/ خطیب‌زاده: سخنرانی ظریف و روحانی در نشست مجازی مجمع عمومی/پیام تهران به واشنگتن، دست از راهزنی بردار
6. آخرین خبر/ فیلم
7. تسنیم / بیانیه اتحادیه اروپا: آمریکا قادر به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل نیست